Felsefeci Noam Chomsky ve iktisatçı Edward Herman, 1988 yılında yayımlanan “Manufacturing Consent: The Political Economy of the Mass Media” (Onay Üretmek: Kitle Medyasının Politik Ekonomisi) adlı eserde, ABD’de hükümetlerin ve sermaye odaklarının, kendi çıkarları doğrultusunda ABD medyasını nasıl yönlendirdiklerini, medyanın nesnellikten nasıl uzaklaştığını, gerçeklerin halktan nasıl gizlendiğini, belgeleriyle, somut örnekleriyle ve istatistiksel çalışmalarla ortaya koymuşlardı. 

Bu çerçevede, El Salvador, Guatemala, Nikaragua, Vietnam, Kamboçya ve Laos’taki savaşların ve çatışmaların, ayrıca Papa suikastı olayının, ABD medyası tarafından nasıl çarpıtıldığı, ayrıntılı bir biçimde anlatılmıştı. 

Günümüzde Ukrayna’da yaşananların dünya medyası tarafından nasıl ele alındığını anlamak için bu kitabı yeniden hatırlamakta büyük yarar var. 

Ukrayna’daki gerçekler, bir taraftan ABD’nin, Britanya’nın ve Avrupa Birliği’nin, bir taraftan da Rusya’nın propagandası arasında sıkışıp kaldı. Bağımsız habercilik ve kamu hizmeti ne yazık ki sadece Rusya’da değil, ABD’de, Britanya’da ve Avrupa Birliği’nde de sınıfta kaldı.

***

Rusya’nın Ukrayna’da gerçekleştirdiği askeri harekât uluslararası hukuka aykırıdır ve Rusya’nın operasyonu sonucunda Ukrayna’da binlerce sivilin öldürülmesi, milyonlarca insanın topraklarını terk edip göç etmek zorunda bırakılması kabul edilemez bir durumdur. 

Hiçbir jeo-stratejik ve jeo-politik gerekçe, bu savaşta yaşanan insanlık dışı uygulamaları haklı çıkaramaz. Ukrayna’da yaşanan insanlık dramını Rusya’nın güvenlik kaygılarıyla görmezden gelen yayınlar medya ahlakına da aykırıdır. Bu yayınları yapan kişiler Rusya Dışişleri Bakanlığı’nda veya Rusya Savunma Bakanlığı’nda basın sözcüsü veya iletişim memuru olabilirler, ancak gazeteci, yazar, muhabir, yorumcu olamazlar. 

Tarihte sivillerin ölmediği hiçbir savaş yoktur. Rusya da savaşı başlatmadan önce bunu biliyordu. Rusya sivilleri özellikle hedef almasa da bazen hedeflerin şaşırılması nedeniyle, bazen de karşı tarafın askeri hedeflerinin sivil yerleşim yerlerinin içinde bulunmasından dolayı, savaşta siviller, kadınlar, çocuklar, yaşlılar, erkekler her zaman ölürler. 

Bu nedenle savaş her zaman en son seçenek olarak görülmelidir. Bir ülke, başka bir ülkenin orduları tarafından işgal edilmediği halde savaşa giriyorsa, bu bir insanlık suçudur. Bu insanlık suçu konusunda dünya rekoru kuşkusuz ki ABD’ye aittir. Ancak bu gerçek Rusya’nın saldırganlığını haklı çıkarmaz. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD emperyalizmine ve NATO’nun genişleme stratejisine karşı savaşla değil, diplomatik baskıyla ve ekonomik yaptırımla direnmeliydi. Rusya topraklarına yönelik herhangi bir silahlı saldırı gerçekleşmemişken, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması, Rusya’yı haklı bir durumdayken haksız konuma düşürmüştür.

***

Ancak Ukrayna’da yaşananlardan dolayı Rusya tek başına sorumlu tutulamaz. ABD, Britanya, AB ve Ukrayna bu savaşı önleyebilirdi. Rusya’nın yıllardır dile getirdiği güvenlik kaygıları yok sayılarak Ukrayna’nın ısrarla NATO’ya ve AB’ye üye yapılmaya çalışılması, Rusya’nın kasıtlı olarak provoke edilmesi, bu savaşın nedenlerinden birisidir. 

Ayrıca, Rusya’nın Ukrayna’ya askeri operasyon başlatmasından sonra ABD’nin, Britanya’nın ve AB’nin Rusya’ya büyük ölçekli ekonomik yaptırımlar uygulayarak Rusya halkını cezalandırması, kültür, sanat, bilim, spor gibi alanlarda bile Rusya ile ilgili her şeyi aforoz etmesi, Sputnik ve RT gibi Rusya’ya ait medya organlarını yasaklayarak kendi yasalarını ihlal etmesi, sosyal medya kurumlarında Rusya’yı yönetenlere yönelik nefret dilini serbest hale getirerek kendi ilkeleriyle çelişmesi, ulusal ve uluslararası televizyon kanallarında ve gazetelerde sabahtan akşama kadar Rusya aleyhinde tek taraflı yayınlar yapması, Ukrayna’nın bir demokrasi olduğu yalanını kendi vatandaşlarına aktarması ve Ukrayna’daki savaşı körüklemek amacıyla Ukrayna’ya silah yardımı yapması da kabul edilebilir bir durum değildir. 

Özetle, ABD emperyalizmi, Rusya’yı ekonomik açıdan çökertmek amacıyla Ukrayna’yı bir piyon olarak kullanmıştır, Putin de bu tuzağa düşmüştür, olan da Ukrayna halkına olmuştur!