Donald Trump’ın ardından...

9 Kasım 2016-BBC: ABD’nin 45. Başkanı seçilen Donald Trump, seçim kampanyası döneminde, “dış siyasaya” çok eğilmedi, Türkiye’den ise hiç söz etmedi!

10 Kasım 2016-New York Times: “Trump dönemi, Türkiye’yi nasıl etkiler?” Trump, “Erdoğan’a güveniyorum...” demiş ve şöyle konuşmuştu:

“Ben Kürtlerin büyük hayranıyım!” deyince gazetecinin “Ama Erdoğan Kürt değil, bu durumla nasıl baş edeceksiniz” sorusuna şu yanıtı vermişti: “İdeali, onların hepsini bir araya getirmek olur. Ama ben Kürt güçlerin büyük bir hayranıyım. Aynı zamanda, Türkiye’yle potansiyel olarak çok başarılı bir ilişkimizin olabileceğini düşünüyorum. Ve ikisini bir biçimde bir araya toplamak gerçekten harika olacaktır...”

***

29 Haziran 2019: Trump, Japonya’daki (G-20) toplantısından sonra basın toplantısında “Erdoğan, benim bakış açımdan, çok çetin biri... Bu gerilimde Erdoğan’ın suçu yok. Ben iyi anlıyorum ve ona adaletsiz davranıldığını düşünüyorum...” dedi.

9 Ekim 2019: Trump, “Türkiye Cumhuriyeti Devlet Başkanı” Recep Tayyip Erdoğan’a şu mektubu gönderdi:

“Sayın Cumhurbaşkanı;

Hadi iyi bir anlaşma yapmaya çalışalım. Siz binlerce kişinin öldürülmesinin sorumlusu olmak istemezsiniz. Ben de Türk ekonomisini yok etmek istemem ki yaparım! (Önce iftiraya, sonra tehdide bakınız!) Yapabileceklerimin küçük bir örneğini Rahip Brunson konusunda zaten size göstermiştim. (Tehdit devam ediyor...)

Sizin sorunlarınızı çözmek için çok çalışıyorum. (Zahmet etmesin!) Dünyayı hayal kırıklığına uğratmayın. İyi bir anlaşma yapabilirsiniz. General Mazlum (Şahin Cilo adlı PKK’li) sizinle müzakere etmek istiyor. Geçmişte yapamayacağı pek çok tavizi vermeye razı. Yeni elime geçen, bana yazdığı mektubu ekte size gönderiyorum. (Bir terör lideriyle, bir devlet başkanını eşit tutan mantıksızlığa bakınız!)

Eğer bunu doğru ve insani şekilde yapabilirseniz, tarih size olumlu bakacaktır. Eğer iyi şeyler olmaz ise sizi sonsuza kadar şeytan (İnanca bakınız!) olarak görecektir.

Sert adam olma. Aptal olma! (Hakarete bakınız!)

Sizi daha sonra arayacağım.

Saygılarımla,

Donald Trump.”

12 Kasım 2019-Cumhuriyet: Trump hakkındaki yazım, şu cümle ile sona eriyordu: “Nev York’un ‘emlak kralı’ olan Trump’ın siyasette ve diplomaside bir dediği bir dediğini tutmuyor. Türkçede bu tür insanlara ‘dengesiz’ denilmez mi?”

***

25 Ocak 2020: ABD’de Trump’ı anlatan bir kitap çıktı. “Çok istikrarlı bir dâhi, Trump’ın Amerika’yı sınaması”! adlı kitapta, Trump’ın Erdoğan hakkındaki düşüncelerine ilişkin önemli saptamalara da yer verildi.

“Trump, uzun süredir Erdoğan’a hayranlık duyuyor...” Bu ifadeler Vashington Post muhabirleri Carol Leoning ve Philip Rucker’in yazdıkları kitapta yer alıyor.

Kitapta, Trump’ın kapalı kapılar ardındaki diplomasisi anlatılıyor. Trump, Suriye’den çekilme kararını Erdoğan’la konuşmasının ardından aldı. Kitapta, “Trump, uzun süredir Erdoğan’a hayranlık duyuyor. Erdoğan’ın sert siyasal mizacı ve rakiplerini kolayca alt etmesi Trump’ı özellikle etkiliyor!” deniliyor.

Leoning ve Rucker, basına yansıdığı gibi Trump’ın ABD askerlerini Suriye’den çekme kararını 14 Aralık 2018’de Erdoğan’la yaptığı telefon görüşmesinden sonra aldığını belirttiler.

Bu kararın, ABD yönetimindeki üst düzey yetkililer için beklenmedik gelişme olduğuna dikkati çeken Leoning ve Rucker, “Suriye’den çekilmeye kararlılıkla karşı çıkan dönemin savunma bakanı James Mattis, Trump’ın bu adımını destekler biçimde bir basın açıklaması yapmayı reddetti!” açıklamasını da yaptılar.

Kitabı yorumlayan Başkanın adı açıklanmayan bir yardımcısı “Toplumun kendisine ve öteki siyasilere nasıl yaklaştığına son derece dikkat eden Trump, Erdoğan’ın ‘derin ve emredici sesinden’ hoşlanıyor, sesinde güçlü ve ürpertici bir şey var!” dedi.

24 Temmuz 2020: Trump, -kendi yaşını unutup- başkanlık seçimindeki rakibi Biden’a yaşı üzerinden yüklenirken “Zehir gibi birine ihtiyacımız var!” diyerek Erdoğan’ı örnek gösterdi.

“Zehir gibi olan birisine ihtiyacımız var. Çünkü bu kişi zehir gibi değilse, bakın; Şi zehir gibi Putin zehir gibi Erdoğan zehir gibi. Bu yüzden, yüzde100 kapasitesi olmayan birine sahip olmamalıyız!”

18 Ağustos 2020: Trump, Foks Nevs kanalında yayımlanan bir programa, telefonla katılarak, gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu, “dünya çapında satranç ustası” dediği Erdoğan üzerinden rakibi, Demokratların başkan adayı Joe Biden’a yüklendi, “Erdoğan ile başa çıkması zor!” dedi.

21 Ağustos 2020-Euronevs: Trump: “Bana, ‘Erdoğan’ın saygı duyduğu tek lider sensin’ diyorlar...”

***

Trump’ın seçimi kazanan rakibi Biden, bir konuşmasında Erdoğan’ı hedef aldı. Biden, “muhaliflere destek vererek, Türkiye’deki iktidarı değiştirebilecekleri!” yönünde sözlere imza attı.