Doğu Batı Yayınları’nın üç kitapta yayımlanan “Modern Türk Şiirinin Doğuşu” dizininin ilk kitabı üzerine yazmayı sürdürüyorum. Edebiyat meraklısı okurlarım bu konuda birbiri arkasına değil de farklı zamanla yayımlanan ve yayımlanacak ister istemez bir araya getirip okuyacaklardır. Neden birbiri arkasına değil? Çünkü gündem buna izin vermiyor.
Bir önceki yazımda, ilk kitaptaki Oktay Yivli ürünü “Erken Cumhuriyette Öz Şiir Arayışı” başlıklı yazıda kalmıştım.
Güzel ve zengin içerikli bu yazıda altını çizdiğim satırlara göz gezdirirken Tanpınar’a ilişkin şu değerlendirmeye takıldım: “Tanpınar’ın şiirinde gündelik yaşam yok gibidir. Yaşam olumlanmaz, yaşama sevgisi ifade edilmez.” Eğer öyleyse bence Türk şiirinin en eşsiz güzellikte örneklerinden “Her Şey Yerli Yerinde”yi ya da “Bütün Yaz”ı nereye koyacağız. O şiirlerdeki, anımsayarak da olsa, yaşamış olma duygusunu nasıl değerlendireceğiz? Demek ki genellemeler her zaman olduğu gibi burada da çok doğru olmayabiliyor.
Dıranas bölümünde, “Olvido”nun, bizde pek az kullanılan (Fransız şiirine özgü) 12 hecelik dizelerle yazılmış olduğunun vurgulanmasını beklerdim. Yoksa atladım mı?
Yivli, zaman izleğinin Tanpınar şiirinde olduğu gibi Dıranas şiirini uğraştırdığını da haklı olarak belirtiyor.
“Türk şiirinde zaman kavramı” başlıklı bir çalışma, bence büyük bir araştırmanın konusu olabilir, olmalı.
Yazıda Ziya Osman Saba ve Cahit Sıtkı Tarancı arasında, ölüm kavramı konusunda farklılık vurgulanıyor. Fakat Cahit Sıtkı için “Ölümün Yüzü” başlığını benimseyemem. Bana göre Cahit Sıtkı, “ölüm takıntısı”na karşın yaşama sevincinin şairidir. Aslında Ziya Osman da öyledir. Bir de “Otuz Beş Yaş” şiirinin 11 heceli (6+5) dizelerle yazılmış olduğunu sayın Yivli ayrımsamış olmalıdır. Ben bunu ayrımsadığımda doğrusu şaşırmıştı.
Sonuçta “Erken Cumhuriyette Öz Şiir Arayışı” ilk kitabın en ilginç yazılarından. Bu arada kaynakçada yer alan şu kitapların bilgisini paylaşmak isterim: E. Eroğlu, Modern Türk Şiirinin Doğası; M. Kaplan, Tanpınar’ın Şiir Dünyası; İ. Şahin, Haz ve Günah; ve O. Yivli’den Ahmet Haşim’in Poetikası, Ahmet Muhip Dıranas’ın Şiirinde Biçim Denemeleri; Necip Fazıl Şiirinde Kent ve Yabancılaşma; Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri.
Fırsat buldukça Doğu Batı Yayınları’nın Modern Türk Şiiri üzerine kitaplarında yer alan yazıları değerlendirmeyi ve modern şiirimiz üzerine yakın zamanlarda yayımlanan başkaca çalışmalar üzerine yazmayı sürdüreceğim.
