Yıl 1924…Cumhuriyetimiz henüz 1 yaşında. İlk düzenlemelerden biri; kız ve erkek öğrencilerin eşit haklarla eğitim görmesi.
Yıl 1926… Cumhuriyetimiz 3 yaşında. Medeni kanunun düzenlenmesiyle; kızların mirastan erkeklerle eşit pay almaları sağlanırken aynı zamanda kadınlara boşanma ve velayet hakkı tanınıyor.
Yıl 1930…Kadının korunmasına dair ilk düzenleme yolda. Kadına doğum izni ilk bu tarihte geliyor.
Bunlar Cumhuriyet henüz ilan edilmişken kadınlara sağlanan sosyal haklardan sadece 3ü.
* * *
Yıl 1930…Kadınlar belediye seçimlerinde artık söz sahibi.
Yıl 1933…Köy kanunlarında yapılan değişiklikle kadınlar artık muhtar olmak için adaylıklarını koyabiliyorlar.
Yıl 1934... Anayasa değişikliği ile kadınlara seçme seçilme hakkı tanınıyor. Hem de Avrupa’da bu hakkın tanındığı ilk ülke olarak.
Bunlar ise Cumhuriyet henüz 8-10 yaşındayken kadınlara sağlanan siyasal haklardan 3ü.
ŞARLO İDAMA MAHKUM İLE TARİH YAZILIYOR
Kadınlara sosyal yaşamın doğal seleksiyonu içinde sağlanan hakların çoğunda ise Atamızın imzası var.
Daha Cumhuriyet bile kurulmamışken eşi Latife Hanım ile sinemaya giden Atamız, sadece salı günleri kadınlara film gösterildiğini öğrenince kapıların açılıp tüm kadınların içeri alınmasını buyuruyor ve kadınlar alkışlar içinde mutlulukla salonu dolduruyor! İzledikleri film ise “Şarlo İdama Mahkum” filmi. Komedi filmini gözyaşlarıyla izliyor kadınlar. Kolay mı! O an tarihe geçtikleri bir an. Türkiye Cumhuriyeti tarihinde kadınların ilk kez birlikte film izlemesi olarak tarihe not düşülüyor o gün.
* * *
Kadınların ilk kez lokantaya gitmesi de Atamızın sayesinde.
Cumhuriyetimizin ilk kadın avukatı Süreyya Ağaoğlu İstanbul Lokantası'na gittiğinde gördüğü muamele ve dönemin başbakanı Rauf Orbay’ın “kızınızın lokantada yemek yemesi caiz değildir” cümlesiyle babasına üstü kapalı uyarı göndermesi harekete geçiriyor Atatürk’ü.
Hemen birkaç milletvekilini arıyor ve ertesi gün mutlaka eşleriyle birlikte İstanbul Lokantası'na öğle yemeğine gitmelerini söylüyor Atamız. Aynı gün Süreyya’yı da yanına alarak İstanbul Lokantası'ndan geçiyor. İçeriye yaveri ile haber gönderiyor: “Bugün Süreyya’yı yemeğe bize götürüyorum ama yarın buraya gelecek, yemeğini lokantada yiyecek.”
* * *
İşte bu yüzdendir ki… Bir kadın film izlemek için sinema salonuna her gittiğinde, hakkını aramak için bir mahkeme salonuna her girdiğinde… Bir anne adayı doğum iznini her kullanışında, 2 kız arkadaş yemek yemek için bir lokantaya her rezervasyon yaptırdığında, bir kadın siyasi platformlarda söz sahibi olmak için adaylığını her koyduğunda, bir anne kızını her okula yazdırdığında bu hikâyeleri ve verilen bu mücadeleleri hatırlamalıdır.
Ve demelidir ki; ''Teşekkürler atam! Bize verdiğin tüm haklar için.''
