\n

İstanbul Devlet Tiyatrosu’nun 2012 Şubatı’ndan bu yana sergilediği “Zalim Mahmut” adlı oyunun yazarı ve yönetmeni Salih Dündar Müftüoğlu, oyun için hazırlanan kitapçığın başındaki “Kendi Kıssasından Hisse Çıkarmak...” başlıklı yazısının girişinde, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Levent Korkut’un “Örgütlü olmayan toplumdan korkmak gerekir. Örgütlü toplum sağlıklı, akıllı ve paylaşımcı olur. Bir toplum ne kadar örgütlüyse, o kadar demokratik olur...” önermesine yer verdikten sonra, şöyle devam etmiş: “Bu düşünceyi, bu önermeyi, tiyatro sanatının estetik olanakları içinde herkesi ama özellikle ve öncelikle ‘13 yaşından büyük gençleri’ ilgilendirecek -yalın- bir öyküyle ve eğlenceli, keyifli bir reji tasarımıyla, sakin bir söyleyişle sahneye taşımak; sanatımızın diliyle paylaşmak istedik... Bir toplumu oluşturan bireyler (ya da bireyliklerini sahiplenememişler - oyunumuzdaki gibi!); temelsiz, gereksiz, geçersiz çekişmelerle, sürtüşmelerle, kavgalarla didişirken, birbiriyle ‘tepişirken!’ toplumsal alanın nasıl boş bırakıldığını ve boş bırakıldığında nasıl, kimler tarafından doldurulabileceğini varsaymaya çalıştık. Bu -boş bırakılan- alan, demokratik olmayan, yasadışı birtakım yapılanmalarla/örgütlenmelerle doldurulduktan sonra, o gerçekliği değiştirmek daha da güçleşiyor...”\n

Salih Dündar Müftüoğlu’nun yukarıda alıntılanan satırları, kısa bir giriş yazısı olmanın çok ötesinde, epik tiyatronun olmazsa olmaz koşullarının hemen tümünü, üstelik de son derece anlaşılır bir dille, bu toplumun kültür diliyle sergiliyor. Örneğin “tiyatro alanının estetik olanakları içinde” dediği anda, hemen Brecht’in ünlü önermesine atıfta bulunulmuş oluyor: “Tiyatroda ve tiyatro aracılığı ile politik mesaj verilecek ise eğer, ortada her şeyden önce tiyatro estetiğinin kurallarına uygun bir tiyatro oyunu bulunmalıdır...” Yani: Tek başına politik bir mesaj, “tiyatro-olmayan”ı tiyatro kılmaya yetmez. Müftüoğlu’nun oyun metni ve rejisi, bu önermenin hakkını tam bütünüyle veriyor. Ortada oyunculuklarla, şarkılarla, danslarla örülmüş, sahneden salona ders verme tavrından bütünüyle uzak ve seyirciye -istekli ise eğer- seyrettiklerini kendi zihinsel süreçlerinden geçirerek eleştirel düşünebilmenin hazzını tattıran, dolayısıyla da seyirciyi bu anlamda tam olarak “eğlendirebilen” bir tiyatro eseri var; ve bu eser, her yönüyle epik tiyatronun çok yetkin düzeydeki bir örneği.\n

“Zalim Mahmut” oyununda boş bırakılan “toplumsal alan”, bir köy; bu boş bırakma ve kendi örgütlenmesini gerçekleştirecek bilince erişememe hali yüzünden söz konusu alan, Mahmut ve ceplerini doldurmaktan başka bir şey düşünmeyen arkadaşları tarafından “sahipleniliyor” - hem de “her şeyin köyün yararı için yapıldığı” yalanıyla! Böyle yasadışı bir örgütlenme, oluşan gerçekliği değiştirmeyi elbette güçleştiriyor ama olanaksız da kılmıyor!\n

“Zalim Mahmut”a emeği geçen herkesi içtenlikle kutluyorum.\n

Not: “Zalim Mahmut”, İstanbul Devlet Tiyatrosu’nun Cevahir 3 sahnesinde 15-20 Ocak tarihleri arasında izlenebilir.