Bergama’dan İliç’e, çevre mücadelesi
Mehmet Şakir Örs
Son Köşe Yazıları

Bergama’dan İliç’e, çevre mücadelesi

23.02.2024 03:00
Güncellenme:
Takip Et:

Erzincan’ın İliç ilçesi yakınlarında yaşanan son çevre felaketi, ülkemizi ve halkımızı derinden sarstı. Yıllardır siyanürlü ayrıştırmayla altın çıkarılması işlemine karşı çıkan uzmanların ve çevrecilerin haklılığı, uyarılarının doğruluğu; hayatın gerçekliğinde bir kez daha acı biçimde görüldü.

Sorumluluğun yalnızca ‘sömürge madenciliği’ yöntemleriyle ülkemizin kaynaklarına el koyan uluslararası şirketlerle sınırlı olmadığı anlaşıldı. Bu son olayla birlikte, göz göre göre gelen felaket konusunda uyarıları kulak arkası yapan ilgililerin ve yetkililerin sorumluluğu ortaya çıktı. Bergama ve Efemçukuru örneklerinde olduğu gibi, halen tehlike İzmir’i ve Ege’yi de tehdit ediyor.

ÖRNEK ÇEVRE MÜCADELESİ

İliç’te yaşananlar, bizi yıllar önce Bergama’da yaşanan çevre eylemlerine ve Bergama köylülerinin haklı mücadelesine götürdü... O günlerin unutulmaz anıları, adeta birer fotoğraf karesi olup belleğimize düştü! Köylerine, topraklarına yurtseverlik duygularıyla sahip çıkan dönemin çevreci köylüleri ve eylemleri ile ilgili çarpıcı görüntüler; o günleri yeniden yaşarcasına, yüreklerimizde kır çiçekleri açtırdı!

Kimilerince küçümsenen ve çeşitli suçlamalarla itibarsızlaştırılmaya çalışılan Bergama çevre direnişi, aslında haklı, erdemli ve örnek bir çevre mücadelesiydi. 1990’lı yıllarda yaşanan ve çok ilginç yaratıcı eylemlerle yürütülen bu mücadele; ülkemiz çevre hareketi ve toplumsal mücadele tarihi için, oldukça anlamlı ve zengin derslerle doludur.

BERGAMALI ÇEVRECİLER UNUTULMAZ

O yıllarda hem bir gazeteci ve hem de çevre dostu bir yurttaş olarak, bu mücadeleyi yakından izlemiş ve yazılarımızla desteklemiştik. Ayrıca, eşim, iletişimbilimci Prof. Dr. Ferlâl Örs; o dönemde yaptığı ‘Hakla İlişkilerde Araştırma, Ölçme ve Değerlendirme’ konulu doktora tezini, ağırlıklı olarak bu örnek olaya ayırmıştı. Eşim ve öğrencileri ile birlikte direnişçi köyleri dolaşmış; köylülerin evlerine, kahvelerine konuk olmuştuk. İletişim öğrencileri, araştırmalar, saha çalışmaları, köylülerle görüşmeler ve anketler yaptılar. Bütün bu veriler, eşimin doktora tezinde genişçe yer aldı.

Bu çalışmalar sırasında; sevgili dostumuz dönemin Bergama Belediye Başkanı Sefa Taşkın’la,  Oktay Konyar, Sabahat Hanım ve rahmetli Bayram Kuzu gibi çevreci köylülerin önderleriyle sıkça birlikte olduk. Aradan uzun yıllar geçmiş olmasına karşın, onların örnek duyarlılığını ve mücadele azmini hiç unutmuyoruz. Ülkemizin doğasına, çevresine, toprağına sahip çıkmanın önemi; yaşanan felaketler ve acılar sonrasında, artık bugün daha iyi anlaşılıyor.

Geçmişten günümüze; Bergama’dan İliç’e, Kazdağları’ndan Akbelen’e; doğayı ve çevreyi korumaya çalışan tüm yurtsever insanlarımızın emeklerini, uğraşılarını içtenlikle sahipleniyor ve haklı mücadelelerini yürekten selamlıyoruz!..

