Son günlerde tarımla ve tarımsal üretimle ilgili olumsuz haberler yeniden gündemde. Üreticinin mağduriyeti artıyor ve tarımla/gıdayla ilgili sorunlar giderek daha da ağırlaşıyor. Bu durum, tarımsal faaliyetin ve üretimin azalmasını, üreticinin tarımsal üretim faaliyetinden çekilmesini ve verimli tarım alanlarının giderek kaderine terk edilmesi ile başka amaçlarla kullanılması sonuçlarını da beraberinde getiriyor.

Tarımda yaşanan olumsuzluklar, bu iktidar döneminin en çarpıcı göstergesidir. Bu çarpıcı durum, yalnızca siyasal yanlışlıkların, hatalı politikaların simgesi olmakla kalmıyor aynı zamanda gıda üretimi açısından da önemli bir tehdit haline geliyor.

ÇİFTÇİ ÜRETİMDEN ÇEKİLİYOR

Son dönemde bu olumsuz gelişmeleri tetikleyen bir başka önemli sorun da iklim koşullarındaki olumsuzluklar. Çiftçi, toprağını işleyemez ve ürününü yetiştiremez duruma düşüyor. Üretici, üretim giderlerini karşılayamaz ve tarımsal girdilerin maliyetleriyle baş edemez hale geliyor. Dolayısıyla, para kazanamayan, maliyetlerini bile karşılamakta zorlanan çiftçi, tarımsal üretimden çekiliyor. Buna koşut olarak tarımsal gıda üretimi azalıyor. Gıdaya ulaşmak ve erişmek daha da zorlaşıyor. 

Dünyanın önemli tahıl üretim bölgesinde yaşanan savaşın sürmesi ve taraflar arasındaki tahıl anlaşmasında yaşanan sıkıntılar, özellikle tahıl, gıda ve beslenme alanındaki tehlikeyi daha da belirginleştiriyor. Bunun olumsuz yansımaları, tarımda ve gıdada hem riskleri hem de endişeleri artırıyor. Gıdada ve tahılda giderek ithalat olanakları da daralıyor. Dolayısıyla, ülkelerin ve toplumların, kendi tarımsal alanlarına gözleri gibi bakması ve üreticilerini özenle koruması gerekiyor.

Meclis’te halen görüşmeleri devam eden 2023 bütçesi ile ilgili rakamlar da tarıma, üreticiye, tarımsal üretime ne denli sınırlı kaynak ayrıldığını ortaya koyuyor. Öyle ki tarımsal desteklemeye yalnızca 54 milyarlık bir kaynak ayrılırken bununla kıyaslanamayacak büyüklükteki bedeller faize, kur korumalı mevduata ve garanti ödemelerine gitmektedir. Yaşanan bu süreç, bir anlamda üreticinin, çiftçinin ve üreten insanların cezalandırılması anlamına gelmektedir.

ÜRETİCİ DESTEKLENMELİ

Oysa tarım kanununun 21’inci maddesine göre, her yıl milli gelirin yüzde 1’i oranında tarıma ve üreticiye destek verilmesi gerekmektedir. Maalesef bu yasa sürekli göz ardı edilmekte ve yok sayılmaktadır. Bırakın yüzde 1 oranını, bu destek yüzde yarımı bile bulmamaktadır. Tarıma, tarımsal üretime ve çiftçiye böylesine olumsuz ve yetersiz yaklaşım, sonuçta tarımın ve üreticinin kaderine terk edilmesi anlamına gelmektedir. 

Tarımdan, tarımsal üretimden ve gıda sektörlerinden yükselen seslere kulak verilmelidir. Tarım sektörü, üretici kaderine terk edilmemeli ve başta girdi maliyetlerinin düşürülmesi olmak üzere, birçok yönden desteklenmelidir. Yoksa bu olumsuz gidişatın faturası, gün geçtikçe daha da ağırlaşacak ve tümüyle içinden çıkılmaz hale gelecektir. Aslında yapılması gereken, tarımın ve tarımsal alanın tepeden tırnağa ele alınarak tüm yönleriyle yeniden yapılandırılmasıdır. Tarımdaki sorunların çözümü, böylesi bütünsel yeni bir yaklaşımdan ve yapılanmadan geçmektedir.

MEHMET ŞAKİR ÖRS

ARAŞTIRMACI