Bingöl’ün Sarıçiçek köyüne gökten taş düştü. Değerli olmasından dolayı iyi paralar veriliyordu bu taşlar için. Gerek yurtiçinden gerekse yurtdışından taş müşterileri köye geldi.
Köylüler taşları sattı, paraları kazandı.
Kazanılan bir para varsa, vergi mutlaka gündeme gelir. Nihayet, Maliye Bakanımız dile getirdi. Bu göktaşını satan köylülerden vergi alınacak mıydı?
Gerçek kişilerin kazançları gelir vergisine tabi. Ancak elde edilen kazançlardan bu verginin alınabilmesinin bazı şartları var. Öncelikle elde edilen kazancın 7 unsurundan birinin içine sokulması gerekir.
Gelir unsurları!
Bu gelir unsurları: Ticari kazanç, zirai kazanç, serbest meslek kazancı, ücret, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratlar (değer artış kazancı, arızi kazanç).
Elde edilen kazanç bu gelir unsurları arasında sayılamazsa üzerinden vergi alınması mümkün değil. Göktaşı satışından elde edilen kazanç sadece ticari kazancın kapsamında değerlendirilebilir. Göktaşı satış kazancının diğer 6 gelir unsuru içinde değerlendirilmesi mümkün değil. O zaman bu kazanç gerçekten ticari kazanç mıdır?
Ticari kazancın unsurları ise şunlar. Sermaye, organizasyon ve devamlılık. Yani bir faaliyete ticari faaliyet diyebilmek için, o faaliyete bir sermaye tahsis edilmiş olması, bu faaliyetin bir organizasyon kapsamında devamlı olarak yapılması gerekiyor.
Katma değer yok!
Göktaşı satışı faaliyeti için bu unsurların gerçekleştiğini söylemek mümkün değil. Faaliyete sermaye tahsis edilmemiş ve bir organizasyondan bahsetmek mümkün değil. Gökten taş düşmüş, müşterisi hazır kapıya kadar gelmiş, köylüler de satıp para kazanmışlar.
O halde göktaşı satış kazancının ticari kazanç kapsamında değerlendirilmesi mümkün değil. Diğer 6 gelir unsuru kapsamında da değerlendirilemeyeceği için bu kazançtan gelir vergisi alınması mümkün değil. Eğer bu kazanç ticari kazanç olarak değerlendirilirse, köylüleri bekleyen başka bir tehlike var. O da katma değer vergisi. Yurtiçine yapılan taş satışları üzerinden ayrıca katma değer vergisi hesaplanması gerekiyor. Köylülere ticari kazanç yönünden mükellefiyet tesis edilecek ve katma değer vergisi beyannamesi vermeleri gerekecek.
Neyse ki Maliye Bakanımız açıkladı. Köylülerin bu kazançları üzerinden gelir vergisi alınmayacak, dolayısıyla katma değer vergisi de doğmayacak.
SOSYAL GÜVENLİK
İşbaşı eğitimi ile teşvikten yararlanın!
İŞKUR’a kayıtlı işsizlerin, daha önceden edindikleri teorik bilgileri uygulama yaparak pekiştirmelerini veya mesleki deneyim kazanmalarını sağlamak amacıyla İŞKUR’a kayıtlı işyerlerinde işbaşı eğitim programları düzenlenmektedir.
İşbaşı eğitimi vasıflı meslekler (mühendislik, muhasebe gibi) için düzenlenecektir. Vasıf gerektirmeyen işler (beden işçisi, temizlik görevlisi, taşıma işçisi, çaycı gibi) için işbaşı eğitiminin yapılması mümkün değildir.
İşbaşı eğitimi süresince iş kazası ve meslek hastalığı ile genel sağlık sigortası primleri İŞKUR tarafından karşılanmaktadır.
İşbaşı eğitim programlarında, program süresine bağlı olarak İŞ- KUR tarafından kursiyerlere net asgari ücret düzeyinde gelir verilmektedir. (2015 yılında günlük 38.48 TL zaruri gider ödemesi İŞKUR tarafından yapılmaktadır ).
Diğer yandan işveren tarafından kursiyerlere herhangi bir ödeme yapılmadığından bordro düzenlenmemektedir. Bu sürelerde sadece iş kazası ve meslek hastalığı ile genel sağlık sigortası primleri ödendiğinden emeklilik açısından bir avantaj sağlamamaktadır.
Diğer bir deyişle işbaşı eğitimi süresince emeklilik primi ödenmediğinden bu günler emeklilikte dikkate alınmamaktadır. Ancak işverenler dilerse kursiyerlere ayrıca ödeme yapabilirler ancak bu tutar asgari ücretin yarısını aşmayan bir ödeme ise normal stajyer bordrosu gibi düzenleme yapılır.
Dolayısıyla işverence ödenen ve asgari ücretin yarısını aşmayan tutar DV, GV ve SGK kesmeden; stajyer ücreti gibi giderleştirilmelidir. Hangi meslekte işbaşı eğitim programının düzenleneceği konusunda İl Müdürlüğü yetkilidir.
Primler!
İşçilerin sigorta primleri, işe alınan işyerinin imalat sanayi sektöründe faaliyet göstermesi halinde 42 ay, diğer sektörlerde ise 30 ay süreyle, 30 Haziran 2015 tarihine kadar başlayan işbaşı eğitim programlarının katılımcıları için ise 6 ay artırımlı olarak uygulanacak.
Diğer teşviklerde aranan, prim belgelerini düzenli verme ve primlerin kalan kısmını düzenli ödeme, sigortasız işçi çalıştırmama şartları bu teşvik için de aranacak.
İŞKUR programlarını tamamlayan kursiyerlerin işveren tarafından işe alınması halinde ayrıca teşvik sağlanmaktadır. 31.12.2016 tarihine kadar başlayan işbaşı eğitim programını tamamlayan; 18 yaşından büyük, 29 yaşından küçük olanlardan program sonrasında üç ay içinde işe alınmaları durumunda işe alan işverenler;
İmalat sanayi sektöründe faaliyet gösteriyorsa 42 ay, diğer sektörlerde faaliyet gösteriyorsa 30 ay süre ile SGK işveren priminin prime esas kazanç alt sınırına kadar olan hissesi İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanmaktadır.
