Eleştirilerin gazete yönetimini düşünmeye, harekete geçmeye yönelteceğine olan inancımı yitirmedim. Ayrıca kimi eleştirilerin genellenebilir olduğunu, aktarılan konular dışında da fikir verebileceğini düşünüyorum. Bu hafta okurlardan gelen iletilerden birisini ille de uygulanır diye değil, ama düşünmeye sevk eder anlayışı ile biraz özetleyerek aktarıyorum:
Lise yıllarımdan beri (yani 1940’lı yılların ikinci yarısından beri) Cumhuriyet okuyucusu olduğum için biraz eleştiri yapmaya hakkım olduğunu sanıyorum. Bununla beraber Gazetenin bugün uğraşmak zorunda kaldığı heyula gibi sorunların yanında belki de kozmetik sayılabilecek bazı konuları gündeme getirecek olmaktan mahcup olmuyor değilim. Konu Sevgili Can Dündar’ın gelişi ile gazetenin geçirdiği başkalaşma süreci ile ilgili. Çok kısa bir zamanda pek çok değişiklik yapıldı. Anlaşılan gazetenin tirajını layık olduğu ve aynı zamanda ülkenin de ihtiyacı olan düzeye çıkarılması amaçlanıyor, bunun yolunun da gazeteye biraz renk ve hareket getirmekten geçeceği düşünülüyordu. Umarım bu amaç biraz gerçekleşmiştir. Sevinilecek ve teşekkür edilecek nokta şu ki bu değişikler sonunda gazetenin karakteri ve duruşunda önemli bir fark doğmadı. İşte sorularım:
İkinci sayfaya ne oldu? Bu değişikliklerin bazılarını çok beğendim, bazılarını pek sevmedim. Bir ikisi çok hoş oldu. Bir ikisi de beni epey üzdü. Örneğin Cumhuriyet’in 2’nci sayfasının düşünce yazılarına ayrılması, gazetenin başta gelen özelliklerinden biriydi. Güzel bir gelenekti. Bunun yitirilmesi iyi olmadı. Burada bir parantez açarak bir anımı paylaşmak isterim. Ünlü The Times gazetesinin birinci sayfasında, gazetenin başlık logosu vs. dışında, yalnız “Hatch, Match, Snatch” şeklinde ironik bir ad takılmış olan doğum, evlenme ve ölüm haberleri yer alırdı. İngilizlerin dünya olaylarına ne kadar soğukkanlı yaklaştığını gösteren bu uygulamaya son verilip de bu haberler, formatı değiştirilmeden bir iç sayfaya taşınınca yer yerinden oynamıştı. Oysa Cumhuriyet’in ikinci sayfasının geleneksel yapısından vazgeçilmesi hiçbir tepki doğurmadı. Gazetemizde şimdi de düşünce yazılarına bol bol yer veriliyor, ama sayfalara gelişigüzel dağıtıldığı için adeta gözden kayboluyor. Şu soruları sormak istiyorum:
Akşam sayfa bağlanırken editörler bir tür köşe (sayfa) kapmaca oyunu mu oynuyorlar?
Bütün gazetelerde her içerik türünün ve her yazarın yazısının hangi sayfaya konulacağı baştan saptanmıştır. Okuyucu neyi nerede bulacağını bilir. Çok müstesna durumlarda biraz kayma olsa da okuyucuya her gün sürpriz yaşatılmaz. Acaba oldukça rahatsız edici bir nitelik kazanmış olan içeriklere sayfa tahsisi konusuna biraz özen gösterilemez mi?
Tarihte bazı günler kayda değer hiçbir olay olmamış olabilir mi?
Yeni dönemde başlayan güzel uygulamalardan biri olan “TARİHTE BUGÜN”ün bazı günler konulup bazı günler konulmaması beni rahatsız ediyor. Bu köşe ancak yer kalırsa okuyucuya sunulacak kadar önemsiz ise hiç konulmaması daha iyi olmaz mı?
Daha önceleri “40 yıl Önceki Cumhuriyet’ten” daha sonra da “50 yıl Önceki Cumhuriyet’ten” başlığını taşıyan ama son zamanlarda kaldırılmış olan kutucuk vardı. Buna benzer bir içerik pek çok süreli yayında yer alır. Bu tür uygulamalar ile içinde bulunulan zaman ile geçmiş arasına bir köprü kurup, okuru düşünceye sevk etmek, belki de geleceğe yönelik bazı çıkarımlarda bulunulmasına yardımcı olmak gibi amaçlar güdüldüğü düşünülebilir.
Dört gazete sayfası iki gazete yaprağına sığmaz mı?
Hafta sonu ekine SOKAK adıyla yeni bir format verildi. Önceleri ayrı olarak konan ek sonradan gazetenin ortasına yerleştirilmeye başlandı. Bu değişikliğin herhalde teknik veya ticari bir nedeni vardır. Ama SOKAK’ın sayfalarının gazeteden ayrı olarak saklanmasına elverecek düzenlemeden vazgeçilip, gazetenin diğer sayfaları arasına sokuşturulmasının yararını veya nedenini kesinlikle anlayamıyorum. Yoksa SOKAK’ın içeriğinin geçerliliğinin bir hafta boyu sürmesi amaçlanmıyor mu?
Daha güzel günlerin mutlaka geleceği inancıyla. Sevgiler, saygılar... Necdet Kesmez
Emekli Sayıştay Üyesi