Sigortalılık başlangıcı 8 Eylül 1999 öncesi olan Bağ-Kur sigortalıları da SSK’liler ve devlet memurları gibi EYT kapsamındalar. Kendi nam ve hesabına çalışan Bağ-Kur’luların 8/9/1999 öncesi ve sonrası yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları şöyle:

1/10/2008 öncesi sürelerini borçlanmak istiyorlar

Bağ-Kur sigortalıları EYT’liler içinde en mağdur kesimlerden biri. Özellikle son yıllarda yaşanan ekonomik krizler nedeniyle primlerini düzenli ödeyemeyen ve kanunda öngörülen prim gün sayılarını doldurmakta zorlanan Bağ-Kur’lular, emeklilikte yaşın kaldırılması halinde, eksik prim ödeme gün sayılarını tamamlama sıkıntısı içindeler. 5510 sayılı kanunda öngörülen en yaygın borçlanma türleri olan askerlik ve doğum borçlanmaları ile gün sayılarını dolduramayan Bağ-Kur’lular; Bağ-Kur kapsamında sigortalılık nitelikleri taşıdıkları halde kayıt ve tescillerini yaptırmamaları nedeniyle sigortalı sayılmadıkları 1/10/2008 öncesi süreleri borçlanmak istiyorlar. Bu süreleri borçlanma hakkı, en son 5510 sayılı kanunun geçici 8. maddesinde düzenlenerek; ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar ile anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları ile diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortaklarının 4/10/2000 ila 1/10/2008 tarihleri arasında geçen vergi mükellefiyet süreleri için verilmiş. Sigortalılar altı ay içinde müracaat etmek kaydıyla bu haktan yararlandırılmış. Bu sürede müracaat edememeleri nedeniyle borçlanma hakkından yararlanamamış EYT’li Bağ-Kur’lular, bu borçlanma hakkının süre sınırlaması olmadan kendilerine yeniden tanınmasını talep ediyor.

DURDURULAN SİGORTALILIK SÜRELERİ

5510 sayılı kanuna çeşitli yasalarla eklenen geçici 17, 63, 76, 83 ve 84. maddelerle; belirli sürelere ilişkin prim borcu bulunan Bağ-Kur’luların, yasalarda belirtilen sürelerde primlerini ödememeleri halinde sigortalılıklarının durdurulmasına, talep halinde durdurulan sigortalılık sürelerine ait primlerin tamamının ihya edilerek yeniden kazanılmasına imkân veriliyor. Bu uygulamalar nedeniyle, Bağ-Kur sigortalısının emeklilik müracaatına kadar durdurulan süreleri için ihya işlemi yapıp yapmayacağı bilinmediğinden Bağ-Kur hizmeti net olarak tespit edilemiyor. İhya işlemi “Ya hep ya hiç” mantığıyla yapılıyor. Yani kısmi ihya işlemi yok. Sadece EYT’liler değil tüm Bağ-Kur’lular eksik olan prim gün sayısı kadar ihya işlemi yapmak istiyor. Diğer bir ifadeyle, durdurulan sigortalılık süreleri için kısmi ihya hakkının verilmesini talep ediyorlar. 

Yine Bağ-Kur’luların durdurulan sigortalılık sürelerine ilişkin primlerini 5510 sayılı kanunun 89’uncu maddesi yerine ihya yoluyla ödemesi daha yüksek prim ödemek anlamına geliyor. Örneğin; 2020 yılının ilk dokuz aylık döneminde prim borcu bulunması nedeniyle sigortalılığı durdurulan Bağ-Kur’lunun; prim borcunu 31/12/2022 tarihi itibarıyla asgari ücret üzerinden; 5510/89. madde kapsamında ödemesi halinde; prim ve gecikme zammı toplamı 14.289.51 TL iken aynı süreyi 5510/Geçici 83. maddesi kapsamında ihya etmesi halinde, ödeyeceği tutar toplam 20.093.4 TL oluyor. Özellikle son yıllarda asgari ücretin artmasına bağlı olarak ihya tutarları da sürekli artıyor. 

EYT’li Bağ-Kur’lulara; eksik prim gün sayılarını tamamlamaları için gerek 1/10/2008 öncesi süreleri için borçlanma gerekse durdurulan süreleri için kısmi ihya imkânı tanınması talepleri gayet haklı talepler olup yıllardır kendini hep geri çeken sorunlarını dillendirmeyen Bağ-Kur’luları birileri duysun ve görsün artık.

SORULARINIZ İÇİN 

nergis.simsek@cumhuriyet.com.tr adresine e-posta yollayabilirsiniz.