Geçtiğimiz günlerde OECD, 35 ülkeyi kapsayan “OECD Economıc Outlook” raporunu yayımladı. Ülkelerin mevcut ekonomik durumlarına ilişkin tespitlerin yer aldığı raporda, bir dizi öneri paketlerine de yer verildi. Türkiye’ye ayrılan bölümdeki öneriler özellikle dikkat çekici. Mehmet Şimşek’in göreve gelmesiyle beraber adı konulmamış bir IMF programını uygulamaya koyan hükümetin, uluslararası sermayenin beklentilerine ne denli cevap arayışında olduğunu OECD raporundan takip edebilmek olanaklı.
Raporda yer alan önerileri temel olarak şu şekilde özetleyebiliriz: “Sıkı para politikasına devam edilmeli, enflasyon belirli hedefe doğru sağlam patikaya oturana kadar mali sıkılaşma sürdürülmeli. Kişisel gelir vergisi, sosyal katkılar ve KDV için yasal oranlar OECD ortalamaları ile büyük ölçüde uyumlu bulunmaktadır. Ancak az sayıdaki vergi mükellefini yansıtan vergi matrahları dar kalmaya devam etmektedir. Muafiyetler ve indirimler nedeniyle toplam vergi gelirlerinin büyük bir kısmından feragat edilmektedir. Bu imtiyazların azaltılması vergi tabanının genişletilmesine ve gelirlerin artırılmasına yardımcı olacaktır. Makroekonomik istikrarı desteklemek ve uzun vadeli potansiyel büyümeyi artırmak için daha geniş yapısal reformlara gereksinim vardır.
‘SERMAYE DOSTU’ KANUN TALEBİ
Özellikle, daha esnek işgücü piyasası düzenlemeleri ve iyi tasarlamış aktivasyon politikaları dahil olmak üzere kapsamlı işgücü piyasası reformları, yüksek kaliteli kayıtlı işlerin yaratılmasını artırmaya yardımcı olacaktır. Ekonominin ayrıca uyum politikaları, enerji karışımının yeşillendirilmesi ve enerji verimliliğinde iyileştirmeler yoluyla iklim değişikliği ve enerji şoklarına karşı daha dirençli duruma gelmesi sağlanacaktır.”
OECD’nin Türkiye’ye dönük önerileri, geçtiğimiz ay YOİKK toplantısı sonrası Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz tarafından “yeni iş kanunu ihtiyacı” vurgularıyla öne çıkarılmıştı. 2025-2027 yıllarını kapsayacak yirminci dönem orta vadeli program’ın (OVP) içeriğinde de OECD’nin önerileriyle uyumlu bir şekilde esnek çalışma rejimlerinin genişletilmesi, mali kemer sıkma politikalarının devamlılığı, “yeni nesil çalışma” biçimlerine adaptasyon adı altında güvencesiz çalışma uygulamalarının genişletilmesi gibi maddeler yer almaktaydı. OECD’den OVP’ye uzanan sermaye yanlısı düzenleme önerilerine dair son açıklamalar ise İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç’ten geldi.
FATURA EMEKÇİNİN SIRTINDA
İTO başkanı, İş Kanunu’nun “ekonomi dostu” olacak şekilde yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtirken işçi alacaklarına ilişkin davaların 1 yıl zamanaşımı süresiyle sınırlandırılması, esnek çalışma uygulamalarının genişletilmesi, kıdem tazminatı, işsizlik sigortası, işe iade tazminatı gibi işçi alacaklarının ilave istihdamı azalttığı için yeniden gözden geçirilmesi gibi birtakım istekler dile getirmektedir. Bu haliyle, uluslararası ve ulusal sermayenin hükümet temsilcileri aracılığıyla da dile getirdiği ortak öneriler “ekonomi dostu” olmaktan ziyade “sermaye dostu” bir öneri paketi oluşturmaktadır.
Haklarını arayan Fernas Maden işçilerinin Ankara’nın göbeğinde tekmelendiği, Polenez işçilerinin dövülüp ardından gözaltına alındığı, işten çıkarmaların ve emekçiler adına mutlak yoksullaşmanın bu denli arttığı bir ortamda, sermayenin paylaşım krizinin tüm faturası emekçilerin kazanılmış haklarının budanmasıyla çözülmek istenmektedir. Emek aleyhine gerçekleşen bu sürece dur diyebilmenin yolu, başta sendikalar olmak üzere demokratik kitle örgütlerinin kararlı ve kolektif mücadelesine bağlı gözükmektedir.
