Ukrayna’da insanlar ölüyor. Bununla birlikte uluslararası arenada dünyanın büyük güçleri arasında enformasyon savaşları yaşanıyor. Bizler de bunun kurbanları oluyoruz. Rusya ve Çin gibi bazı ülkeler ise aynı medya bilgilerini yaymak için güçlerini birleştiriyorlar. 

Rusya ve Çin’den gelen açıklamalar, çok kutuplu yeni bir düzeni tercih ederek mevcut dünya düzenini değiştirmeye kararlı olduklarını gösteriyor. Rusya ve Çin, ABD hegemonyasına karşı birleşiyor, ABD’yi ortak düşman olarak görüyorlar. İki ülkenin, dış politikada farklı görüşleri olsa da Ukrayna’daki savaş, iki ülkenin de ortak bir amacı paylaşması nedeniyle, propaganda mekanizmalarını birbirine yaklaştırdı. Daha çok işlerlik, etkinlik, yoğunluk kazandırdı.

ABD’deki medya kuruluşları ve bağımsız Rus medya organlarınca yapılan gazetecilik araştırmalarında, uluslararası ölçekte aynı medya anlatılarıyla işleyen, Rusya ile Çin arasında propagandanın karşılıklı tanıtımına ilişkin anlaşmaların varlığı saptandı. Bu anlaşmalardan biri kamuoyuna açıklandı. Bakanlıklar arası anlaşma, işbirliği projelerinin geliştirilmesini, haber içeriği alışverişini, televizyon programlarının ortak yapımını sağlıyor. Propaganda anlaşmasında iki taraf, “dünyanın en önemli olaylarının nesnel, kapsamlı, doğru şekilde ele alınmasını teşvik ederek bilgi paylaşımı alanında daha fazla işbirliği yapma” sözü verdiler.

Çin ve Rusya liderleri, çeşitli medya işbirliği anlaşmaları imzaladılar. 2015’ten beri her yıl Rus-Çin medya forumu yapılıyor. Ukrayna’da savaşın başlamasından sonra, Rus-Çin medya anlatısı daha da yakınlaştı. Hack’lenmiş birkaç Rus devlet medya belgesi, Rusya ile Çin arasında, bakanlar düzeyinde yakın işbirliğini tespit etti. Savaşın başlarında yürütülen bir CNN soruşturması, Çin medyasındaki Rusya yanlısı anlatıyı gösteriyor. Ukrayna’daki ABD biyolojik laboratuvarlarıyla ilgili haberler, Çin medyası tarafından geniş çapta yayıldı.

UKRAYNA’DAKİ SAVAŞ

Çin, bu savaşta tarafsızlığını ilan etti. Ancak Rusya’yı, egemen bir devletin topraklarını istila ettiği halde, kınamadı. Rusya’ya uygulanan yaptırımları açıkça eleştirdi. NATO’yu silahlı çatışmanın çözümünü geciktirmekle suçladı.

Çin bu savaşta rolünü çok dikkatli oynamakta, savaşan iki devlete karşı dengeli bir politika izlemeye çalışmaktadır. Batı’nın ve Rusya’nın uyguladığı askeri stratejileri titizlikle incelemekte, ülkeler zincirindeki zayıf halkanın kim olduğunu görebilmektedir. Her iki devletin ortak dış propaganda bağlamında, Rusya ve Çin’in küresel enformasyon tablosunu değiştirmeyi başarıp başaramayacakları, önümüzdeki süreçte görülecektir. Başarılı olurlarsa, bu ülkelerdeki mevcut iktidarların gücü pekişecektir. Ayrıca Çin ve Rusya arasındaki “sınırsız dostluk” ilişkisinin devamı, Ukrayna’daki savaşın önümüzdeki aylarda alacağı seyre de bağlıdır.

DR. VIOLETA STRATAN İLBASMIŞ

GAZETECİ / ARAŞTIRMACI