Sosyalist soldaki bölünmüşlük
Zülal Kalkandelen
Son Köşe Yazıları

Sosyalist soldaki bölünmüşlük

11.01.2023 05:00
Güncellenme:
Takip Et:

Geçen hafta sonu Türkiye Komünist Partisi’nin (TKP) seçim kampanyasını duyurduğu toplantı hakkında yazınca bir okurumdan “Bir rica” konulu bir e-posta mesajı geldi. Çok kibar bir şekilde “Lütfedip sosyalist soldaki bölünmüşlükle ilgili, mesela TKP ile TİP ayrımını, yazarsanız bizi bilgilendirmiş olursunuz” diye yazmış.

Bu konu, pazar günkü yazımda söz ettiğim toplantıda TKP Genel Sekreteri Kemal Okuyan’a yöneltilen sorulardan biriydi. Kendisinin verdiği yanıta yer vereceğim ama önce kısa bir hatırlatmada bulunayım.

TKP, Haziran Direnişi sonrasında, 2014 yılında, partinin en üst organı merkez komitede yaşanan anlaşmazlık sonucu, Komünist Parti (KP) ve Halkın Türkiye Komünist Partisi (HTKP) olarak ikiye bölündü. Eşit bir delege çoğunluğuna ulaşan iki grup, protokol imzaladı ve TKP’nin statüsüne gelecekte karar vermek üzere yollarını ayırdı. KP’nin 2017’de toplanan kongrede yönetimde çoğunluğu sağlamasından sonra isim ve logo kullanımı tartışmaları yaşandı. 

HTKP’de ise 2015’te olağanüstü toplanan kongrede HDP’nin baraj sorunu ve bu nedenle desteklenmesi konusunda fikir ayrılığı yaşandı; bu partiden ayrılan 147 kişi, Türkiye Komünist Hareketi’ni (TKH) kurdu. Daha sonra HTKP çevresinin girişimiyle, 2017’de TİP kuruldu ve bu parti, 2018 Türkiye genel seçiminde HDP ile işbirliği yaptı.

ÖDP, SYRİZA, PODEMOS, TİP...

Bugün gelinen noktada, TKP ile TKH arasında ideolojik bir fark yok ama bugünkü TİP ile TKP-TKH arasında ideolojik fark var.

Okuyan’ın toplantıda TİP konusunda söyledikleri, bu farkı açıklıyor: 

“Şu soru önemli. Eğer sekiz yıl önceki iç sorunu yaşamasaydık, TİP başka bir yerden ortaya çıksaydı, daha yakın bir ilişki kurar mıydık? Kurmazdık. İdeolojik olarak çok uzağındayız. Bizim geçmişte Ufuk Uras’ın ÖDP’siyle de mesafemiz böyleydi. Çok derin ve siyasi bir mücadele yürüttük bu çizgiyle. Dünyada da örnekleri var; Yunanistan’da Syriza, İspanya’da Podemos. TİP de benzer bir şey. Mesafemiz geçmişte yaşadıklarımızla ilgili değil. İdeolojik bir mesafemiz var. Bugünkü TİP, HDP ile CHP arasındaki boşluğa yerleşen bir partidir. Dünya görüşü itibarıyla onların arasındadır anlamında bir şey söylemiyorum; siyaset sahnesinde bu iki parti arasında bir yere yerleşmiştir; bağdır, köprüdür. Böyle bir misyonu vardır. Bu misyon nedeniyle bu kadar etkili olmuştur. TKP’nin bu misyona bir sempatisi yok. Bu bir suçlama değil, ben bir olgudan bahsediyorum. Bizim yerimiz yok orada. Yoksa bazı konularda benzer şeyler söylüyoruz, olabilir.”

Türkiye’de neredeyse tüm mücadele alanlarına bir saldırı öğesi olarak sızan liberal reformist yaklaşımlar, etnik köken ve kimlik siyaseti karşısında izlenecek yol, bir sınıf partisi olan ve Kürt meselesine de sınıfsal açıdan bakmayı savunan TKP içinde de hizipleşmelere yol açmış ancak sonunda taşlar yerine oturmuştur.

KIZ KARDEŞLİK DEĞİL, SINIF KARDEŞLİĞİ

Sorunlara sınıfsal açıdan yaklaşmayınca neler olduğunu, nasıl ittifaklar kurulduğunu, nasıl savrulmalar yaşandığını biliyoruz. Mesela TKP çizgisindeki bir sosyalistin sırf kadın olduğu için Meral Akşener’e övgüde bulunması olası değildir. Ama CHP’den milletvekili seçilip daha sonra TİP Milletvekili olan Sera Kadıgil, aynen şu sözleri söyledi: 

 “Sayın Akşener ile de partisiyle de taban tabana zıddız. Ancak ataerkilin iliklerine kadar işlediği Ülkücü camiada bir kadın lider olarak sivrilmesi ve kadın konularında hiç geri basmaması bence kıymetli. Benim için bir kız kardeşlik mefhumu vardır. Çok darda kalmadıkça AKP’li kadın milletvekillerine bile ağzımı açıp cümle kurmam.”

