Lozan, proje ve komisyon
Örsan K. Öymen
Son Köşe Yazıları

Lozan, proje ve komisyon

26.07.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Bu hafta, 24 Temmuz günü, Lozan Antlaşması’nın 102. yıldönümüydü.

Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra emperyalizmin dayatmasıyla, Türkleri ve Türkiye’yi Anadolu’nun ortalarında dar bir alana sıkıştıran ve Osmanlı İmparatorluğu tarafından onaylanan Sevr Antlaşması, Mustafa Kemal Atatürk’ün ve İsmet İnönü’nün öncülüğündeki Kurtuluş Savaşı’nın zaferle sonuçlanmasıyla geçersiz kılınmış, onun yerine Lozan Antlaşması’yla, Türkiye Cumhuriyeti’nin bugünkü sınırları büyük ölçüde çizilmiş ve güvence altına alınmıştır.

Hem Kurtuluş Savaşı’nın hem de Lozan Antlaşması’nın mimarları olan Atatürk ve İnönü daha sonra, Lozan Antlaşması’nın belirlediği sınırlar içerisinde ve topraklarda, Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmuşlardır.

Bu nedenle Lozan Antlaşması’nı, Kurtuluş Savaşı’ndan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bağımsız olarak ele almak olanaklı değildir. Lozan Antlaşması’nı sorgulamak, aynı zamanda Kurtuluş Savaşı’nı ve Türkiye Cumhuriyeti’ni sorgulamak anlamına gelir!

Ankara’daki ABD Büyükelçisi Tom Barrack’ın, bir yandan Lozan Antlaşması’nı sorgulaması, bir yandan da Osmanlı İmparatorluğu’ndaki “millet sistemini” övmesi ve son olarak, Ortadoğu’daki güçlü ulusal devletlerin İsrail için bir tehdit oluşturduğunu açıklaması, kabul edilebilir bir durum değildir!

Türkiye’yi ulusal çıkarları koruyan bir hükümet yönetseydi, ABD büyükelçisi Dışişleri Bakanlığı’na çağrılırdı, bu konuda ABD’ye bir uyarı notası verilirdi, bu tür açıklamaların devam etmesi durumunda, Tom Barrack “persona non grata”, yani istenmeyen kişi ilan edilirdi ve kendisinin ülkeyi en kısa sürede terk etmesi istenirdi.

Washington DC’deki Türkiye büyükelçisi, ABD’nin bugünkü sınırlarını ve 4 Temmuz 1776 Bağımsızlık Bildirgesi’ni sorgulasaydı ve Britanya İmparatorluğu’nun ABD’den daha iyi bir model olduğunu ifade etseydi, bu ABD tarafından nasıl kabul edilebilir bir durum olamaz ise Tom Barrack’ın ifadeleri de kabul edilebilir değildir!

Atatürk’e, İnönü’ye ve Cumhuriyete düşman neo-Osmanlıcı AKP hükümetinin bu açıklamaları içine sindirmesi ise sürpriz olmadığı gibi, tarihe kara bir leke olarak geçmiştir!

***

Neo-Osmanlıcılık ABD’nin kuruluş ilkeleriyle çelişmektedir. Çünkü Osmanlı İmparatorluğu’nun da, Britanya İmparatorluğu gibi, monarşik, teokratik, feodal bir yapısı vardı.

ABD’nin 4 Temmuz 1776’da kurulması, Britanya İmparatorluğu’na karşı bağımsızlığın ilan edilmesiyle birlikte, monarşiye, teokrasiye, feodalizme karşı gerçekleşen bir devrim hareketiydi. Monarşinin yerine cumhuriyetin kurulması ve yasama, yürütme, yargı arasında güçler ayrılığının ve düşünceyi ifade, yayınlama özgürlüğünün devreye sokulması; teokrasinin ve din devletinin yerine laikliğin kabul edilmesi; feodalizmin ve toprak ağalığının yerine tüm vatandaşlara mülkiyet hakkının tanınması, 1789 Fransız Devrimi’ni de öncelemiştir.

Osmanlı İmparatorluğu, Britanya İmparatorluğu gibi, halkın egemenliğine dayanmayan, işgalci ve fetihçi bir aile devletiydi!

ABD Büyükelçisi Tom Barrack’ın ifadeleri, ABD’nin kurucuları olan Thomas Jefferson’ın, George Washington’un, Benjamin Franklin’in, Thomas Paine’ın ilkeleriyle çelişmektedir.

