ABD, Asya’da önemli bir hamle yaptı. ABD Başkanı Trump, Hindistan’ı ziyaret etti. Ülkesinin Hindistan’a, askeri helikopter dahil, 3 milyar dolar tutarında silah satacağını açıkladı. Rusya’nın Suriye sorununa odaklandığı, Çin’in koronavirüse karşı mücadele ettiği ve salgının yansımalarını ekonomik olarak da hissettiği bir dönemde, ziyaretin amacı ve zamanlaması manidar. Nedenlerini tartışmakta yarar var.
Öncelikle, Hindistan büyük bir ülke. Yüzölçümü, 3.287 milyon kilometrekare. Bu yönüyle dünyada 7. sırada. Çin’in ardından dünyanın en kalabalık nüfusuna sahip. Çin’in nüfusu 1.4 milyar, Hindistan’ınki 1.33 milyar. Nüfusu 2027’de Çin’i geçecek.
Hindistan, Çin’le keskin bir rekabet içinde. Büyüme oranı yüksek. IMF tahminlerine göre, 2019’u dünyanın 5. ekonomisi olarak kapattı. ABD 21.3, Çin 14.2, Japonya 5.1, Almanya 3.9, Hindistan 2.9 trilyon dolar büyüklüğünde ekonomiler. Hindistan’ın enerji tüketimi de, ordusuna yaptığı yatırım da dikkat çekiyor.
ABD, Hindistan’ın Çin’le ve Pakistan’la yaşadığı gerilimi yakından takip ediyor. Her ne kadar, Hindistan ve Pakistan’ın aynı tarihte (Haziran 2017), Şanghay İşbirliği Örgütü’ne üye olmasını engelleyemediyse de, Hindistan’ın Çin ve Pakistan’la arasını daha da açmaya çalışıyor. Yeni Delhi’nin, Çin’in öncülük ettiği Kuşak ve Yol Projesi’ne sıcak bakmadığını biliyor. Çin; Pakistan’ın Gwadar Limanı’na yatırım yaparken, Hindistan da İran’ın Çabahar Limanı’na yatırım yapıyor. Bu da ciddi bir rekabet kaynağı. İran’ın hem Çin hem Hindistan’la ilişkileri iyi. ABD’nin ise Pakistan’la eski yakınlığı yok.
Ejderha ve fil arasındaki rekabet
Çin, diğer sebepleri yanında, Kuşak ve Yol Projesi’nin başarısı için de, bölgesinde istikrarı, işbirliğini önemsiyor. Hindistan’la da ilişkileri geliştirmek istiyor. İlişkilerde gerilim ve rekabet öne çıksa da, işbirliği gerektiren konular olduğunu söylüyor. İki ülkenin potansiyeline, büyüklüğüne dikkat çekiyor. “1 ile 1’in toplamı, 11 edecek” diyor. Bu kapsamda sloganı da şu: “Ejderha ve fil birlikte dans edecek”.
Hindistan ABD, Rusya ve Britanya arasında dengeleri gözetiyor. Üçüyle de ilişkileri iyi. Nüfusunun etnik, dinsel, mezhepsel çeşitliliğinden dolayı, dış müdahalelere karşı hassas. Siyasi ve ekonomik istikrarı, sürdürülebilir kalkınmayı önemsiyor. Yoksulluğu yenmek istiyor. Yabancı yatırım çekmeye gayret ediyor.
Nüfusu 328 milyon olan ABD’de, 2019 verilerine göre, 51 milyon göçmen var. Dünyada toplam 272 milyon göçmen olduğu düşünüldüğünde ABD, en fazla göçmenin yaşadığı ülke. En çok göç veren ülkeler ise Hindistan, Çin ve Meksika. Hindistan, Çin’le birlikte dünyadaki en kalabalık diasporalardan birine sahip. Hindistan dışında 26 milyon Hintli yaşıyor. Anavatanı dışında, en çok Hintlinin yaşadığı ülke ABD. O nedenle Hindistan, ABD’de göçmenlikle ilgili yasaları yakından izliyor. Trump döneminde göçmenlik mevzuatının katılaşmasından endişeli. ABD’nin bu tutumunu yumuşatmak istiyor.
Kısacası, Avrasya - Atlantik rekabetinin her alanda sertleştiği bir dönemde, ABD’nin bölgemize yönelik hamlelerini yakından izlemekte yarar var. ABD’nin, bölge ülkelerini birbirine kırdırtmak istemesine karşı, uyanık olmalı. Bölgesel işbirliğini güçlendirmeli.