Emek ve kadın düşmanı politikalara imza atan, gericilerle işbirliği yapan siyasal İslamcılara sırf kadın diye laf etmiyorsanız bu tür kişilere “kız kardeş” diyerek kimlik politikası yapıyorsunuz demektir. Liberal feminist ve reformist bir siyaseti benimsemişsiniz demektir. Sınıf kardeşliğinden çok uzağa düşmüşsünüz demektir. 

Fark bu kadar açık aslında. 

Yazarın Son Yazıları

5 Aralık 1934’ten bugüne kadın hakları!

Yıl 1934...

Devamını Oku
05.12.2025
AYM, bilimsel gerçekleri reddetti!

Hani bazen hayatınızı adadığınız bir mücadelede öyle bir an gelir ve yıllarca yalnızca duvarlara bağırdığınızı düşünürsünüz..

Devamını Oku
03.12.2025
Türkiye üzerine karanlık planlar!

Yaklaşık bir yıldır birçok yazımda uyardığım bir tehlike, DEM Partisi çevresinden ilk kez açık açık dile getirildi.

Devamını Oku
30.11.2025
Hapishane ‘doğal yaşam alanı’ değildir!

İçinde yaşadığımız dönemin en berbat özelliklerinden birisi, kavramlara farklı anlamlar yükleyerek insanları kolayca kandırmanın çok yaygınlaşmış olması.

Devamını Oku
28.11.2025
Teröristler ana muhalefeti tehdit ediyor!

Sonunda bu da oldu.

Devamını Oku
26.11.2025
Tarih bu yıkım ittifakını yazacak!

Cuma günü TBMM’de yapılan İmralı oylamasından sonra bir TV kanalında bir siyasal iletişimcinin konuşmasına rastladım.

Devamını Oku
23.11.2025
Bahçeli’nin daha çok işi var!

Dün gazetemizde Aytunç Ürkmez imzasıyla yayımlanan bir haber...

Devamını Oku
21.11.2025
'Açın Bahçeli'nin yolunu, İmralı'ya gitsin!'

Tarih 31 Temmuz 2025.

Devamını Oku
19.11.2025
Şiddete tanıklık etmek

Geçen hafta Uluslararası Hayvan Politikaları Konferansı’na katılmak için ilk kez Marakeş’e gittim.

Devamını Oku
16.11.2025
Mesele 1923 Cumhuriyeti’nin tasfiyesi!

AKP-MHP koalisyonunun CHP’nin cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu’na karşı yürüttüğü operasyon...

Devamını Oku
14.11.2025
Hadi oradan!

Yazımın başlığına güzel Türkçemizde birçok düşünce ve duyguyu aynı anda iki sözcükle anlatabilen işlevsel bir deyimi koydum.

Devamını Oku
09.11.2025
Sosyalizm en kapitalist ikinci partiyle gelmez!

Kendisini “demokratik sosyalist ve Müslüman” olarak niteleyen Uganda asıllı 34 yaşındaki Zohran Mamdani’nin New York Belediye başkanlığına seçilmesi hakkındaki bazı yorumlar, birkaç yılda bir yinelemem gereken gerçekleri hatırlattı.

Devamını Oku
07.11.2025
Ümmetçi çakma ‘sosyalistler’!

1923 Cumhuriyet Devrimi’ni hedefe koyanlar, 102. yıldönümünde de boş durmadı.

Devamını Oku
05.11.2025
Türkiye, goril Zeytin’i de esir etti!

22 Aralık 2024’te Nijerya’dan Tayland’a kaçak olarak götürülmek istenirken İstanbul Havalimanı’nın kargo biriminde travma halinde yavru bir goril bulundu.

Devamını Oku
02.11.2025
Casusluk davası ve déjà vu!

Geçen hafta hayatımıza bir casusluk davası girdi ve beş gün önce de Ekrem İmamoğlu, İmamoğlu’nun seçim kampanyası direktörü Necati Özkan ile Tele1 Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ hakkında tutuklama kararı verildi.

Devamını Oku
31.10.2025
Cumhuriyetçi geçinenler ve gerçekler!

“En hafif rüzgârdan bile korunması lazım gelen yeni doğmuş yavrunun, onu beslediğini söyleyenler tarafından böyle hırpalanması caiz miydi?”

Devamını Oku
29.10.2025
Diziden al haberi!

İsrail’in büyük dostu ABD Başkanı Trump, bir süredir kameralar önünde Erdoğan’a övgüler yağdırıyor, buluşurken Beyaz Saray’ın kapısında ayakta bekliyor, “iyi dostuz” diyor, rahat otursun diye sandalyesini tutuyor ve ayrılırken kapıya kadar uğurluyor.

Devamını Oku
26.10.2025
Cumhuriyet Yürüyüşü!