Osmanlı İmparatorluğu’ndaki “millet sisteminin” de hoşgörüyle ve barışla bir ilgisi yoktu. Aksine bu sistem, Müslüman olmayanların asimilasyonunu ve azınlıkta kalmalarını amaçlıyordu. Müslüman olmayanların yüzlerce yıldır yaşadıkları topraklara el konulduğu gibi, Müslüman olmayanların daha yüksek vergi ödemeleri zorunlu kılındığı için, yüksek vergileri ödeyemeyen milyonlarca kişi, din değiştirip Müslüman olmak zorunda kalmıştı!

ABD’nin kendisi için uygun görmediği bir modeli Türkiye için uygun görmesi, ancak emperyalizmle ve Türkiye’nin iç işlerine karışmakla açıklanabilir.

**

ABD’deki ve İsrail’deki mevcut hükümetlerin nasıl bir proje peşinde oldukları artık bir sır değildir.

Bu projenin, “terörsüz Türkiye” veya “demokratik barış süreci” adı altında AKP, MHP ve DEM tarafından pazarlanan projeyle ve TBMM’de kurulacak komisyonla bağlantısının olup olmadığı, acilen açıklığa kavuşturulmalıdır!

Yazarın Son Yazıları

Cumhuriyet erdemdir

Antik Yunan filozofları Platon’a ve Aristoteles’e göre yaşamın amacı iyi bir insan olmaktır ve iyi bir insan olmak da erdemli olmak anlamına gelmektedir.

Devamını Oku
01.12.2025
Trump ve Erdoğan farkı

ABD Devlet Başkanı Donald Trump ile AKP Genel Başkanı ve “Cumhurbaşkanı” Recep Tayyip Erdoğan arasında sık sık bir karşılaştırma yapılır ve ikisinin de popülist ve otoriter liderler olduğu söylenir.

Devamını Oku
29.11.2025
CHP programında laiklik

CHP’nin geçtiğimiz hafta açıklanan yeni parti programı taslağında çok önemli ve doğru açılımlar olmakla birlikte, çok ciddi ve önemli eksikler de bulunmaktadır.

Devamını Oku
24.11.2025
CHP’de program ve kadro

Kurtuluş Savaşı’nın lideri, Aydınlanma devrimlerinin öncüsü, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün kurduğu ve ilk genel başkanı olduğu Cumhuriyet Halk Partisi...

Devamını Oku
22.11.2025
Unutulan Orta Asya

Türkiye’nin Orta Asya’daki Türki devletlerle, yani Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan ve Kırgızistan ile tarihsel, kültürel, dilsel bağları olduğu halde, AKP iktidarı döneminde bu ülkelerle de ilişkiler geriledi.

Devamını Oku
17.11.2025
Post-modern iddianame

Adından da anlaşılacağı gibi, iddianame, belli başlı iddiaları içerir, bir mahkemenin ve hâkimin hüküm veya beraat kararını içermez.

Devamını Oku
15.11.2025
10 Kasım’da Atatürk

Bugün, Kurtuluş Savaşı’nın lideri, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve Aydınlanma devrimlerinin öncüsü olan Mustafa Kemal Atatürk’ün ölüm yıldönümü.

Devamını Oku
10.11.2025
New York’taki umut

New York ABD’nin en büyük kenti olduğu gibi, dünyanın da en büyük kentlerinden birisidir.

Devamını Oku
08.11.2025
CHP, ‘altı ok’ ve sosyal demokrasi

CHP’nin emperyalizm destekli AKP’nin baskılarına karşı direndiği bir ortamda, sosyal demokrasi ile “altı ok” arasında bir karşıtlık yaratarak, CHP’nin kurumsal kimliği ve CHP’nin kurultay tarafından belirlenen parti programındaki temel ilkeleri sorgulamak, CHP’de ideolojik bölünmeye ve emperyalizme yarar sağlar.

Devamını Oku
03.11.2025
İftira ve ihanet

Britanya, Fransa, Yunanistan ve İtalya, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Osmanlı İmparatorluğu’nun topraklarını işgal ettiklerinde, Mustafa Kemal Atatürk işgal güçlerine karşı Kurtuluş Savaşı’nı başlatırken, Osmanlı İmparatorluğu’nun padişahı Vahdettin, önce Türkleri Anadolu’da küçük bir toprak parçasına sıkıştıran Sevr Antlaşması’nın imzalanmasını, sonra da Atatürk’ün idam fermanını onaylayarak, işgalci ülkelere boyun eğmişti.

