‘Yeni Osmanlı’ ruhunun Suriye’de felç geçirttiği Türkiye, ‘Mercidabık ruhuyla’ şahlandı. Rusya’nın oluruyla, ABD’nin destek ve koordinasyonuyla girişilmiş Cerablus operasyonuna ‘Fırat Kalkanı’ denildi. ‘Mercidabık hançerine’ dönüşme ihtimali eksik değilken 500 sene sonra hançerin hangi tarafa saplanacağı hayli meçhul.
Teslim etmeli. Türkiye’yi yöneten siyasal İslamcı akıl, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası ‘mağduriyetini’ iyi kullandı. Batı/ABD’nin darbe girişimindeki şaibeli konumu ile otoriter eğilime karşı huzursuzluğunu; öncesinde özürle yolunu yaptıkları Rusya ve İran ile yakınlaşma/ Avrasyacılık retoriğine meyletme, Suriye için retoriği esnetme sayesinde dengelediler. Kendilerine ‘manevra alanını’ açtılar. Felç geçirdikleri Suriye politikasında ‘sahalara döndüler’.
Karkamış’ın karşısında 2013 yazından beri duran ‘öfkeli çocuklar’ son bir yılda ‘çok olmuşlardı’. Rejim değişikliği arzularında hüsrana uğramış ABD’nin sahada tek ‘vurucu gücü’ olan Kürtlerin YPG’sinin başını çektiği Suriye Demokratik Güçleri (SDG) de öyle... Erdoğan’ın ‘yeni TSK’si bir taşla iki kuş vurdu. Hem IŞİD’i sınırdan çıkarttı; hem Kobane ile Afrin’i birleştirerek Kürt koridoru tesisine çalışan YPG/SDG’ye ‘dur’ dedi. Yerlerine en son 12 yaşında Filistinli çocuğun kafasını gülerek kesmiş görüntülerini izlediğimiz cihatçı gruplar eşliğinde TSK geçmiş oldu.
Suriye paylaşım savaşındaki yeni dengelerde durum şöyle:
•TÜRKİYE: Baştan beri ısrar ettiği ‘güvenli bölge’ (lügattaki doğru ifadesiyle tampon bölge) sonunda tesis edildi. Sınırı henüz belirsiz. Kaç kez eğitildikleri halde işe yaramamış ÖSO’culara bırakıp gidileceği de...
•ABD: Rejim değişikliği ajandasının başarısız icracısı cihatçı gruplar yerine sahada modern TSK’nin öncülüğünde bir savaşçı güce kavuşmuş oldu. ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın deyişiyle, “Türkiye Suriye’de IŞİD’i yok etmek ne kadar sürecekse o kadar kalmaya hazır”. Türkçesi ‘TSK IŞİD’e karşı kara ordusu’. ‘Eski TSK’nin Suriye’ye girmekte direndiği yazılıp çizilmekteydi.
•KÜRTLER: YPG, daha iki gün önce Haseke’den Suriye ordusunu atmış olmanın sevincindeyken, Biden’ın Ankara’dan çıkarttığı ‘kırmızı kartla’ Fırat’ın doğusunun yolunu tutar görünüyorlar. Biden’la eşzamanlı manidar ziyaretinde “Bölgede büyük değişimler kapıda” mesajı vermiş Barzani’nin de tampon bölgede rol oynayacağı rivayetleri var. Suriye Kürtleri teknik olarak güneyden kantonları birleştirebilir, lakin tepelerinde TSK tehdidi baki. İşi dengelemek kime düşecek? ABD’ye. Yani Amerika ustalıkla arabulucu/dengeleyici konumunu pekiştirdi. Kürtlere muhtemelen ‘şimdilik sabredin’ diyerek... Belirsizliklere gelince...
•RUSYA/İRAN/SURİYE: Operasyon Rusya’nın ‘S-400 kalkanını’ indirmesiyle mümkün oldu. Karşılığında ne sunuldu? Türkiye sunulan cepçikle yetinirse Moskova için ‘amenna’, ama yetinmezse? Aynı şekilde İran ve dolaylı yoldan Suriye, ‘varoluşsal tehdit’ gördükleri ‘Kürt devleti olmasın da..’ mantığıyla Türkiye’ye fazla ses etmiyor olabilirler mi? Sanmam. En akla yakını, uzantıları şimdi Cerablus’a yerleşmiş, Halep’te El Kaide mümessili Nusra Cephesi’ne eklemlenmiş gruplara desteğin kesilmesi olabilir. Bunun garantisi henüz yokken, ‘Şam ile anlaşıldı’ temalı Körfez kaynaklı haberlere temkinli yaklaşmalı.
Mühim olan sonrası... Aylar önce “Türkiye’ye en fazla sınırdaki cepçik kalır” diye yazmıştık. Peki bu ‘güvenli bölge’ ile mi yetinilecek? ‘Mercidabık ruhuyla’ Halep’e mi ‘sarkılacak’?
ABD’de yeni yılla Clinton’lı bir yönetim altında yeni maceralar için alan açıldığı aşikâr. Türkiye’nin hakikati ise Suriye savaşının artık vekâleten değil, doğrudan içine dalmış olmak. Sınırdan sökülse de Türkiye’nin içinden nasıl söküleceği meçhul bir IŞİD’le... Kürtlerle cepheden savaş tehdidiyle... ‘Mercidabık ruhundan’ ürkmekte haddinden fazla fayda var.