Soru: 2007 yılında ölen SSK’li babamdan dolayı annem, kız kardeşim ve ben; dul ve yetim aylığı alıyoruz. Bu yaz evleneceğim. Kız kardeşim ve ben 2250’şer TL, annem ise 4500 TL aylık almakta. Çeyiz parası talep etmem halinde annem ile kız kardeşimin aylığı azalır mı? Ben ne kadar çeyiz yardımı alırım?
Ölüm aylığı almakta iken evlenen kız çocuklarına almakta oldukları aylığın iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği (halk arasında çeyiz yardımı olarak ifade edilmekte) olarak peşin ödenir. Evlenme ödeneği verilen kız çocuklarının aylığı, evlenme tarihini izleyen ödeme dönemi başından itibaren durdurulmakta, aylığın durdurulduğu tarihten iki sene sonra da kesilmektedir. Ek ödeme tutarı evlenme yardımı hesabında dikkate alınmaz.
Evlenme ödeneği alan hak sahibinin aylığının kesildiği tarihten itibaren iki yıl içerisinde boşanması halinde, iki yıllık sürenin sonuna kadar aylık bağlanmaz. Dosyadaki diğer hak sahiplerinin aylıkları, evlenme ödeneği verilen sürenin bitimini takip eden ödeme döneminden itibaren yeniden belirlenir. Evlenme ödeneği talep etmeniz halinde, aylığınız kesilir ve ek ödeme tutarı hariç olmak üzere almakta olduğunuz aylığın 24 katı tarafınıza evlenme ödeneği olarak verilir. Bu durumda, anneniz ve kız kardeşinizin aylığı iki yıl boyunca hisse değişikliği yapılmadan ödenmeye devam edilir. Çünkü mevcut durumda annenizin hissesi yüzde 50, sizin ve kız kardeşinizin hissesi yüzde 25’tir.
İki yılın sonunda, annenizin ve kardeşinizin hisseleri aynı kalmakla birlikte bunlara hisseleri karşılığı ödenecek aylık tutarları; 2008/Ekim öncesi ölen sigortalıların iki hak sahibine (eş yüzde 60, çocuk yüzde 30) ödenecek alt sınır aylığı ile yine 5510/ek 19. maddeye göre belirlenen alt sınır aylığının hak sahiplerinin hisselerine göre belirlenen aylık tutarları ile mukayese edilir ve yüksek olan aylık ödenir. Netice itibarıyla, evlenmeniz halinde aylığınız kesilecek olup evlenme ödeneği talep etmeniz veya etmemeniz anneniz ve kardeşinizin hissesinde ve aylığında bir değişiklik yaratmayacaktır.
EMEKLİ AYLIĞI VE EMEKLİLİK İKRAMİYESİ ALABİLİR MİYİM?
Soru: 02/10/1972 doğumluyum. Çalışma hayatıma 02/01/1995 tarihinde 4/a-SSK statüsünde başlayıp, 08/07/2010 tarihi itibarıyla da 4/c kamuya geçtim. SSK’li olarak çalıştığım süre için hizmet birleştirme yaptım. 4/c statüsünde kurum hizmetim 13 yıl 5 ay, 4/a statüsünde 3472 gün, özel banka sandığında 377 gündür. Bu şartlar altında Emekli Sandığı’ndan emekli olup ikramiye alabilir miyim? Berna K
Sigortalılık başlangıç tarihinizin 8 Eylül 1999 öncesi olması nedeniyle EYT kapsamındasınız ve 2829 sayılı yasa gereği birden fazla statüde (SSK, 506/geçici 20.mad. sandığı ve Emekli Sandığı) hizmetinizin bulunması nedeniyle son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde Emekli Sandığı’na tabi hizmetinizin daha fazla olması nedeniyle bu kapsamda emekli olabilirsiniz. EYT kapsamında olduğunuz için yaş koşulu aranmamakla birlikte 20 tam yıl (7200 gün) hizmetinizin olması gerekiyor. 13 yıl 5 ay=4830 gün devlet memurluğu, 3472 gün SSK ve 377 gün banka sandığı hizmeti olmak üzere toplam 8679 gün hizmetinizin bulunduğu anlaşılıyor. Bu durumda, 4/-c yani devlet memurluğundan emekli olabilir ve kamuda geçen hizmet süreleriniz için emeklilik ikramiyesi alabilirsiniz.
NASIL EMEKLİ OLURUM?
Soru: 6/7/1960 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım 23/6/2005. Mevcut durumda prim ödeme gün sayım 5630 ve temmuz ayında 65 yaşında olacağım. 7000 prim gün sayısını doldurmadan emekli olma şansım var mı? Halen özel sektörde çalışıyorum ama artık çalışma gücüm yok. Ben nasıl emekli olabilirim?
23/6/2005 işe giriş tarihinize göre SSK kapsamında emeklilik koşullarınız; - 58 yaş ve en az 7000 gün veya, - 58 yaş, 25 yıllık sigortalılık süresi ve en az 4500 gün. Birinci koşula göre durumunuz değerlendirildiğinde; 58 yaş şartı yerine gelmiş olmakla birlikte, 5630 gününüzün bulunması (7000- 5630=1370) nedeniyle emeklilik için aranan 7000 günün doldurulması için yaklaşık dört yıl daha prim ödemeniz gerekmektedir. İkinci koşula göre ise 58 yaş ve 4500 gün şartları yerine gelmiş olmakla birlikte 25 yıllık sigortalılık süresi 23/6/2030 tarihinde dolacaktır. Dolayısıyla, bu durumda genel koşullara göre hemen emekli olmanız mümkün görünmemektedir. Ancak kanunda özel koşullarda bulunmaktadır. Engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlanan (engellilik derecesi en az yüzde 40 olmak kaydıyla) sigortalılara yaş koşulu aranmaksızın engellilik derecelerine göre daha uygun koşullarda emekli aylığı bağlanmaktadır.