***

CUMHURİYET’İN 100. YAŞI BULUŞMALARI

Bilindiği gibi 2023 yılı Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılıydı. İçinde bulunduğumuz 2024 yılı da Cumhuriyet gazetemizin 100. kuruluş yılıdır. Biz bu anlamlı yıl dönümlerini birlikte sahipleniyor, birlikte kutluyoruz.

Kurtuluş ve kuruluştan itibaren Türkiye Cumhuriyeti’nin gelişim çizgisi ile Cumhuriyet gazetesinin yazgısı birleşmiş ve bütünleşmiştir. Kurumsal olarak, genç Türkiye Cumhuriyeti’nin temel kurucu ve taşıyıcı kolonlarından olan Cumhuriyet gazetesi; kurtuluşun - kuruluşun sesidir, sözcüsüdür ve yayın organıdır. Geçmişten günümüze uzanan bu tarihi misyonu ve işlevi, ikinci yüzyıla geçtiğimiz bugünlerde daha büyük önem kazanmıştır.

YAZARLARIMIZ İZMİR’DE

İşte bu yaklaşımdan hareketle, 100. yaşımızı, bütün bir yıla yayılacak etkinliklerle kutluyoruz. Bu bağlamda, İzmir’de ardı ardına etkinlikler gerçekleştiriyoruz. Bugün (23 Şubat Cuma - Saat: 14.00) Karşıyaka Belediyesi Kent Konseyi Salonu’nda ‘100. Yılın Ruhu’ konulu söyleşi yapılacak. Karşıyaka Belediyesi, Karşıyaka Kent Konseyi ve CUMOK’ların ortaklaşması ile düzenlenen söyleşiye, yazarımız Mustafa Balbay katılacak ve kitaplarını imzalayacak.

Yarın ise (24 Şubat Cumartesi - Saat: 16.30), İzmir Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve Cumhuriyet Gazetesi işbirliğiyle düzenlenen ‘Dünden Yarına Cumhuriyet’ etkinliği var. Etkinlikte, yazarlarımız Emre Kongar ve Zülâl Kalkandelen, ‘Devrimin ve Karşı Devrimin Yüz Yılı’nı anlatacaklar, kitaplarını imzalayacaklar.    

HASAN ÂLİ YÜCEL’E SAYGI

26 Şubat, büyük eğitimci Hasan Âli Yücel’in vefatının 63. yıl dönümüdür. Bu nedenle İzmir Büyükşehir Belediyesi (İBB), Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği (YKKED) ve Cumhuriyet Gazetesi ortaklaşmasıyla; 26 Şubat Pazartesi saat 18.00’de, APİKAM’da, ‘Hasan Ali Yücel’e  Saygı’ etkinliği yapılacak.

Doç. Dr. Güzel Yücel Gier, Prof. Dr. Alp Yücel Kaya, Prof. Dr. Kemal Kocabaş ve Prof. Dr. Doğan Göçmen’in konuşmacı olarak katılacakları etkinlikte; Prof. Dr. Ayfer Kocabaş yönetiminde YKKED Genel Merkez Mandolin Orkestrası konser verecek. Etkinliklere tüm Cumhuriyet dostlarını bekliyoruz.

***

SIRRI AYDOĞAN’I SONSUZLUĞA UĞURLARKEN

Bornova’nın 12 Eylül öncesi dönemi belediye başkanı, İzmir Büyükşehir Belediyesi (İBB) eski başkan vekillerinden Dr. Sırrı Aydoğan’ı sonsuzluğa uğurluyoruz. İBB Başkan Danışmanlığı ve İZFAŞ (İzmir Fuarı) Genel Müdürlüğü görevlerinde bulunduğumuz yıllarda; Sırrı Başkanla, İBB camiasında birlikte çalışmıştık. Kentimiz İzmir’in ve CHP’nin yakın siyasal tarihi, ikimizin de ortak ilgi alanıydı. Bir araya gelişlerimizde, kentin ve ülkenin siyasal / toplumsal gündemi üzerine sohbetler yapardık. Siyaset yaşamı ve belediye başkanlığı dönemleri ile ilgili anılarını paylaşırdı.

