Sık sık bir yanlışa düşüyoruz. Bazı konuları açıklarken, demokratik teamüller, içtihat, yasa, anayasa gibi kaynaklara başvuruyoruz.

Bunlar hukuk devletlerinde geçerli yöntemlerdir.

Türkiye’de sonuç vermiyor.

Örneğin, “eski Genelkurmay Başkanı Yüce Divan’da yargılanır,” diyorsunuz.

Görüşünüzün anayasal dayanağını koyuyorsunuz ortaya.

Ama öyle olmuyor, İlker Başbuğ özel yetkili ağır ceza mahkemesi tarafından tutuklanıyor.

Önceki gece sabaha karşı bir TV kanalından telefon edip, soruyorlar:

- Bundan sonra ne olabilir?

- Bu gibi sorulara, diyorum, hukuk devletlerinde, demokrasilerde yanıt verilebilir; keyfi “ben yaptım oldu ülkeleri”nde değil.

Onun için, biz bu yanlışa düşmeden, hukuk kurallarını bir yana bırakıp, konuyu özüne bakarak ele almaya çalışalım.

***

Bir tehdit, tehdit olmaktan çıkarsa, ona karşı alınan önlemler de yürürlükten kalkar.

Kimi zaman bir konu toplum için tehdit iken tehdit olmaktan çıkarsa, önlemin kendisi tehdit, hatta suç olur.

Bir eylemi suç olmaktan çıkarırsanız, suça karşı yaptırımın kendisi bu kez onun yerine geçip suç oluşturabilir.

Bir tehdit iki yolla tehdit olmaktan çıkar.

Birincisi, tehdidin gerçekleşmesini sağlayacak faktörler ortadan kalkar.

İkincisi de tehdit gerçekleşir. Bu durumda o, artık tehdit değil, olgudur.

Olguya, tehdide karşı uyguladığınız önlemi uygulamak aptallıktır, kimi zaman da aptallık suç sayılır.

Bir örnekle açalım: Trafik kazası tehdidi ya kazaya yol açacak etkenlerin elimine edilmesiyle ortadan kalkar ya da kazanın gerçekleşmesiyle... Kaza bir kere vuku buldu mu, tehdit olmaktan çıkar ve kaza tehdidine karşı uygulanan önlemlerin artık bir hükmü kalmaz, kazadan sonra alınması gereken önlemler gelir gündeme.

Örneğin kazanın tehdit olduğu aşamada, arabanın ön koltuğunda oturanların emniyet kemeri takmaları zorunlu önlemdir. Ama kaza tehdit olmaktan çıkıp gerçekleşince, ön koltukta oturan, kendinden geçmiş yolcuya kemer takmaya kalkmak aptallıktır, hatta onu çıkarıp, hastaneye götürmek yerine, böyle bir şeye tevessül etmek suçtur.

***

Cumhuriyet uzun yıllar, irticayı kendisi ve demokrasi için tehdit olarak algıladı.

Buna karşı, zaman zaman demokrasinin sınırlarını zorlayan önlemler de aldı.

Cumhuriyetin kendi mantığı açısından baktığınızda irtica ile mücadele etmek, bunun için eylem planları hazırlamak, tutarlıydı.

Ama zaman içinde irtica tehdit olmaktan çıktı.

İrtica tehdit olmaktan çıkınca, ona karşı uygulanan önlemlerin de anlamı kalmadı ve daha da önemlisi, irtica ile mücadele veya irtica ile mücadele eylem planı gibi önlemler de, tehdit oluşturdu, suç sayıldı.

Bunları suç saymak yasalara uyuyor muydu, yasalarda kara propaganda suçu var mıydı?

Bunun önemi yoktu.

Uysa da sayıldı, uymasa da sayıldı.

İrtica ve laikliğe karşı odak olmak tehdit olmaktan çıkıp, irticayı ve laiklik karşıtlığını tehdit görmek tehdit olunca da bütün bunlar oluverdi.

Şimdi anlaşıldı mı, canım kardeşim?