Seçkin, bir isim. Tiyatro eleştirmeni, yazar, eşsiz bir çevirmen, dilimizin ustası, yayıncı ve de benim yiğit arkadaşım Seçkin Selvi’nin de adı. 

Seçkin, aynı zamanda bir sıfat. Seçilmişler için kullanılır. Daha geçen gün Erdoğan bu hayatın bir “imtihan” olduğunu, “Rabbimiz ‘Sizi biraz korku ve açlıkla; mallardan, canlardan ve ürünlerden eksiltmekle sınarız’ buyurmaktadır” dedi ya... Nedense kimlerin varlıkla, bollukla, rantla, avantayla ödüllendirilmek üzere seçildiğini belirtmedi. Kimler Tanrı’nın seçkin kulu, neden sadece biat etmeyenler, yoksullar, “ötekiler”, korkuyla açlıkla sınanır, onu açıklamadı.

“Seçkin” bu hafta okurla buluşan bir kitabın da adı. (Doğan Kitap) Yazarı genç kuşak gazetecilerden hayran olduğum Zeynep Miraç... Son üç yıldır Seçkin’le birlikte çalıştıklarını biliyordum. Ortaya “nehir söyleşi” çıkacak sanıyordum. Yanılmışım! Dün okumaya başlamamla bitirmem bir oldu. Son sayfada önce gözyaşlarıma, sonra kahkahalarıma engel olamadım. Bu bambaşka bir kitap.

TÜRKİYE PANORAMASI        

Bu, çok özel bir insanın, çok özel bir biçimde kaleme alınmış hayat hikâyesi. Bu onurlu ömrün her anı, Türkiye’nin ekonomik, politik ve toplumsal gerçekleriyle iç içe işlenmiş. Bireyin yaşamı, toplumun halleri, devletin hoyratlığı, değer ölçülerinin yozluğu ve göreceliği öyle bir ilişkilendirilmiş ki birini ötekinden ayırmak imkânsız! Sonuç: Bütünsel bir Türkiye panoraması!  

Bu panoramanın içinden aşklar, flörtler geçiyor; isyanlar geçiyor; tiyatro edebiyat sinema yayıncılık sanat ve sanatçılar geçiyor; çocuklar geçiyor; yokluk, yoksulluk, acılar, ölümler, kayıplar geçiyor; gözaltılar, tutuklanmalar, hapishaneler geçiyor. Elbet hiçbiri geçip gitmiyor! Her biri, birikip damıtılıyor!   

En çok, en çok damıtılan şunlar: Emek. Direnmek. Ödün vermemek. 

NOKTA ATIŞLAR  

Kitap sayfaları boyunca Zeynep Miraç’ın ustalığını görüyorum. En karmaşık ekonomik-politik süreçleri nokta atışlarla birkaç tümceyle en yalın ama en vurucu biçimde aktarmayı çok iyi biliyor. Anıları damıtmayı da... Her anlatım, kapsadığı alanın dışına yayılıyor. Bu da anıların nasıl damıtılıp demlendirildiğini gösteriyor. 

Dikkat çekici bir nokta: Bunca güç koşullarda, zorluklarla boğuşarak ama hep dimdik, hep çalışarak, hep üreterek, ödünsüz yaşanan bu hayatta, kimseye karşı kin, nefret yok. Sistemin çürümüş yanlarını sorgulamaya, eleştirmeye evet; ama şahıslara karşı intikam duygusu yok.

En olağandışı olaylar en olağanmış gibi anlatılıyor. (Nokta atışlar kafanıza güm diye vuruyor!) Genelden özele, özelden genele geçişler en doğal biçimde okura sunuluyor. 

VE MİZAH DUYGUSU

Zeynep Miraç’la Seçkin Selvi’yi buluşturan bir ortak nokta da ikisinin de mizah duygusundan bolca nasiplerini almış olmaları. 

170 sayfaya sığdırılan dolu dolu yaşanan bir ömür aktarılırken hem anlatan hem yazan, mizah öğelerine öncelik tanımaktan, olaylara gülen gözlerle bakmaktan hiç vazgeçmiyor. İkisinin de yaşama sevincini her an hissediyorsunuz. 

Seçkin, çocuklarının sorusunu şöyle yanıtlayabiliyor: “Ben hapse zinadan, hırsızlıktan, cinayetten girmedim. Türkiye’de aklı başında bir insan olduğum için girdim.”  

Zeynep yazıyor: “Lenin çevirileriyle komünizm propagandası yapmaktan açılan dava 14 yıl sürdü. Beraat ettiğinde Sovyetler Birliği yıkılmak üzereydi... Çevirdiği kitapların orijinal baskıları serbestçe satılırken çevirilere dava açıyordu. Yabancı dil bilmeyenleri kolluyordu devlet.” 

Ya da: “Yazan Stalin, yazılan Lenin, çeviren Seçkin. Buyurun hapishaneye gelin!”

İyi ki varsınız sevgili Seçkin Selvi ve Zeynep Miraç.