Özellikle 12 Eylül öncesinde, 1970’li yıllarda yaşanan siyasal gelişmeleri, deneyimleri konuşup tartışırdık. Yeni dönemlerin egemen siyaset anlayışına ve siyasetçilerine, anlamlı eleştiriler getirirdi. Siyasal tecrübelerini ve yerel yönetim deneyimlerini anlatmayı / aktarmayı severdi. Tam da yeni bir yerel seçim sürecinin yaşandığı ve CHP’de parti içi tartışmaların / çekişmelerin yaşandığı bugünlerde; bu anıların ve yaşanmışlıkların daha da anlamlı ve önemli olduğunu düşünüyoruz.

Geçmişte, hem güzel İzmir’imizin kurtuluşunun ve hem de Cumhuriyetin kurucu partisi CHP’nin kuruluşunun kutlandığı bir 9 Eylül etkinliğinde, Sırrı Aydoğan’dan dinlediğimiz ve çok anlamlı bulduğumuz tarihsel ve siyasal bir anıyı paylaşarak; Sırrı Başkanı sonsuzluğa uğurluyoruz:

12 Eylül öncesi bir 9 Eylül kutlaması; Sırrı Bey Bornova Belediye Başkanı’dır. Dönemin İzmir Belediye Başkanı da rahmetli İhsan Alyanak’tır. Ege ordu komutanı ise, bir süre sonra genelkurmay başkanı olacak ve 12 Eylül darbesini gerçekleştirecek olan Kenan Evren’dir. O yıllarda geleneksel 9 Eylül kutlamalarında, resmi kurumların ardından partiler de yürümektedir. Geçit töreni uzun sürünce, ayakta durarak geçenleri selamlayan protokol de yerine oturur. Sıra CHP’ye gelince, rahmetli Alyanak ayağa fırlar ve hazırola geçip CHP’lileri selamlar. Yanında oturmakta olan Evren’e de ‘Paşa, paşa kalk ayağa!.. Bak Cumhuriyetin kurucu partisi geçiyor’ diye haykırır. Alyanak’ın bu seslenişine kızan ve kızarıp bozaran Evren de, arkasına bile bakmadan sinirli biçimde orayı terk eder!..

Yazarın Son Yazıları

Egeliler ‘Hadi gari’ diyor!

Ege ve Egeli ile özdeşleşmiş bir ifade vardır. Egeliler günlük yaşamda çok sık “Hadi gari” sözcüklerini kullanırlar. Bu ifade, içinde bulunulan duruma göre bazen bir hayret ifadesidir bazen de bir hareketlenme çağrısıdır.

Devamını Oku
05.12.2025
Halkın bütçesi

Bütçe görüşmeleri ve tartışmaları, ekonomi-politik değerlendirmeler açısından büyük önem taşır.

Devamını Oku
02.12.2025
CHP kurultayı ve Ege

Cumhuriyetin kurucu ve ülkemizin birinci partisi Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) 39. olağan kurultayı, bugün Ankara’da toplanıyor. 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde neredeyse bütün Batı Anadolu’yu CHP kırmızısına boyayan Egeli seçmenlerle CHP arasında çok köklü ve güçlü bağlar var.

Devamını Oku
28.11.2025
Umut ve direniş kurultayı

Günlerdir İBB iddianamesini ve CHP’ye yönelik yargısal kuşatmayı tartışıyoruz.

Devamını Oku
25.11.2025
Ekolojik yaşam savunucuları

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP30) Brezilya Belem’de çalışmalarını sürdürürken ülkemizin ekolojik yaşam savunucuları da alanlara çıkıyorlar.

Devamını Oku
21.11.2025
Umudu örgütlemek ve büyütmek

Küresel kapitalizmin neden olduğu ve otoriter siyaset anlayışlarının daha da ağırlaştırdığı iktisadi ve siyasal bunalımlar, bütün dünyada katmerlenerek devam ediyor.

Devamını Oku
18.11.2025
Asfalyalar atmasın!

Kış mevsimi kendini hissettirmeye başladı. Kış mevsiminin oldukça zor ve zorlu koşulları var. Öncelikle ısınma ve giyinme giderleri dar gelirli ailelerin belini büküyor. İçinde bulunduğumuz koşullarda elektrikle ısınmaya çalışmak, aile bütçeleri açısından başlı başına bir yıkım haline geliyor.

Devamını Oku
14.11.2025
Küresel adaletsizlik ve otoriterlik

Emperyalizme karşı duruşun ve mücadelenin simgesi, Kurtuluş Savaşı’nın önderi Mustafa Kemal Atatürk’ü; vefatının 87. yılında saygıyla andık, anıyoruz.

