Türkiye’nin içinde bulunduğu coğrafyadaki siyasi yapının hava durumundan daha hızlı değişkenlik gösterdiği günleri yaşıyoruz. 

Aynı anda üç ayrı bölgedeki gelişmeler her biri ötekinden farklı içeriğe sahip olsa da akla perde gerisi pazarlıkları da getiriyor.

Libya’da Türkiye’nin her şeyiyle desteklediği Sarraj’la, hain ilan ettiği Hafter arasında yeni bir ateşkes anlaşması imzalandı. Erdoğan, doğal olarak ateşkesi beğenmedi ama yüksek sesle karşı çıkmadı. Gelinen noktada Rusya’nın desteklediği Hafter, bir adım daha öne çıkmış oldu. Bütün büyük ülkeler her iki tarafla da temas halindeydi. Türkiye, şu aşamada Libya’daki müteahhitlik hizmetleri karşılığı alacakları kurtarma yolunda atılan adıma sevinmekten başka bir yol haritasına sahip değil.

Suriye’de ise İdlib’deki gözlem noktalarından adım adım çekiliyoruz. Buradaki güçlerimizin etrafında Rusya ve Suriye askerleri vardı. Geri çekilmenin arkası gelecek mi sorusuna yanıt aranırken, Rusya’nın Özgür Suriye Ordusu’na (ÖSO) saldırı düzenlediği haberleri geldi. ÖSO, içinde her türlü grubun bulunduğu, klasik ordu düzeninden uzak, bir bölümüne Türkiye’nin ayda 500 dolar maaş verdiği bilinen bir güç!

***

Libya ve Suriye’de Türkiye’nin geri duruşu devam ederken Azerbaycan-Ermenistan hattında farklı bir hava esiyor. 

12 Temmuz’da Ermenistan’ın Azerbaycan’a ilk saldırısından sonra 27 Eylül’de ikinci saldırısı başladı. İşgal altındaki Dağlık Karabağ topraklarını kurtarmayı sürekli gündeminde tutan Azerbaycan o gün başlattığı ilerleyişini sürdürüyor. 

12 Ekim’de Azerbaycan ve Ermenistan Dışişleri Bakanları Moskova’nın ev sahipliğinde buluştu, ateşkeste anlaştı. Bunun, Dağlık Karabağ’ın işgal durumunu değiştirmeyeceği düşüncesi öne çıkmıştı. Ancak son bir haftada gelen haberler Azerbaycan ordusunun köy köy ilerleyişini sürdürdüğü yönünde. 

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in önceki gün düzenlediği basın toplantısında üç başlık vardı:

1- Rusya, Ermenistan’ı silahlandırıyor.

2- Batı, artık bizim ortaya koyduğumuz statüko üzerinden konuya bakmalı.

3- Üstümüze gelen, F-16’ları karşısında bulur. Türkiye’nin bize desteği tamdır. 

Aliyev’in yüksek özgüvenle yaptığı bu açıklamalar, Azerbaycan’ın Ermenistan ile Dağlık Karabağ arasındaki bağı kuran Laçin koridorunu ele geçirmeyi hedeflediğini gösteriyor. Eğer bu koridor Azerbaycan’ın tam kontrolüne geçerse, Nahçivan’la Azerbaycan arasında ve tabii ki Türkiye ile Hazar arasında karayolu bağının önü açılır. 

İran bu olasılıktan duyduğu rahatsızlığı sınırda tatbikatla hissettirdi. İş bu noktaya gelirse İran’la ortak paydalar ve ortak faydalar konuşulabilir.  

***

Üç ayrı coğrafyada aynı anda meydana gelen gelişmeler şu soruları sorduruyor:

Rusya, Türkiye’ye, “Libya ve Suriye’de karşıma çıkma, Azerbaycan hattında senin karşına çıkmam” mesajı mı veriyor?

Bu hafta sonu Gürcistan’da seçim var. İki kanat yarışacak: Rusya yanlıları Batı yanlılar. Rusya, burada seçimi kazanıp Kafkaslar’ın ortasını tam kontrol altında tutmak, Azerbaycan’ı da karşısına almamak mı istiyor?

Rusya, İsrail’in de desteğini alan Azerbaycan’la daha yakın olmak üzere yeni bir plan mı kurdu?

Türkiye, Libya ve Suriye’de havlu atıp Azerbaycan başarısını yaşamak, bunu öne çıkarmak üzere perde gerisi pazarlık mı yapıyor?