Eski Genelkurmay Başkanı Işık Koşaner ve üç kuvvet komutanının istifalarıyla gergin başlayan bu yılki Yüksek Askeri Şûra görece bir uzlaşma ile sanıldığından daha sakin sona erdi.

Hiç kuşkusuz, bu yıldan akılda kalacak olan en önemli olay, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı en üst makamda tek başına gösteren fotoğraf olacak.

Birçok kişi bunu ilk kez askerin siyasi iradenin emrinde olması şeklinde yorumladı.

Fotoğrafın, üstünlüğün sivil siyasal iradeye geçtiğini gösteren simge olduğu gerçek.

Ancak bunu tarihimizde bir ilk olarak yorumlamak yanlıştır.

Unutmayalım, bütün Kurtuluş Savaşı boyunca askerin sivil iradeye tabi olması esastı.

Ordu Büyük Millet Meclisi’nin emrindeydi. Mustafa Kemal’in Başkomutanlığı devralması, TBMM’nin uzun müzakereler sonunda kendisine bu yetkiyi vermesi sonucu gerçekleşmiştir.

Savaş bittikten sonra da askerlerin siyasete bulaşmasından ya da siyasetin orduya bulaşmasından çok endişe duyan Mustafa Kemal, silah arkadaşlarını ordu ile siyaset arasında bir tercih yapmaya zorlamıştı.

***

Çok partili yaşama geçişte de, Bayar ile İnönü ordunun siyaset dışı konumu konusunda mutabıktılar.

14 Mayıs 1950’de seçimleri kazanan DP’nin iktidara gelir gelmez ilk icraatlarından biri hükümetin, bir nezaket ziyareti yüzünden İnönü yanlısı olduğu zehabına kapıldığı Org. Abdülkadir Nafiz Gürman’ı 6 Haziran günü emekliğe sevk etmek ve yerine Nuri Yamut’u getirmek olmuştu.

Yani, ordunun sivil siyasi iktidarın emrinde olması tarihimizde, ilk kez AKP zamanında olmamıştır, Kurtuluş Savaşı’ndan beri de durum öyleydi.

DP iktidarı da. Daha birinci ayını doldurmadan baskın bir kararla Genelkurmay Başkanı’nı değiştirmiş, herhangi bir tepkiyle de karşılaşmamıştı.

Ama, AKP’nin iktidara gelmesinden bu yana, TSK’nin Türk siyasi yaşamında 1960’tan itibaren çok önemli olan ağırlığı azalmıştır.

Son Yüksek Askeri Şûra’da yine bu yönde gelişmelere sahne olmuştur.

Bir ülkede siyasetin üzerindeki asker vesayetinin azalması kuşkusuz ki normalleşme yönünde atılmış bir adımdır ve sevinçle karşılanıp, desteklenmesi gerekir.

Ancak burada asıl önemli olan şudur: Tayin ve terfilerde, sübjektif mülahazaların yerine nesnel (objektif) ölçütlerin yerleşmesi, bunlarda siyasal iktidara yakınlık ve uzaklık gibi etkenlerin rol oynamaması.

Askeri vesayetin kırılması ancak o zaman anlam taşır, yoksa sivil keyfiliğin egemen olması halinde bir şey değişmiş olmaz.

***

Ne yazık ki son YAŞ’ta, bu ölçütlere uyulup, uyulmadığı konusunda kuşku yaratacak gelişmeler yaşandı.

Örneğin, Harp Akademileri Komutanlığı’na getirilen, Org. Aslan Güner daha kıdemli olduğu Kıvrıkoğlu’nun yerine, Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na getirilmedi. Org. Güner’in önümüzdeki yıl emekli olması bekleniyor. Bu tayinin nedeninin ise Güner’e bir karşılama töreni sırasındaki tavrı dolayısıyla, Abdullah Gül‘ün ve eşinin sıcak bakmamaları olduğu belirtiliyor.

Eh, Başbakan, şu anda, Silivri’de tutuklu olarak bulunan, kendisi salona girdiğinde ayağa kalkmamış olan Engin Alan Paşa için “yerini buldu” dediğine göre...

Bu arada Türk Ordusu’nda general sayısının yüksek olduğu yönündeki son zamanlarda ortaya atılan görüş ile ilgili olarak belki okurlarım görmemiştir diye Vatan gazetesinden Murat Çelik‘in yaptığı araştırmayı veriyorum.

Bakın çeşitli ordularda ne kadar asker ne kadar general var, ve her orduda 1000 askere düşen general sayısı ne kadar:

1 - İngiltere: 186 bin kişilik ordu, 820 general.... 1000 askere 4.4 general düşüyor.

2 - İtalya: 180 bin kişilik ordu, 820 general, 1000 askere 2.3 general düşüyor.

3 - Yunanistan: 142 bin kişilik ordu, 485 general, 1000 askere 2.2 general düşüyor.

4 - İspanya: 129 bin kişilik ordu, 254 general, 1000 askere 1.97 general düşüyor.

5 - Fransa: 217 bin kişilik ordu, 338 general, 1000 askere 1.55 general düşüyor.

6 - Almanya: 188 bin kişilik ordu, 202 general, 1000 askere 1.07 general düşüyor.

7 - Polonya: 134 bin kişilik ordu, 1000 askere 1.5 general düşüyor.

8 - Türkiye: 582 bin kişilik ordu, 364 general, 1000 askere 0.62 general düşüyor.

9 - ABD: 1 milyon 497 bin kişilik ordu, 1000 askere 0.33 general düşüyor.

10 - Çin: 2 milyon 285 bin kişilik ordu, 1000 askere 0.08 general düşüyor.