Mümtaz Soysal

Adalet Hizmeti ve Kamuoyu

30 Eylül 2011 Cuma
\n\n\n

GEÇEN gün Alev Coşkun da yazdı; İmralı temasları dolayısıyla anayasa hukukunun belki de en gülünç tartışmasını başlatan bir söz gündeme geldi: İmralıyla hükümet değil devlet görüşü-yor dendi.

\n

Diyenler devletin ve hükümetin en yüksek mevkilerinde oturanlar olmasaydı gülüp bir yana atardınız bu komik sözü.

\n

Demek, görüşenler devlet yönetiminde dolaylı dolaysız hiç sorumluluk taşımayanlarmış, öyle mi?

\n

Demokratik hukuk devletinin düzeninde böyle bir şey olabilir mi?

\n

Genellikle, parlamenter sistemlerde devlet başkanı sorumsuzdur. Bizim anayasa bu ilkeyi dolambaçlı biçimde koyar: Bizde, yürütme gücüne sahip olup da sorumluluk taşımayan bazı işlemleri tek başına yapabilecek tek kişi Cumhurbaşkanıdır. Ancak, bu işlemler anayasa veya başka yasayla belirtilmiş olmalıdır. Cumhurbaşkanının bu işlemler dışındaki bütün kararları başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanır; onlardan başbakan ve ilgili bakanlar sorumludur. Anayasa böyle diyor; meğer ki, bilinmeyen bir yasa hükmü Cumhurbaşkanına böyle bir istisna tanımış olsun.

\n

Kısacası, şöyle ya da böyle, devlet işi olup da sorumlusu belli olmayan iş olamaz. Ne yani, devlet başkanı, Apoyla görüştü mü diyeceğiz?

\n

Yargı gibi yürütme organına müdahale tanımayıp bağımsız olması gereken bir devlet işlevinde bile hükümete düşen bir sorumluluk yok mu? Adalet Bakanı niçin var? Anayasaya göre Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna başkanlık etmesi ve müsteşarının o kurulun tabii üyesi olması nedendir?

\n

Mahkemelere, yargıçlara emir ve talimat vermek, tavsiye ve telkinde bulunmak, görülen davalara ilişkin beyanda bulunmak için mi?

\n

Hayır, adalet hizmetinin daha iyi görülebilmesi için.

\n

İki yanlı bir buluşma olmalı bu. Hizmetin yavaşlığında usul kurallarının etkisi varsa, tutukluluğun yargısız infaza dönüşmesi kamuoyunda tepki yaratıyorsa, böyle kusurlar kritik ve ivedi ulusal savunma görevlerini bile aksatıyorsa, bu durumu yargı mensuplarına duyurma ya da yasa değişikliği gereğini onlardan siyasilere aktarma gibi amaçlar ancak meşru ve yararlı kılabilir bu buluşmayı.

\n

İçli dışlı hesaplarla Türkiyeyi zayıflatma amacı değil.

\n\n


Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Çelişki Korkusu 19 Mart 2014
Acı 14 Mart 2014

Günün Köşe Yazıları