ABD Başkanı Joseph Robinette Biden Jr.’ın (Joe Biden) 24 Nisan’da “Ermeni soykırımı” tanımlamasının perde arkasına göz atalım...
Önce başkan yardımcısı Kamala Harris’i (56) tanıyalım...
Kalifornia eyaletinin Oakland kentinde Jamaikalı baba ve Hint annenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Kendisi Baptist inançlıdır. Ülke tarihinde ilk kez bir başkan yardımcısının eşi olan Douglas Craig Emhoff ise Yahudidir.
Harris, hukuk eğitimini, ABD’de genellikle Afrikalıların eğitim kurumu olarak bilinen Howard Üniversitesi’nde tamamladı. 2003’te San Francisco bölge savcısı olan Harris, bu göreve gelen “ilk siyah ve Asya kökenli melez kadın” olma özelliğine sahiptir.
Harris, 2010 - 2014 yılları arasında Kalifornia eyaletinin Adalet Bakanlığı görevini yürüttü. İki dönem savcılık yapmasının ardından, 2016’da Demokrat Parti’den Kalifornia Senatörü seçildi.
***
Harris, siyasal yaşamının başladığı dönemlerde “Ermeni soykırımının” tanınmasına destek verdi ve senatörlüğü sırasında ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu’ya ilişkin siyasasını eleştirdi.
Harris, 2016’da yaptığı bir açıklamada ise “Savcılık ve Kaliforniya Eyaleti Adalet Bakanlığı’nı yaptığım dönemlerde olduğu gibi Senato’da da insanlık tarihinin en karanlık zamanlarından birisi olan Ermeni soykırımının uygun bir biçimde tanınması ve sonuca varması için Ermeni toplumunun yanında olacağım!” dedi.
Harris, ABD’deki Ermeni nüfusunun büyük bölümünün yaşadığı Kaliforniya eyaletininin senatörü olarak görev yaptığı dönemde, gündeme getirilen “Ermeni soykırımının ABD tarafından resmen tanınması” başlıklı yasa önerisinin mimarlarındandı!
Harris, 2019’da senatörler Bob Menendez ve Ted Cruz ile birlikte ABD Senatosu’na 1915 olaylarını “soykırım olarak tanıması” için önerge vermişti. ABD Senatosu da 1915’te yaşananları “Ermeni soykırımı” olarak tanıyan önergeyi kabul etmişti...
Harris, ayrıca Başkan Donald Trump’ın Suriye’deki ABD askerlerini geri çekme kararına da tepki göstermiş, sert bir dille eleştirmişti.
Harris, ABD tarihinde seçimlere “başkan yardımcısı adayı” olarak katılan “ilk siyah melezi kadın” oldu...
Başkan adayı Biden, Tvitter’dan şu açıklamayı yapmıştı:
“Ülkemizin başarılı kamu görevlilerinden biri olan ve sıradan vatandaşlar için korkusuzca savaşan Kamala Harris’i başkan yardımcısı olarak seçtiğimi açıklamaktan büyük onur duyuyorum...”
Harris, başsavcı olarak görev yaptığı dönemde, Biden’ın savcı olan ve beş yıl önce yaşamını kaybeden oğlu Beau ile yakın çalışmıştı.
Harris, önce Demokrat Parti’nin “başkan adaylığı” için yarışa katılmış, ancak önseçimlerde istediği sonuçları elde edemeyince, Biden lehine çekilmişti.
ABD’nin ilk siyah başkanı Barack Obama da Tvitter üzerinden, “Senatör Harris’i uzun süredir tanıyorum. Bu görev için son derece hazır. Kariyerini anayasamızı savunmaya ve adil muamele görmek için mücadele verenlere adamıştır. Bugün ülkemiz için güzel bir gün. Şimdi gidip şu seçimi kazanalım!” sözleri ile desteklemişti.
Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi de Tvitter’dan yaptığı açıklamada, Harris’in “başkan yardımcısı adayı” olarak seçime katılacak olmasını “tarihsel ve gurur verici bir kilometre taşı” olarak tanımlamıştı!
***
Gelelim Biden’a (78)...
ABD’nin 46. başkanı olan Biden, eski bir avukattır. Demokrat Partili Biden, 2009-2017 yıllları arasında ilk siyahi başkan Barack Obama’nın yardımcısı seçilmişti.
“Ermeni soykırımı” tanımlamasını ilk kez kullanan, 1982-90 yılları arasında görev yapan, ABD Başkanı Ronald Reagan olmuştu... Ancak Reagan bu ifadeyi başkan seçilmeden önce kullanmıştı... Başkanlık görevindeyken değil...
Obama, “soykırımı” tanımlaması yerine Ermenilerin de kullandığı “Meds Yeghern (Büyük Felaket)” demişti!
Biden, Ronald Reagan’dan sonra “soykırım” tanımlamasını kullanan ikinci ABD Başkanı oldu!
Biden, “başkanlık koltuğu” için birlikte yarıştığı başkan yardımcısı adayı Harris ile yarıştığı geçen yıl, “24 Nisan anması” nedeniyle yayımladığı açık mektupta, “seçildiği takdirde Ermeni soykırımını resmi olarak tanıyacağını” vaat etmişti.
Biden, görevdeyken “Ermeni soykırımı” ifadesini kullanan ilk başkan oldu...
Reagan, 22 Nisan 1981’de “Holokost Anma Günü” nedeniyle yaptığı açıklamada, “Öncesindeki Ermeni soykırımı ve sonrasındaki Kamboçyalı soykırımı gibi Holokost’tan alınan dersler asla unutulmamalı” demişti.
Ayrıca seçim kampanyaları sırasında, Cumhuriyetçi George V. Bush ile Biden’ın yardımcılığını yaptığı Demokrat Barack Obama da aynı vaatte bulunmuşlardı.
Ancak başkanlıkları döneminde, her ikisi de NATO müttefiki Türkiye ile ilişkilerin kötüleşmesi tehlikesini düşünerek bu adımı atmamışlardı. Görevi üstlendikten sonra “Büyük Felakat” anlamına gelen “Meds Yeghern” tanımını kulllanmışlardı.
“Yahudi soykırımı”nı ifade eden “Holokost” sözcüğü gibi Ermeniler de 1915’te işlenen katliamlar için “Meds Yeghern” tanımını kullanıyor. Ermenistan da resmi açıklamalarında bu tanımı tercih ediyor...