Devamını Oku
01.11.2025
Cumhuriyet düşmanları

29 Ekim’de Türkiye Cumhuriyeti’nin resmen kuruluşunun 102. yılı kutlanacak.

Devamını Oku
27.10.2025
Tükenmişlik

Bir hükümetin, milletin desteğiyle değil, sözde “savcıları” ve sözde “hâkimleri” kullanarak, polisin, jandarmanın, gardiyanın, kolluk kuvvetinin, askerin ve emperyalizmin desteğiyle ayakta durması, o hükümetin tükenmişliğinin ve çaresizliğinin göstergesidir.

Devamını Oku
25.10.2025
Sorunların temel kaynağı

Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde Aydın ilinde yer alan Miletos antik kenti, felsefe ve bilim tarihi açısından, dünyanın en önemli kentlerinden birisidir.

Devamını Oku
20.10.2025
Trump’ın MENA şovu

Ortadoğu (“Middle East”) ve Kuzey Afrika (“North Africa”) bölgesi kısaca MENA olarak da anılıyor.

Devamını Oku
18.10.2025
Emperyalizm gerçeği

Emperyalizm bir komplo teorisinin ürünü değildir, bir olgudur, bir gerçektir.

Devamını Oku
13.10.2025
Aydınlanmanın izinde bir arpa boyu yol

Antik Yunan filozofu Platon’un dediği gibi, görünüşlerle gerçeği ayırmak, algılara aldanmamak, retoriğin esiri olmamak gerekir.

Devamını Oku
11.10.2025
21. yüzyıl faşizmi

Anayasanın 34. maddesinin tanıdığı hakkı kullanarak “Gezi” protesto eylemlerine milyonlarca vatandaş katıldığı ve destek verdiği halde, onların içinden işadamı Osman Kavala, milletvekili Can Atalay, akademisyen-bürokrat Tayfun Kahraman, belgeselci-sinemacı Mine Özerden, yapımcıgazeteci Çiğdem Mater Utku, yapımcı-menajer Ayşe Barım, ne olduğu belli olmayan ölçütlere göre ayıklandılar ve tutuklandılar.

Devamını Oku
06.10.2025
Gazze ‘barış’ planı

ABD Devlet Başkanı Donald Trump bu hafta içerisinde 20 maddelik “Gazze Barış Planı”nı açıkladı.

Devamını Oku
04.10.2025
Trump kimdir?

ABD Devlet Başkanı Donald Trump ile AKP Genel Başkanı ve “Cumhurbaşkanı” Recep Tayyip Erdoğan’ın karşılıklı “dostlukları” ve birbirlerine duydukları “saygı”, dillere destan olacak nitelikte gelişmeye devam ediyor.

Devamını Oku
29.09.2025
Sömürge zihniyeti

Türkiye’de muhalefetteki siyasetçiler, belediye başkanları, belediye meclis üyeleri, bürokratlar, akademisyenler, gazeteciler, yazarlar, yayıncılar, sanatçılar, öğrenciler hukuka aykırı biçimde tutuklanırken...

Devamını Oku
27.09.2025
Trump’ın dostları ve geleceğimiz

İsrail devletinin onlarca yıldır Filistin’i işgal altında tutması; Batı Şeria ve Doğu Kudüs bölgelerinin işgalinden sonra, Gazze’yi yeniden işgal etmesi ve bu bölgede 60 bini aşkın insanı katletmiş olması, yüz binlerce insanı da göçe zorlaması, ABD’nin desteğinde gerçekleşmiştir.

Devamını Oku
22.09.2025
Yargısız infaz

Türkiye’de insanların birçoğunda adalet, merhamet, vicdan, insaf, sevgi duygusu kalmadı.

Devamını Oku
20.09.2025
Yöneticiler Müslüman mı?

Türkiye Cumhuriyeti gibi laik bir ülkede, o ülkeyi yönetenlerin Müslüman olup olmadığını tartışmanın bir anlamı yoktur.