Devamını Oku
11.11.2025
Yerele darbe!

Bir zamanlar yereli güçlendireceğiz, yereli daha çok yetkilendireceğiz diyerek iktidara gelenler, son dönemde tam tersi işlere yöneliyorlar.

Devamını Oku
07.11.2025
CHP ile uğraşmayı bırakın!

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ilk genel başkanı olduğu CHP, Cumhuriyetin kurucu ve ülkemizin birinci partisi.

Devamını Oku
04.11.2025
Doğa ve iklim uyarıyor!

Son dönemde doğa ve iklim koşullarındaki gelişmeler, değişimler günlük hayatımızı derinden etkilemeye başladı. Deprem tehlikesi ve iklim krizi artık hepimizi daha çok ilgilendiriyor. İzmir ve Ege Bölgesi de bütün bu gelişmelerden alabildiğine etkileniyor.

Devamını Oku
31.10.2025
Cumhuriyet ve demokrasi

Demokrasi, Cumhuriyetle birlikte düşünülmesi ve birlikte anılması gereken çoğulcu, halkçı yönetsel sistemdir, anlayıştır. Her ikisi de birbirini bütünler ve tamamlar.

Devamını Oku
28.10.2025
Ege’nin Cumhuriyet sevdası

Yeni bir Cumhuriyet bayramı kutlaması daha yaklaşıyor. Başta Ege ve Egeliler olmak üzere bütün halkımız, Cumhuriyetin 102. yaşını coşkuyla kutlamaya hazırlanıyor.

Devamını Oku
24.10.2025
‘Asgari’ hayatlar

Yıl sonu yaklaşırken çalışanların ve emeklilerin büyük çoğunluğunu yeni yıl maaş artışlarının telaşı sarar.

Devamını Oku
21.10.2025
Tarım ve gıda, temel sorun

Dün 16 Ekim Dünya Gıda Günü’ydü. Bu anlamlı gün nedeniyle uzmanlar ve ilgili kuruluşlar konuyla ilgili açıklamalar yaptılar.

Devamını Oku
17.10.2025
‘Metal fırtına’

Türkiye’nin emek tarihinde metal emekçilerinin çok ayrı bir yeri vardır.

Devamını Oku
14.10.2025
CHP’de il kongrelerinden olağan kurultaya

Türkiye’nin kurucu-ülkenin 1. partisi Cumhuriyet Halk Partisi, kongreler ve kurultay sürecini yaşıyor. Önce mahalle delegelerinin seçimi ile başlayan süreç, ilçe kongreleri ile devam etti. Şimdi sırada il kongreleri var.

Devamını Oku
10.10.2025
Halk siyaseti

TBMM’nin açılışı sonrasında ortaya çıkan fotoğraflar, siyaset çevrelerinde tartışılmaya devam ediyor.

Devamını Oku
07.10.2025
Halk silkeleniyor!

İktidarın muhalif belediyeleri yönetsel açıdan kuşatması ve mali olarak silkelemesinin faturası doğrudan halka çıkıyor. Muhalif belediye başkanlarınca yönetilen kentlerde yaşayanlar, bu silkelemelerden alabildiğine etkileniyorlar.

Devamını Oku
03.10.2025
Derin yoksulluk

Ülkemizde büyük çoğunluğun temel gündemini ekonomik sorunlar oluşturuyor.

Devamını Oku
30.09.2025
Toprağıma, zeytinime dokunma!

Ege’de çevre sorunları ile birlikte çevre mücadelesi de büyüyor. Özellikle Muğla yöresinde kömür ve maden çıkarma amaçlı doğaya müdahaleler sürüyor. Ege’nin simge ağacı zeytin başta olmak üzere tarım ve orman alanları zarar görüyor. Verimli tarım toprakları yok ediliyor.

Devamını Oku
26.09.2025
‘Ev-Genç’liler!

Geçmiş dönemlerde siyasal ve toplumsal alanlarda gençlikten söz edilirken usa önce “Dev-Genç” gelirdi.

Devamını Oku
23.09.2025
Üreticiye darbe üstüne darbe!

İçinde bulunduğumuz aylar, Ege’nin tarım kesiminde hasat dönemidir.

