Sars-Cov-2 virüsünde saptanan mutasyon, yani virüsün genetiğindeki değişiklik heyecan yarattı. Heyecanın nedeni, virüsün mutasyon yani değişim geçirmesinden çok, bu değişimle virüsün yüzde 70 daha bulaşıcı özellik kazandığının açıklanması.

Çünkü virüs bir yıl içinde 50 binden fazla mutasyon geçirdi. Mesela temmuz ayına kadar 12 bin mutasyon geçirdiği saptanmıştı. Fakat bu değişimlerin virüsü bizler için daha tehlikeli hale getirdiğine ilişkin bir bulgu açıklanmadı.

Şimdi ilk kez İngiltere’de yapılan araştırmalarda virüsün bu varyantında görülen farklılıkların bulaşmada bir farklılık yarattığı belirtiliyor.

Merak edilen çok şey var. En başta gelen, yeni virüsün geliştirilen aşıları işlemez hale getirip getirmeyeceği. İlk açıklamalara göre, şimdilik hayır. İnşallah diyelim, çünkü böyle bir durum dünyayı 1 yıl öncesine götürür, aşı çalışmalarının yeniden başlamasını zorunlu kılar.

Aşılarda güncelleme yapılabilir

İngiltere ve ABD’de kullanımı başlayan BioNTech ve Moderna yeni aşı teknolojisinin, değişime uğrayan (mutant) virüslerin aşıyı etkisiz hale getirmesi halinde, aşılar üzerinde çok hızlı değişiklikler, güncellemeler yapılmasını mümkün kıldığı belirtiliyor. Fakat şimdilik aşılar etkili görülüyor. mRNA dışında, diğer klasik aşılar için mesela Çin aşısı için aynı durum söz konusu mu, bilinmiyor. Tabii virüsün bu aşıları etkisiz kıldığına ilişkin hiçbir bilgi yok.

Ama koronavirüs ailesinden örneğin gribal enfeksiyonlara yol açan diğer virüslerdeki mutasyonlar arasında, grip aşılarını etkisiz kılanlarının var olduğunu biliyoruz. Bu nedenledir ki grip aşıları, görülen virüsleri de kapsayacak şekilde her yıl yenileniyor.

Ama henüz Sars-Cov-2’de bu özellikle saptanmadı.

17 mutasyon saptandı

Birmingham Üniversitesi’ndeki ekipten Nick Loman göre, bu virüsün üzerinde dış diken proteini dahil 17 mutasyonu var. Araştırmacılar bu mutasyonların “çoğunun daha önce başka virüslerde de bulunduğunu ancak tek bir virüste bu kadar çok mutasyonun olmasının pek alışık durum olmadığını” belirtiyorlar. Bu virüsün 30 kadar mutasyon geçirebileceği, daha sonrakiler için ise artık farklı bir virüs soyundan bahsedileceği belirtiliyor.

Nasıl fark edildiğine gelince, İngiltere’nin güneyinde çok hızlı bulaşma ve ve yayılma görülünce, virüslerin genetik haritaları çıkarıldı ve buralarda 11 bin değişime uğramış virüs saptandı. Uzmanlar diyor ki bu alışılmışın dışında bir durumdu. Ancak yine de bu mutasyonların mı yayılmaya neden olduğu bilgisi net değil.

Türkiye’de var mı?

Bu mutantın daha ağır hastalığa yol açıp açmadığı da bilinmiyor. “Hızlı bulaşma daha ağır hastalığa denk gelmez, en az 1 ay boyunca hastalığın seyrini izlememiz gerekiyor” diyor araştırmacılar.

Bilim insanları şimdilik tek çarenin insanlar arasındaki ilişkiyi en aza indirmek olduğunu tavsiye edince, hükümet alarma geçti ve 4. kademe önlemler uygulamaya konuldu. İngiltere adeta tüm dünyadan tecrit edildi.

Türkiye’deki virüste de yüzlerce değişimin olduğu bir gerçek. Büyük bir olasılıkla İngiltere’deki virüs tipi de ülkemizde vardır. Fakat henüz bu konuda bir araştırma yok. Ülkemizde virüslerdeki değişimler düzenli izleniyor mu, bilmiyorum. Fakat aynı virüse İngiltere’ye komşu ülkelerde az sayıda da olsa rastlanmış.

Bu yeni durum, ülkemizde de Sars-Cov-2 virüslerinin her aşamada izlenmesi gerektiğini ortaya koyuyor.

Tüm canlılarda mutasyon

Virüsün genetik yapısı başlangıcından itibaren sürekli değişiyor, ki bu tüm canlı yapılar için geçerlidir. Bizde de genetik mutasyonlar oluyor, bazılarından haberimiz bile olmazken, bazıları şiddetli hastalıklara neden olduğunda “genetik hastalık” olarak sınıflandırılıyor.

Tüm canlılarda mutasyonlar olur. Mutasyon, canlıların genetiğinde olan değişikliklerdir. Bu değişiklikler evrimin motorları olarak görülür, evrimin kaçınılmaz bir parçasıdır. Canlı kendi kopyasını çıkararak çoğalır, ürer. Virüsler çok hızlı bulaştığı ve çoğaldığı için mutasyonları da çok hızlı oluyor. Bunlar arasında daha ağır hastalığa ve öldürücülüğe sahip olan mutant virüsler de ortaya çıkabiliyor.

Şimdilik, mesafeyi daha açalım, maske ve hijyene daha çok dikkat edelim.

Bu bilgileri aldığım iki kaynak: 

www.newscientist.com/article/2263077- what-you-need-to-know-about-the-newvariant-of-coronavirus-in-the-uk/ 

https://theconversation.com/coronavirusnew-variant-genomics-researcheranswers-key-questions-152381?utm_ medium=email&utm_campaign=Latest%20 from%20The%20Conversation%20for%20 December%2021%202020%20-%20 1817417668&utm_content=Latest%20 from%20The%20Conversation%20for%20 December%2021%202020%20-%20 1817417668+CID_1ec8837ad480371308f c10d6492d619e&utm_source=campaign_ monitor_uk&utm_term=Coronavirus%20 new%20variant%20%20genomics%20researcher%20answers%20key%20questions