Devamını Oku
15.09.2025
CHP’ye baskıların sonuçları

AKP iktidarının Cumhuriyet Halk Partisi üzerinde uyguladığı hukuk dışı baskılar Türkiye için birçok olumsuz sonuç doğurmaktadır.

Devamını Oku
13.09.2025
MHP, ABD ve CIA

Milliyetçi Hareket Partisi’nin milliyetçi bir parti olup olmadığı her zaman tartışma konusu olmuştur. Çünkü milliyetçi olmak tam bağımsız olmayı ve emperyalizme karşı mücadele etmeyi gerektirir.

Devamını Oku
08.09.2025
İhanet

Siyaset bir dava, ideoloji ve ilkeler bütünü doğrultusunda, toplumu ve ülkeyi iyiye doğru geliştirmek ve dönüştürmek için yapılır.

Devamını Oku
06.09.2025
CHP'deki kısır döngü

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu, ana muhalefet ve birinci partisi olan CHP tarihinin en zor dönemlerinden birisini yaşıyor.

Devamını Oku
01.09.2025
30 Ağustos'un anlamı

Bugün 30 Ağustos Zafer Bayramı.

Devamını Oku
30.08.2025
Laiklik ve kadın hakları

Sık sık laiklik karşıtı açıklamalar yapan Diyanet İşleri Başkanlığı yönetimi, son olarak, Kuran ayetine dayanarak, kadınların miras hakkında erkekle eşit olmadığına dair bir açıklama yaptı.

Devamını Oku
25.08.2025
Normalleşme

Cumhuriyetin, başka bir deyişle, halkın egemenliğine dayanan bir yönetim biçiminin yıkılması ve onun yerine teokratik ve monarşik bir yapının kurulması, normal değil, anormal bir durumdur.

Devamını Oku
23.08.2025
CHP’nin ideoloji sorunu

CHP’li Aydın Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu’nun AKP’ye geçmesi bir ahlaksızlık ve erdemsizlik örneğidir.

Devamını Oku
18.08.2025
CHP’de mahallenin önemi

CHP’de 13 Ağustos’ta başlayıp 7 Eylül’e kadar sürecek olan mahalle/ muhtarlık bölgesi kongreleri, sadece CHP’nin değil, Türkiye’nin de geleceğini etkileyecektir.

Devamını Oku
16.08.2025
Trump dostları ve Filistin

7 Ekim 2023 tarihinde köktendinci terör örgütü Hamas’ın İsrail’e yönelik gerçekleştirdiği terör saldırısından ve bini aşkın İsrailli sivilin bu saldırıda ölmesinden sonra, İsrail’deki Binyamin Netanyahu hükümeti, terörizme karşı orantısız güç ve şiddet kullanarak, Filistin’in Gazze bölgesinde, aralarında çocukların ve kadınların da olduğu, on binlerce sivil insanı katletti.

Devamını Oku
11.08.2025
Liyakatsizlik ve despotizm

Türkiye’nin ekonomi, siyaset, laiklik, yargı, adalet, eğitim, sağlık gibi alanlardaki sorunlarına ek olarak, bir sahte üniversite diploması krizi de patlak verdi!

Devamını Oku
09.08.2025
Tutarlılık ve samimiyet

Hem yaşamda hem de siyasette en önemli şeylerden birisi tutarlılık ve samimiyettir. Bir kişinin tutarsız olması onun samimi olmadığının da göstergesidir. Bir kişinin samimi olmaması da tutarsızlığa yol açar.

Devamını Oku
04.08.2025
CHP’de kongre süreci

Cumhuriyet Halk Partisi’nde mahalle, ilçe ve il kongreleri süreci başladı.

Devamını Oku
02.08.2025
Türkiye’deki yangın

Türkiye her açıdan, hem mecazi anlamda hem de fiilen, yangın yerine dönmüş durumda. Çünkü Türkiye yönetilemiyor!

Devamını Oku
28.07.2025
Lozan, proje ve komisyon

Bu hafta, 24 Temmuz günü, Lozan Antlaşması’nın 102. yıldönümüydü.

Devamını Oku
26.07.2025
Altan Öymen

Türkiye’nin en değerli gazetecilerinden, yazarlarından ve siyasetçilerinden birisi olan Altan Öymen’i, 19 Temmuz 2025 tarihinde kaybettik.

Devamını Oku
21.07.2025
Süreç

Türkiye birçok süreçten geçiyor...

Devamını Oku
19.07.2025