Devamını Oku
19.09.2025
Siyasal direniş

Ülke ve halk olarak çok ilginç günlerden geçiyoruz.

Devamını Oku
16.09.2025
İktidar, İzmir’e kör ve sağır!

Ülkemiz genel anlamda zor ve zorlu bir dönemden geçiyor. Başta siyasal ve toplumsal gerginlikler olmak üzere, pek çok sorun halkı olumsuz etkiliyor. Ekonomik-sosyal sorunların dayanılmaz ağırlığı, yurttaş çoğunluğunun günlük yaşamını adeta bir cendereye dönüştürüyor.

Devamını Oku
12.09.2025
Yeniden kurtuluş ve kuruluş

Bugün 9 Eylül İzmir’in kurtuluş günü

Devamını Oku
09.09.2025
‘Uçun kuşlar uçun İzmir’e doğru...’

Güz döneminin başlangıcı olan eylül ayını doğrusu çok severiz. Yaz aylarının aşırı sıcağından, rehavetinden, tatil havasından çıkışı ifade eder.

Devamını Oku
05.09.2025
Barış arayışı ve mücadelesi

30 Ağustos Ulusal Bağımsızlık Günü ile 1 Eylül Dünya Barış Günü’nü ardı ardına kutladık. Ulusal Kurtuluş Savaşı ile bağımsızlığını kazanmış ve Cumhuriyeti kurmuş bir ülkenin yurttaşları olarak ulusal bağımsızlık ve barış günlerini birlikte kutluyor ve ortaklaşa sahipleniyoruz.

Devamını Oku
02.09.2025
İzmir Fuarı, Cumhuriyetin halk okuluydu

İşte yine İzmir’in “fuar günleri” geldi. Bizler, İzmirliler olarak bir İzmir Enternasyonal Fuarı’na (İEF) daha ulaşmanın sevincini yaşıyoruz.

Devamını Oku
29.08.2025
‘Daima Demokrasi’

Dünyada otoriter liderler arttıkça ve otoriterlik tırmandıkça, demokrasinin değeri-önemi daha iyi anlaşılıyor.

Devamını Oku
26.08.2025
Aydın’da yeni dönem

Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu’nun CHP’den istifa edip iktidar partisine geçmesinin yankıları sürüyor.

Devamını Oku
22.08.2025
Emek vurgunu!

Ülkemizde emeğiyle, alın teriyle geçinmek zorunda olan geniş toplumsal kesimler, en zor ve zorlu dönemi yaşıyorlar.

Devamını Oku
19.08.2025
‘Üzüm bizim canımız...’

‘Üzüm bizim canımız...’

Devamını Oku
15.08.2025
CHP'de örgütsel yenilenme

Cumhuriyet Halk Partisi’nde (CHP) kongreler-kurultay süreci başlıyor.

Devamını Oku
12.08.2025
CHP, Ege’de yeni döneme hazırlanıyor

CHP, Ege’de yeni döneme hazırlanıyor

Devamını Oku
08.08.2025
Mağduristan!

Bu iktidar döneminde, toplumda geniş kapsamlı mağduriyetler oluştu ve çok sayıda mağdur yaratıldı. Türkiye bir bakıma mağdurlar ülkesi oldu ve adeta “Mağduristan”a dönüştü! Üstelik son yıllarda mağduriyetler ve mağdurlar daha da artıyor.

Devamını Oku
05.08.2025
‘Susuz Yaz’

‘Susuz Yaz’

Devamını Oku
01.08.2025
Emekçinin, emeklinin çığlığı!

Ülkemizde ekonomik ve sosyal koşullar giderek ağırlaşıyor. Emekçiler ve emekliler için yaşam her geçen gün daha da çekilmez hale geliyor. Dar gelirli ve yoksul yurttaşlar, hayatın zorlukları ile başa çıkmakta zorlanıyorlar.

Devamını Oku
29.07.2025
Tarıma, tarımcıya vuran vurana!

Tarıma, tarımcıya vuran vurana!

Devamını Oku
25.07.2025
İktidarın açmazı

Siyasi iktidar, son dönemde izlediği politikalarla, başta kendi tabanı olmak üzere tüm seçmenlerin kafasını karıştırıyor.

Devamını Oku
22.07.2025