Kosovalılar Derneği’nin Kosova’nın bağımsız devlet oluşunun yıldönümü kutlaması etkinliğine katılış davetini almışım ki.. Kosova Meclisi’nde oturum devam ederken atılan ikinci patlayıcının haberi geldi. Bombayı patlatan muhalefet milletvekili, görevlilerin gaz bombasını etkisiz kılma çabalarını da engellemiş, ortalığa saçılan göz yaşartıcı duman nedeniyle oturuma bir süre ara verilmek zorunda kalınmıştı. Sık sık kavgalı oturumlarıyla haber olan Kosova Meclisi çalışmalarında aylardır süren gerilimin odağında; UÇK, Kosova Kurtuluş Örgütü’ne ideolojik olarak daha yakın muhalefet partililerin, ABD’ye yakın kurdurulmuş hükümetin icraatlarına karşı giderek keskinleşen protestoları var.
BM katında kesin bağımsız devlet statüsü henüz oluşturulamamış olsa da Kosova’da Sırplara karşı bağımsız devlet kurulması yolunda yola çıkan Arnavutların silahlı örgütü UÇK’nin maddi manevi, silahlı desteğini sağlamış ABD’nin, dünyadaki en donanımlı, en büyük üssünün sağlandığı Kosova’da, Sırbistan devletinden kopuşu, ayrı bir devletçik oluşumunu sağlamadaki katkıları sınırsız... Çok kültürlü Tito Yugoslavya’sını toprakları içinde olsa da, bütünlük içinde AB’ye katılımını siyaseten uygun görmeyen kurucu ülkeleri, kopuşta Hırvatistan ve Slovenya’ya açık destek vermekle yetinmişlerdi. Enerji gereksinimleri bağlantılı Slav ırkından Sırpların yanında duran Rusya ile ilişkilerini bozmama uğruna, en çok Müslümanların ağırlıklı olduğu Bosna, Kosova, Makedonya’daki, Miloşeviç destekli ırkçı, kanlı Sırp katilamları eylemlerine seyirci kalmışlardı.

***

ABD zamana yayarak önce Makedonya devletçiğinin kuruluşuna destekle egemenliğine almış, dünya kamuoyuna, Sırp terör eylemlerinin akıtmakta olduğu kanı göstere göstere, müdahale için gereken desteklere ortam oluşturarak yol almıştı. AB ülkelerinin seyretmekle yetindiği Bosna katliamları için dünya desteğini almış olarak ancak devreye girmiş, BM katında üç devletçik olarak Bosna’nın yeniden oluşumunda belirleyici rol oynamıştı. Çatışmalar sürecinde Kosova’dan kaçan Arnavutların önce Arnavutluk ve Makedonya’da 400-500 binerlik kamplarda sığınmacı olarak yaşamalarının parasını vermişti. Kosova’dan Makedonya’ya son kaçıştaki 150 bin kişilik konvoy için, Makedonya’ya gereksinimi olan parayı vermeyerek, sınırda yağmur çukurunda çaresiz bekleyişi dünyanın gözlerinin içine sokmuştu.
Sonrasında Sırpların hem Kosova hem de Sırbistan’da, Miloşeviç terör örgütlenmesinin silahlı direnişini bitirecek boyutlarda bombalanması için gereken BM ve dünya desteğini almıştı. Gerisini biliyorsunuz, öncesinde kendisi için de olmaz gibi görüneni olur kılmış, artık çok pahalıya patlayan Berlin, İtalya üslerinden de vazgeçerek Doğu Bloku’nu da bir arada denetleyebileceği, dünyadaki en büyük, en ucuz üssünü, yerin altına bilinmeyen katlarda inmiş olarak, Kosova-Priştine’de oluşturduğu devletçik topraklarına yerleştirmişti.

***

Balkanlar’da yaşananların, yeni dünya düzeni çarklarının işleyişinde göreceli insancıl boyutlarını unutmadan, çağın yoksul Güney dünyası topraklarında yaşanan travmalarda; İslam dünyası, Ortadoğu, Irak-Suriye-Libya iç savaş bataklıkları kaosunda yararlanılacak kimi dersler çıkaramaz mıyız? Bosna’da, hele de Kosova’da akan kanı durdurmak uğruna oluşturulan sözde BM şemsiyesindeki silahlı gücün, klasik NATO gücü olmaması, Rusya da içine katılmış paylaşım dengeleri içinde bilinen devletlerin askeri güçlerine parsellenip paylaşılması, son Suriye anlaşmasındaki projeye de uymuyor mu? Paramparça olan topraklarda, iç savaş bataklığında, terör örgütü algılamalarının her ülkeye göre değişiyor olmanın ötesinde, koyu çıkarlar pazarlık konusu yapılmaları cabası...
En çok aşındırılan kavramlar; insan hakları, özyönetim, özerklik, demokrasi, diktatörlük.. terör örgütü-direniş-hak savaşçıları.. sığınmacılar, göçmenlerin insanlık dramları... Unutmadan, yıllar sonrası Kosova Meclisi’nde patlayan bombalar, kurtarılmış Kosova devletçiğinden kaçmak zorunda kalan Sırpların toprak, vatandaşlık hakları için; Kosova - Sırbistan hükümetlerinin masaya oturtulmaları...