Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Atatürk Neden 'Out?'
Galatasaray Lisesi’nden iki sınıf büyüğüm, Mimar Doğan Hasol birden çok şapkası olan bir kişidir ki, bunlardan biri de yazarlığıdır.
\nGalatasaray’ın en başarılı yıllarında yöneticilik de yapmış olan D. Hasol, yıllarca gazetemizin spor sayfasında yazmış, sonra da ara vermişti. Cuma günü “Görüş” köşesindeki yazısını görünce çok sevindim ve bir nefeste okudum.
\nÇok ilginç olan yazı beni uzun uzun düşündürdü.
\nDoğan Hasol yazısında, internette rastladığı bir haber üzerine varlığını öğrenir öğrenmez yurtdışından getirtip okuduğu Arnold M. Ludwig’in Kentucky Üniversitesi tarafından yayımlanmış “King Of the Mountain: The Nature Of Leadership” (Dağın Kralı: Siyasal Liderliğin Doğası) adlı kitabından söz ediyor.
\nDoğan Hasol, söz konusu makalesinde, on kitabın yazarı olan, Kentucky Üniversitesi psikiyatri, onursal profesörü Arnold Ludwig’in, Atatürk’ü 20. yüzyılın en büyük siyasi lideri olarak nitelediğini, bu nitelemenin hangi kriterlere dayandırıldığını belirtiyor.
\nAynı gün internetteki mektup kutuma, sınıf arkadaşım, emekli büyükelçi, eski milletvekili Onur Öymen’in bir iletisi düştü. Onur bu iletisinde Arnold Ludwig’in yanı sıra, Andrew Mango ile Amerikalı Austin Bay’in kitaplarından söz ediyor ve yabancılar Atatürk’ü yüceltirken bizde onu kötülemeye çalışanları hatırlatıyordu.
\n***
\n20. yüzyılın büyük siyaset bilimcilerinden Maurice Duverger de Kemalizmi bir üçüncü yol olarak önermiştir 1950’li, 60’lı yıllarda.
\nMustafa Kemal’in 20. yüzyılda mazlum uluslar için bir örnek olduğu görüşüne ben de katılıyorum.
\nBu görüşümün gerekçesi, Atatürk’ün büyük bir ideolog olması değil. Ama onun çabalarıyla, Rönesans’ın, reformun Aydınlanma’nın ve Fransız Devrimi’nin kazanımlarının, Batı ve Hıristiyan dünyası dışı toplumlar için de geçerli olduğunu göstermiş, bir anlamda, bugün Avrupalıların kendilerinin olduğunu haklı bir övünçle söyledikleri değerlerin evrenselliğini kanıtlamış olmasıdır.
\nAtatürk’ün ulusal liderliğinin yanı sıra, evrensel figür olmasına yol açan bu yanı azımsanacak türden bir başarı değildir.
\nModelin Türkiye’deki encamı ve nedenleri ayrı bir inceleme ve tartışma konusudur.
\nAncak görünen o dur ki, Atatürk modeliyle değerlerinin evrenselliğini kanıtladığı Batı’da son zamanlarda, biraz “out” duruma düşmüştür.
\nBu olgunun nedenleri üzerinde kısaca durmak gerek.
\nHer şeyden önce belirtilmesi gereken, küreselleşen kapitalist dünyanın egemenlerinin insanlığın evrensel değerlerinin değil, ürettikleri malların ve sermayenin engelsiz yayılımını amaçladıklarıdır.
\n***
\nUluslararası tekelci sermaye artık insan haklarının, demokrasinin, ifade özgürlüğünün yaygınlaşmasını hiç mi hiç umursamamaktadır.
\nBatı artık değerleri kendisininkine benzeyen değil, davranışları kendi çıkarlarıyla uyuşan toplumlar aramaktadır.
\nEskiden, kapitalizmin bir tür demokrasiyi de zorunlu kıldığı dönemde, bu ikisi bir arada gider sanılıyordu. Ticaretin sağlıklı yürümesi için, hiç değilse sınırlı bir ölçüde de olsa, kimi değer benzerlikleri zorunlu görülüyordu. 1838 İngiliz Türk Ticaret Anlaşması’nı, 1839 Tanzimat’ın izlemesi rastlantı değildir.
\nGünümüz küresel dünyasının başta gelen kaygılarından değil artık demokrasi.
\nTarihi deneyler, belirli bir teknoloji kullanımı hünerine sahip muhafazakâr değerlerini, Batı’nın çıkarları ile uyuşturmuş, evrensel kapitalizme uyumlu otoriter rejim modellerinin, Kemalizmin, evrensel değerler ile bağımsızlığı aynı anda savunan modeline yeğlenir olduğunu gösterdi egemenlere.
\nBu ortamda, kimi çevreler için evrensel değerlere aldırmayan, ama uzlaşmacılıktan şaşmayan modellerin “in”, Atatürk’ün ise kimi çevreler için ulus devlet ile aynı anda “out” olması son derecede doğaldır.
\n\nYazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Türkiye'deki sağlık sistemi ne durumda? Mersin Tabip Oda
- Çorlu tren faciası davasında 6 yıl sonra karar çıktı!
- Beslenme çantalarının içi boş kaldı...
- Böylesi görülmedi: Tavuk mu horoz mu?
- Özel yeni üye kampanyasını başlattı
- Bugün 23 Nisan! Arşiv görüntüleriyle Meclis'in açılışı..
- Erdal Sağlam'dan ekonomi analizi!
- Belediye başkanı 'sıkıntı olmayan belediyemiz yok' dedi
- Özdağ'dan hükümete Dünya Bankası tepkisi
- Meclis'te gerilim
En Çok Okunan Haberler
- Savunma sanayi firmalarının ürünleri, Din dersinde!
- Akşener'den kurultayda 'veda' konuşması
- Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan KDV zammı
- Arda Güler ilk 11 çıktı ve golünü attı!
- Serdar Aziz'den flaş paylaşım!
- Nihat Kahveci'den Süper Lig iddiası
- Kadınlara 'Cehennemde yanacaksınız' diye bağırdı
- Seçim ikinci tura kaldı
- 'Arda Güler gelecek sezon...'
- Fenerbahçe'den derbi öncesi karar