Suruç katliamında HDP parti meclisi üyesi olan eşi Ferdane Kılıç ile oğlu Nartan’ı yitirmişti Metin Kılıç. HDP’nin Bursa listesinde 2. sıradan milletvekili adayı oldu.

Kobane’nin yeniden inşa sürecine katılmak için yola çıkanlardan biri de Şerife Erbay’dı. Aynı katliamda yaralanmıştı. İstanbul 2. bölgeden 4. sıradan milletvekili adayı gösterdi HDP Erbay’ı.

Gezi Direnişi döneminde, Ankara’da polis kurşunuyla katledilmişti Ethem Sarısülük. 1 Kasım “tekrar seçim”inde HDP’nin Ankara 2. bölge 1. sıradan HDP aday listesine girdi ağabeyi Mustafa Sarısülük.

Roboski katliamında 11 yakınını kaybetmişti Ferhat Encü. 7 Haziran seçiminde Şırnak milletvekili seçilmişti. Encü de yeniden HDP’nin Şırnak adayı oldu.

HDP’nin 1 Kasım seçimindeki milletvekili aday listelerinde belki de en belirgin değişikliklerden biri buydu; Roboski katliamında yaşamını yitirenlerin yakınının yanı sıra Suruç ve Gezi katliamlarının mağdurları ve yakınlarını yitirenler de daha çok yer buldu listede.

Aslında 7 Haziran seçimlerine göre HDP listesinde çok radikal bir değişiklik yok. Daha doğrusu, en radikal değişiklik çok az farkla milletvekilliği yitirilen ya da hiç vekillik kazanılamayan yerlerde var.

Örneğin Aydın ve Manisa gibi kentlerde daha çok sosyalist kimliği önde olan adaylar gösterilmişti 7 Haziran’da ve bu kentlerde çok az farklarla seçimler yitirilmişti. Bu kez HDP yönetimi bu kentlerde Doğan Erbaş ve Mustafa Avcı gibi Kürt kimliği önde olan adayları liste başına yerleştirdi.

En belirgin değişikliklerden biri de geçen seçim Gaziantep’ten seçilen CHP kökenli Celal Doğan’ın bu kez İstanbul 2. bölgeye kaydırılmış olmasıydı. Doğan bu değişikliğe “Bizim İstanbul’da daha çok katkı sunacağımız düşünüldü herhalde” derken bu değişikliğin özel nedenlerden dolayı kendisi için de iyi olduğunu söylüyordu.

Doğan’ın İstanbul’a kaydırılmasıyla, ilkelerine aykırı bir durumu da düzeltme fırsatı buldu HDP. 7 Haziran’da Doğan faktöründen dolayı Kürt, Alevi ve “diğer kesimler” dengesi uğruna kadınerkek fermuarının uyumu bozulmuştu. Doğan İstanbul’a kaydırılınca Van’dan milletvekili seçilen Yurdusev Özsökmenler de Gaziantep’te 2. sıraya getirilerek kadın-erkek oranı düzeltildi.

Bölgede belki de tek dikkat çeken gelişme Batman listesinde oldu. İHD’nin çok çalışkan ve üretken olan Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici’nin seçilecek bir sıradan aday gösterilmesini de sadece HDP’ye değil, parlamentoya da, insan hakları aktivizmine de büyük bir katkı olarak değerlendirmek gerek.

Daha genç bir liste ile giriyor HDP 1 Kasım seçimlerine. Halklar ve inançların temsili, kadınerkek oranlarının dengesi açısından çok belirgin bir değişim yok. Sosyalistlerin temsili de, “dondurulan” EMEP’le ilgili “yol kazası” dışında şimdilik fazla sorunlu değil.

Tartışma kapıda

Özellikle seçilecek milletvekilliklerinin garanti olduğu yerlerde çok büyük bir liste değişikliği yapmadı HDP yönetimi 7 Haziran listesine göre. Ancak bu durum, özellikle parti içinde 7 Haziran sonrasında başlayan liste tartışmalarının da sonlandırıldığı anlamına gelmiyor. Yani HDP yönetimi 7 Haziran sonrası yapılan ilk Parti Meclisi toplantısında tartışmalara neden olan “aday belirleme yöntemi” ve “parti içi demokrasi” tartışmalarına, eleştirilerine bugüne dek yanıt verme fırsatı bulamadı. O nedenle eğer “ortalık biraz durulursa”, HDP’yi “milletvekili adaylarını belirleme” yöntemi dışında Parti Meclisi’nin belirlenmesi, Merkez Yönetim Kurulu’nun seçilme yöntemlerine kadar hayli kapsayıcı bir “parti içi demokrasi” tartışması bekliyor. HDP büyüdükçe de bu tartışmalar artacak ve daha bir anlam kazanacak.