Depremin üzerinden bir aydan fazla zaman geçti...

Resmi rakamlara göre yaklaşık 50 bin insanımız hayatını kaybetti.

Çöken yolları, binaları kusuru olan herkesi ama herkesi isim isim yazacağım demiştim. Yazdım. Yazmaya devam ediyorum.

Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında yardımların ve ekiplerin afet bölgelerine zamanında ulaşamaması tepkilere neden oldu.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu depremin ardından yolların kapalı olmasının, yardımın gecikmesine neden olduğunu söylemişti.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu ise Adıyaman’da yaptığı açıklamada “Dayanıklı yollar sayesinde ulaşımın kesintisiz sağlandığını” belirtti. 

İki bakan, iki ayrı açıklama...

YOLLAR YARILDI

Ben depremin ilk günü Adana’dan Kahramanmaraş’a gitmeye çalıştım. Adana - Kahramanmaraş otobanı Osmaniye’den itibaren kapatılmıştı. Trafik polisine sorduğumda “Viyadükte çökme var, yollarda büyük yarıklar oluştu” dedi.

Oysa biliyoruz ki yardımların ulaşacağı havalimanı ve yollar ağır hasarlıydı hatta Karayolları Genel Müdürlüğü kapalı yollar ile ilgili harita ve liste paylaştı.

Hatay Havalimanı mesela... Herkes gördü.

BİLİME KULAK TIKADILAR

Her zaman olduğu gibi bilim insanları mevcut belirlenen alana havalimanı yapmayın dediler. Ancak dinletemediler.

Havalimanı 2000 öncesi planlandı ve inşaat halindeyken Asi Nehri’nin taşması sonrası sular altında kaldı. Zaten havalimanı 1975’te kurutulan Amik Gölü’nün arazisinin üzerine yapılmıştı. TEMA projenin iptali için dava açtı. Bu dava Adana İdare Mahkemesi’nde görüldü ve ÇED raporu iptal edildi. Sonra yeni ÇED raporu hazırlandı ve projeye onay verildi. ÇED raporunu hazırlayan firma aynı zamanda Mersin Akkuyu Nükleer Santralı’nın da ÇED raporunu hazırlayan Dokay Mühendislik.

ERDOĞAN AÇMIŞTI

YDA Grup isimli inşaat şirketi tarafından üstlenilen havalimanının yapımı 2007’de tamamlandı ve dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılışı yapıldı.

Depremde zarar gören havalimanı pistinin yapımını ise İntaş AŞ isimli inşaat şirketi üstlenmişti. Bu firmaya (2013/117035 ihale kayıt numarası ile) Hatay Havalimanı’na bulamaç hendeği (slurry trench) yöntemi ile geçirimsizlik perdesi yapılması işi 52 milyon 700 bin TL bedel ile verildi. Yani o günkü kur ile 30 milyon dolar bedel ile alındı iş.

Bulamaç hendeği ise su vb. akışkanların yatay yöndeki akışını kesmek amacıyla oluşturulan yapısal olmayan yeraltı duvarları olarak biliniyor. Genellikle baraj gibi su tutma yapılarının ya da gövde kazılarının kuru ortamda yapılabilmesi için inşa ediliyorlar.

Bilmiyordum. Ben de sorup soruşturup öğrendim. 

Basit bir arama ile dahi uzmanların uyarılarını çok rahat görebilirsiniz. Dinlenilmemiş. 

En kritik saatlerde havaalanı kullanılamadı. Pisti yapan firma hakkında bir işlem var mı bilinmiyor ancak pisti yapan kişinin onarmadığı herkes tarafından biliniyor.

Ermit Mühendislik adlı firma da Apron genişletme işini 2011 yılında 52 milyon TL. o günkü kur ile 33 milyon dolara yaptı.

YILAN HİKÂYESİNE DÖNDÜ

Peki ya karayolları?

Her konuşmalarında övündükleri yollar adeta hamur gibi oldu, viyadüklerde çökmeler yaşandı.

Şimdi hepsini tek tek nerede ne oldu diye yazmayayım. 

Fakat Malatya’daki kapatılan tüneli anlatayım. Bu tünel Erkenek Tüneli. Yapımı tam yılan hikâyesi. Defalarca sorunlar çıktı açılamadı. En son 2013 yılında ikmal ihalesi düzenlendi (2013/73483 ihale kayıt numarası ile gerçekleşti) ve 97 milyon TL bedel ile Mürsel Yapı adlı firma aldı işi yaptı. O günkü kur ile 54 milyon dolar! Tünel hasardan dolayı tek tüp çalıştı. 

Yahu bu tünellerin zaten heyelan, göçme, çökme riskine karşı üst düzey güvenlik ve sağlamlık testlerinde yapılması gerekmiyor mu?

Yahu bu tüneller zaten savaş zamanı sığınak olarak kullanılacak şekilde planlanmıyor mu?

Başka bir örnek daha vereyim.

Tohma Köprüsü’nde derzlerin açılması nedeniyle Malatya-Yazıhan arası kapandı. Bu yolu yapan Ziver İnşaat adlı firma. Yapım (İhale kayıt numarası 2017/12658 ihale) bedeli 47 milyon 474 bin 474 TL. Süper kafiyeli fiyat vermişler değil mi?

Ziver İnşaat’ın 2011-2023 yılları arasında aldığı ihaleler toplamı 6 milyar 302 milyon TL.

SORULARIN CEVABI YOK

Mesela Gaziantep Viyadüğü işini belediye yaptırmış. 2017 yılında (2017/476968 kayıt numarası ile) Avos grup adlı firma 34 milyon TL bedelle yapmış. Aynı firma Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolu’nun Bahçe Kavşağı-Gaziantep Doğu Kavşağı, Gaziantep Doğu Kavşağı-9. Bölge sınırı arasında ve Gaziantep Çevre Otoyolu’nda Muhtelif Kesimlerinin ve Bağlantı Yollarının Üstyapı Onarımı Yapım İşi’ni de 341 milyon TL bedel ile almış.

Miyase İlknur’un yazısında da belirttiği hasarlar meydana gelen Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolu ile her türlü afete dayanıklı denilen ama rüzgârda bina kaplamaları sökülen AFAD’ın Ankara’daki genel merkez binasını da yapan şirket aynı Silahtaroğlu...

Bu firmalara “Buraya yapacaksınız” diyen kim? Zemin etüdünü kim yaptı? Bu yolların köprülerin kullanılamaz duruma gelmesinden dolayı oluşan zarar ve can kaybı ile ilgili dava açıldı mı, açılacak mı?

Bu soruların hiçbirinin cevap bulamayacağını biliyorsunuz. 

İşte tam da bu yüzden İstanbul’da enkaz altında kalacağımızı da bilelim.