“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi”, uygulanmaya başlanmasının birinci yılı dolarken her alanda iflasını ilan etti.
Sistem, siyasi istikrar açısından iflas etmiştir.
Sistem, ekonomik açıdan iflas etmiştir.
Sistemin eğitim mekanizması, iflas etmiştir.
Sistemin dış politikası, iflas etmiştir.
Kısacası sistem koca bir fiyaskodur.
Tek adamın ölçülerine göre biçilen bir giysi olan sistem, toplumsal bünyeye dar gelmektedir.
Kumaşı biçmeden önce çıkarılan patron uygun olmadığı için giysi baştan yanlış biçilmiştir.
Sistem, parlamenter etiketi altında sürdürülen tek adam sultasının şimdi çok kendine özgün bir yapıya kavuşturularak “Cumhurbaşkanının milletvekillerinin yerine geçerek kanun çıkarmaya, hâkimlerin yerine geçerek hüküm vermeye başladığı bir düzen olarak” yaşama yansıtılmıştır.
Sistemin yargısı bağımsız olmadığı için, yargıyı bağımlı hale sokan HSK (Hâkimler Savcılar Kurulu) oluşumu yüzünden hastadır. Yargı kadroları, sınav sisteminin azizliği sonucunda, ehliyetsiz yandaşlarla doldurulduğu için yargı hastadır.

***

Bağımsız yargıcı olmayan yargı, adil yargı olamaz. Ve bugünkü HSK oluşumuyla bağımsız yargıçlar oluşturulamaz.
Böyle olunca da, hangi ölçütü getirirseniz getirin, o yargıçlarla adil yargıya ulaşamazsınız.
Bir gerçeği görelim, Türkiye’nin bugünkü anayasasını, yasalarını, adalet kurumlarını alın, başka bir toplumda harfiyen uygulayın, elde edeceğiniz sonuç bizde elde edilen sonuçtan çok farklı olacaktır.
Onun için, yargıda makyaja yönelik güya reform girişimleri Emre Kongar Hoca’nın 24 Eylül yazısında açık ve veciz bir biçimde ifade ettiği gibi “palavra”dır.
Siyasi istikrarı getireceği söylenen sistem, Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda aranan “yüzde 50 artı 1” koşulu dolayısıyla da zorlanmaktadır iktidara göre, şimdi de onun değişmesi gündeme gelmiştir.
Aslında değişmesi gereken o değil, sistemin tek adama uygun biçilmiş patronudur.
Devletin erklerinin birbirlerini dengeleyip denetledikleri güçler ayrılığı ilkesi olmadığı zaman, ortaya kontrolsuz bir güç çıkmaktadır. Ve kontrolsuz güç de, depremin ortaya koyduğu gibi, yıkıcı bir afettir, ama güç değildir.
Bu olguyu göz önünde bulundurmayan reform çalışmaları palavra olarak kalmaya mahkûmdur.

***

Şimdi CHP kendi yargı reform paketini getirmeye hazırlanıyor. Orada HSK’nin oluşumunda, Cumhurbaşkanının iradesinin doğrudan (13 üyenin altısını seçmek) veya dolaylı (Adalet Bakanlığı Müsteşarı’nın kurulun doğal üyesi olması ve diğer üyelerinin TBMM iktidar çoğunluğu tarafından seçilmesi) birinci derecede etkileyici rolünü ortadan kaldıran düzenlemeler getirerek, HSK üyelerinin parlamento tarafından seçimlerinde nitelikli çoğunluk arayarak, parlamentonun muhalefet kanadının da, HSK’nin bağımsızlığını sağlayacak şekilde oluşturulmasına elverecek bir yapıya kavuşturmak ve doğru işleyecek mekanizmanın nasıl olduğunu kamuoyuna göstermek zorundadır.
İktidar kanadının, tıpkı, sınavlardaki kepaze mülakat sistemini kaldırmak gibi bütün bu düzenlemelere karşı çıkacağı da kesindir.
Ama zarar yok köprülerin altından çok sular akmış ve toplum adil yargı konusunda sağlıklı tartışmayı sürdürecek yapıya ulaşmıştır.
Evet, sistemin dikiş tutmaması biçime esas oluşturan patron yüzündendir.
Her şeyden önce patronu değiştirmek şart.
Patron deyip geçmeyin, iyi biçim için patron çok önemli!