64 yıllık mesleki yaşamım boyunca, bir insan ve bir gazeteci olarak “enflasyon” sözcüğünden, kavramından, kapsamından, uygulamasından “asla” kurtulamadım... Ekonomistlerin “enflasyon” dedikleri olguya, kazık yiyen halk “pahalılık” diyor!
TÜİK verilerine göre 2024 Mart ayına girdiğimizde “enflasyon” yüzde 67.07 imiş! Bu ne demek? Geçen yıl cebimizde, 100 TL varmışsa, bu yıl cepte 32.57 TL var demektir.
ENAG’ın hesaplamasına göre bu oran yüzde 121.98 olmuş. Enflasyon 15 ayın tepesine çıkmış demektir! Dünyada 5. sıradayız. Sağ olsun “enflasyon rekortmeni” RTE iktidarı!
***
İlginç bir ikilem: Hürriyet gazetesi “Aylık enflasyonda yavaşlama” başlığını atarken, insanları sevindiriyor! Ne var ki Hürriyet’in İngilizce gazetesi Hürriyet Daily Nevs başlığında “Yıllık enflasyon geçen ay yüzde 67’ye tırmandı” diyor. Hürriyet gazetesi içinde garip bir ikilem!
***
Hangi ülkede, böyle bir “enflasyon” oranını gerçekleştiren siyasal iktidar işbaşında kalır? Zavallı Türk halkı! Öğrenci yıllarımın yüksek enflasyonlu Demokrat Partisi de iktidarda kalamamıştı!
Türkiye’de siyasal iktidarı, böyle bir oran ırgalamıyor! İktidar, topu TC Merkez Bankası başkanlarına atmış; basın, insanlar o düzeyde uğraşıyorlar... Böylece iktidarın “enflasyondan” haberi (affedersiniz ilgisi) bile olmuyor!
***
Bir başka olgu Türkiye’de insanların açlığa doğru gidiyor oluşu! Önemli artışlardan biri, yüzde 8.25 ile gıda sektöründe. Geçen ay gıda maddelerine ödediğiniz paraya karşılık, bu ay yüzde 8.25 daha fazla ödeyeceksiniz demektir!
Eğer evde yemek yerine lokantaya ya da köşe başındaki otele yemek yemeye gidecek olsaydınız, orada yıllık yüzde 94.78 oranında bir fiyat artışı ile karşılaşacaktınız!
Bırakın iki çocuğunuzu, bir çocuğunuzu okulda okutmanız sizin için bir felaket olacaktı. Çünkü bu alanda yüzde 91.84’lük bir artış ile karşılaştığınızı bilmem fark edecek miydiniz?
Fark edemeyecektiniz; çünkü öteki artışlardan dolayı bu ödemeyi yapacak para kalmamış olacaktı!
***
Türkiye’de gıda fiyatlarının belirlenmesinde önemli rol oynamaya başlayan 4 bin 76 satış noktası sayısının arttığı açıklandı.
Ankara’da 247, İstanbul’da 272, İzmir’de 73, Kocaeli’nde 31, Adana’da 34, Adıyaman’da 17, Afyon’da 24, Ağrı’da 11, Aksaray’da 13, Amasya’da 16, Antalya’da 73, Ardahan’da 4, Artvin’de 12, Trabzon’da 28, Samsun’da 62, Mersin’de 41, Konya’da 57, Kastamonu’da 15, Kars’ta 6, Hakkâri’de 2, Edirne’de 12, Van’da 21, Ordu’da 23, Kayseri’de 36, Rize’de 19...
***
Tarım ve Orman Bakanlığı, “gıda fiyatlarında”, özellikle artışı önlemek için 600 bin baş besilik hayvan ithal edeceğini açıkladı.
İlk sevkıyat Uruguay’dan gemilerle yola çıkmış. Danaların kilosu 3.90 dolara (124 TL’ye) alınmış. Tüketiciye 187 TL’ye satılacakmış. (Yaklaşık 6 dolar ediyor) Bugün dana eti 350-750 TL arasında değişiyor...
***
Ancak önemli bir nokta var! İngiliz yatırım bankası HSBC, yılsonu için (dolar/TL) ilişkisini gözden geçirmiş! Banka, dolar tahminini 33’ten 36 liraya çıkarmış!
Desenize, daha danalar Atlantik Denizi’nde iken fiyatları altüst olacak!