2025 yılında, Cumhuriyet Devrimi’nin 102. yıldönümünde Türkiye’de cumhuriyetçilere düşen önemli görevler var.

Devamını Oku
24.10.2025
Cumhuriyeti kuranlar!

Geçen hafta Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yaşanan rezalet, ülkenin içine sokulduğu durumun vahametini tam olarak gözler önüne serdi.

Devamını Oku
22.10.2025
Siyasetçilerin anayasayı çiğneme özgürlüğü mü var?

Başlıktaki soruyu sormak zorunda kalmamın sayısız nedeni var.

Devamını Oku
19.10.2025
Alçak düzenin resmi!

ABD Başkanı Trump, 13 Ekim’de İsrail Parlamentosu’unda ayakta alkışlandığı bir konuşma yaptı.

Devamını Oku
17.10.2025
Paçalardan akan ‘demokrasi’ yalanı!

“Sayın Öcalan, bu son görüşmede çok rahatsız olduğu bir mesele üzerinde durdu.

Devamını Oku
15.10.2025
Selam olsun Kubilay’lara!

Cuma günü yazımı şu satırlarla bitirmiştim: 7 Ekim’de TBMM’de yaşanan rezalete seyirci kalan siyasi partiler ve siyasetçiler meşruiyetini kaybetmiştir.

Devamını Oku
12.10.2025
Habur’dan beter bir rezalet!

7 Ekim 2025, Türkiye’nin tarihine Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde terörist başı Abdullah Öcalan için “Biji serok Apo” yani Türkçesi ile “Önder Apo çok yaşa” anlamına gelen sloganların atıldığı gün olarak geçti.

Devamını Oku
10.10.2025
CHP yerine AKP’yi yalnızlaştırsanıza!

Ayakta karşıladılar, hayran hayran baktılar, etrafına dizildiler, yanına oturup gülümsediler; toplumdan tepki görünce de seçmenleri suçlayıp tehdit savurdular.

Devamını Oku
08.10.2025
Böyle medya varken Trump’a ne gerek var ki!

İktidar yandaşı medyanın halini anlatmaya pek gerek yok.

Devamını Oku
05.10.2025
180 derece savrulanlar!

2024 yılının 1 Ekim gününden 2025’in 1 Ekim gününe kadar geçen tam bir yılda Türkiye’de siyasette büyük bir kasırga yaşandı ve zemini sağlam olmayanlar 180 derece savruldu.

Devamını Oku
03.10.2025
Camide cihat, ticarette takiye mi?

Tarih 26 Eylül 2025. Yer Çamlıca Camisi. Cuma namazı sonrasında camide elinde mikrofon birisi konuşuyor...

Devamını Oku
01.10.2025
Türkiye emperyalizmin kıskacında!

Erdoğan’ın altı yıl sonra Beyaz Saray’da Trump ile görüşmesi, tarihe skandallarla geçti.

Devamını Oku
28.09.2025
Kuyu tipi hapishane işkencedir!

Gazetecilere hapishanelerdeki mahkûmlardan çok sayıda mektup gelir.

Devamını Oku
26.09.2025
Emperyalizmin teröristleri

New York’ta Concordia Zirvesi’nde bir oturum...

Devamını Oku
24.09.2025
Ahlakçıların ahlaksızlığı

Son birkaç hafta içinde Türkiye’de kültür ve sanat alanındaki baskı iyice arttı.

Devamını Oku
21.09.2025
Eğitiyor, donatıyor, destekliyor!

Kim kime yapıyor bunu?

Devamını Oku
19.09.2025
İkinci Cumhuriyetçiler ve CHP

T24 internet sitesi, üç gün önce Hasan Cemal’in “Özgür Özel Tandoğan’dan haykırıyor, tam bir heyecan fırtınası, gözlerim yaşarıyor!” başlıklı bir yazı yazdığını duyurdu.

Devamını Oku
17.09.2025
Bahçeli’ye sorular ve bir gencin isyanı

"Sosyal medyanın kökü kazınmalı."

Devamını Oku
14.09.2025
Üniversiteye hazırlanan bir gençten mektup

Her gazeteci gibi ben de okuyucularımdan çok sayıda ileti alıyorum.

Devamını Oku
12.09.2025
Demokrasicilik, koltuk kavgası ve sınıf kavgası

Herkes bir koltuğun peşinde.

Devamını Oku
10.09.2025
Açılım ve çelişkiler

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne operasyon düzenlenen 19 Mart’tan bu yana iktidarın CHP’ye yönelik baskısını artırması, deyim yerindeyse dört taraftan kuşatmak için yoğun bir çaba harcaması, aynı anda açılım süreci devam ederken bazılarınca çelişkili bulunuyor.

Devamını Oku
07.09.2025
Bunun adı totalitarizm!

Önce bir gerçeğin altını çizelim...

Devamını Oku
05.09.2025
Ortadoğu kazanı fokurduyor

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) bugünlerde çok hareketli, Türkiye’den bölgeye giden gidene...

Devamını Oku
03.09.2025