Kıbrıs’ta Rumlarla değil iç içe, yan yana yaşayabilmek Magosalı Mehmet Salih gibiler için ölümcül bir kumar, bir tür “Rum ruleti!” (Rum ruleti, Rus ruletinin aksine tek mermi ile değil, dolu tabancaya bir eksik mermi konarak oynanırmış.)

***

Türklerin Kıbrıs macerası 1571 yılında Sultan II. Selim’in adayı Venediklilerden almasıyla başladı.

60 yıl sonra 500. yılı dolacak ki, bu serüven, 1032 kısım tekmili birden bir uluslararası hırs, entrika, yalan dolanla dolu bir macera romanı gibi sürüyor.

Sürmeye de devam edecek.

Çünkü Kıbrıs’ın “Türksüzleştirilmesi”, Batı bakımından Osmanlı defterinin son sayfasının da dürülmesi demek, Anadolu’nun Ege’den Akdeniz’e çepeçevre bir Ortodoks Çemberi’ne alınması demek. (Bu saptama merhum Bülent Ecevit’indir.)

***

Anadolu Türkleri, Kıbrıs’a nedense hep ikircikli bir ilgiyle, yani bir tür “Ne candan seversin, ne vazgeçersin!” haliyle yaklaşmıştır.

Bunun son ve en üst perdeden örneğini elbette Başbakan Erdoğan sunmasaydı, Kenan Evren’in “Asmayalım da besleyelim mi?” vecizesi öksüz kalacaktı:

Tayyip Bey, “Artık yakamızdan düşün sizi yeter besledik!” çıkışının üzerinden bir yıl geçmedi ki önceki gün “3. Kıbrıs Barış Çıkartması” yapıverdi!

Biz alıştık, ama yavru vatandakilerin o kadar uyum yeteneği yok.

***

Batılılar Kıbrıs’ta Türkleri, KKTC tabelası altında bir “devletçilik oyunu” oynuyor gibi görüyor.

Oysa orada kurulan toplumsal düzen ve yasal işleyiş Türkiye’den birçok açıdan daha sağlıklı, daha başarılı.

Kıbrıslılar zaten, yeryüzündeki Türkler arasında belki de en yumuşak huylu, en halim selim tabiatta olanlar. Kıbrıs hapishanelerinde kavga, bıçaklama suçundan ya da cinayetten yatan Kıbrıslı yok. Tıpkı, düşünce suçundan yatan kimse olmadığı gibi.

Asayişe ilişkin suçları hep Türkiye kökenliler işliyor.

Türkiyelilere “Karasakal” diyorlar. Bu deyimi bizdeki “bıyıklı”ya benzer bir anlamda kullanıyorlar. Karasakal’da, bir küçümseme veya gizli bir eleştiriden çok, Türkiyelilerin mevcudiyetinden endişe duyma ve çekinme var...

Rauf Denktaş’a, bir konuşmamızda “Türkiyeli tipik bir Türk ile Kıbrıslı tipik bir Türk arasındaki en temel ayrılık nedir” diye sormuştuk.

“Fazla bir ayrılık yok. Bence benzerlikleri yazsan işin daha kolaydır” demişti.

Biz de işin kolayına kaçmış, soruyu Doğu Akdeniz Üniversitesi’nden Profesör Özay Oral’a yöneltmiştik. Yanıtı şu oldu:

“Pek bir fark yoktur. İkisinin de okuma ile başı hoş değildir. İkisi de kahvede oturmayı, kâğıt oynamayı çok sever. Dedikodu etmeye bayılır. Fırsat bulursa içkiyi de sever, kumarı da. Kadercidir. Bir de şiir sever ve şiir yazarlar. Ufacık adada binlerce şairimiz vardır.”

(Attilâ İlhan’a göre de Türkiye’deki şairlerin sayısı 6 milyonun üzerindedir.)

***

Kıbrıslılar telefonu “Alo,” yerine “Kim konuşur” diye açarlar.

Viraja “büküm”; kaportacıya “doğrultmacı”; direksiyona “dümen”; pedala “ayakça”; klaksona “boru”; pencereye “güngiren” der.

Kolay kızmaz, küfür etmezler. Çok kızınca oturuyorlarsa ayağa kalkarlar.

Gıprıslılar, örneğin Annan’ın ve Rumların adı geçince yine de eskisi kadar ayağa kalkmıyorlar.