\n

YİNE gündemde İstanbul-Ankara çekişmesi. Bu kez Merkez Bankası’nı İstanbul’a taşımak konusunda. Eli kulağında taşınmanın; bina hazır, yaz gelmeden gidilecek.

Başta Sayın Başbakan olmak üzere, İstanbulcuların söylediği şu: “Paranın ve geniş anlatımıyla finans işlerinin merkezi İstanbul’dur; çağ da yerindelik ve hız çağıdır. İş Bankası’nın bile başkentteki merkez gökdelenini bırakıp İstanbul’a gidişi bundandır.”

Ankaracılar ise Merkez Bankası’nın rasgele bir banka olmadığını, adının önünde “Türkiye Cumhuriyeti” sözlerinin bulunduğunu, elektronik çağın iletişiminde hızın mesafeyle bağlantılı olmadığını ileri sürmekteler. Artık kolayca sağlanabilen “konferans” tekniğiyle, İstanbul’un korkunç trafiğine muhtaç olmadan da uzaktan bir araya gelip yüz yüze tartışmanın sağlanabildiğini ileri sürmekteler.

Galiba, sorun bunlar değil, sadece bir “hava meselesi”dir.

Ama hangi hava? Ankara’nın kışı, kıraçlığı ve filanı yerine İstanbul’un baharına, erguvanlarına ve falanına kaçmak mı? Yoksa, kimimizin Cumhuriyetin ufkunda tıknefes kalmaktansa eskinin alışılmış havasını bütün ayrıntılarıyla teneffüs etmeyi seçmesi mi? Kimimizin de henüz tam gerçekleşmemiş özlemlerin başkentinde cumhuriyetin ufkuna bakmaktan hoşlanması mı?

Şurası kesin: Bu tartışma bitmek bilmez, çünkü ardında pek kolay özetlenip anlatılmayacak kadar çapraşık duygular, düşünceler, bağlılıklar ve kırgınlıklar saklıdır. Ama birbirimizi az çok tanıdığımız için bu bizi şaşırtmaz. Asıl ilginç ve dış politikanın geleceği konusunda ders sayılabilecek yanı, bu davranışın yabancılarda yaratacağı izlenimdir.

Bu bakımdan farklı bir döneme ilişkin olmakla birlikte, Milli Mücadele’nin son dönemine ve Cumhuriyetin ilk yıllarına davranışlarına rastlayan tarihte Ankara’nın başkentliği konusunda Gazi Mustafa Kemal’ce takınılan tutumun Batılı karşıtlarda nasıl bir izlenim bıraktığını anımsamakta yarar var. Ankara’da “sefaret” açmayıp temasları İstanbul’dan sürdürmek isteyenlere Gazi’nin verdiği ilk sert ders yeni devletin ciddiliğini anlatmakta son derece etkili olmuştu. Şimdi Batılı finans çevreleri ve içteki benzerleri istiyor diye devletin ana bankasını İstanbul’a taşıyacakların ciddiliği için yabancıların neler düşüneceğini kestirmek hiç zor değildir.