Çiğdem Toker

Zancani’nin Banka Hüllesi: Tacikistan’da ‘Türk Sermayeli’ (!) Banka Kurdu

25 Aralık 2013 Çarşamba

17 Aralık operasyonunda polisin asıl hedefi olduğu iddia edilen İranlı işadamı Babek Zancani ve mal varlığı üzerinde ABD Hazinesi’nin aldığı blokaj ve dondurma kararları, İstanbul merkezli Kont Kozmetik’in para trafiğinde kilit bir rol üstlendiğini belgeliyor.
Zancani’nin Tacikistan’da kurduğu ve geçen ekimde faaliyeti durdurulan Kont Investment Bank ve Kont Kozmetik ile arasında, Türkiye’yi ne yazık ki küresel alanda “kara para destekçisi” algısına taşıyan bir ilişki kurulduğu anlaşılıyor.
Üstelik bu ilişkinin göründüğü tek yer ABD Hazinesi kararları da değil. Bizim ticaret sicili kayıtlarında da çarpıcı ipuçları yer alıyor.
En belirgin kanıtı da, Kont Kozmetik’i 2007’de kuran Zancani’nin, buradaki bir hamleyle, Tacikistan’daki Kont Investment Bank’ın hukuki ve finansal zeminini oluşturması.
Kayıtlara birlikte bakalım:
İlk adım: Parfümden bankacılığa dönüşüm
- 26 Eylül 2007 - Kont Kozmetik İstanbul’da 200 bin TL sermaye ile kuruluyor. Ortakları; Zancani ve Soraya Asadi. Şirketin “amaç ve konuları”; kimyevi madde, kozmetik, ıtriyat, kolonya, bu malzemelerin şişe ve kutularının üretimi, bu konuyla ilgili ağaç, plastik ithalatı olarak sıralanmış. Toplam 5 madde...
- 24 Mayıs 2011 - Şirket ana statü değişikliğine gidiyor. Kurulurken 5 maddeyle sınırlı olan “amaç ve konular”, 52 maddeye çıkarılıyor. Parfüm ticareti için kurulan şirketin faaliyet alanlarına bankacılık, swift işlemleri, tahvil ihracı, altın-elmas ticareti, turizm acenteleri, enerji santralları, gemi işletmeciliği, hastanecilik de ekleniyor.
Ve Tacikistan...
Türkiye’deki parfüm şirketini, “ana statü” değişikliğiyle bankacılık ve altın ticareti şirketine dönüştüren Zancani, bu tarihten üç ay sonra, Temmuz 2011’de Tacikistan’da Kont Investment’ı kuruyor.
Tacikistan, küresel sermaye açısından “gözden ırak” bir ülke. Bu yanıyla, kara para aklayıcıları için “cennet”. Nitekim, OECD bünyesindeki FATF (Mali Eylem Görev Grubu), Tacikistan’ı “işbirliğine yanaşmayan ülke” olarak listelemiş. Yanı sıra, Tacikistan’ın İran’la kültürel bağları ise son olayda ikinci bir “avantaj”a dönüşmüş görünüyor.
Yüzde 100 Türk sermayeli...
Zancani’nin Tacikistan Merkez Bankası’ndan Eylül 2011’de aldığı lisansta, kurucu olarak Kont Kozmetik görünüyor. Ve banka Tacikistan kayıtlarına, “Yüzde 100 Türk sermayeli” ibaresiyle geçerken Türkiye’yi kara para aklayıcılarının destekçisi konumuna taşıyor.
Banka kuran Kont Kozmetik, son bir yılda üç dönüşümden geçiyor: Aralık 2012’de adını değiştirip Kont Group olan şirket, ocakta sermayesini 200 bin TL’den 6 milyon TL’ye çıkarıyor. Şubat 2013’te de Zancani bütün hisselerini (5 milyon 598 bin TL) Merve Yılmaz’a devrederek şirketten ayrılıyor.
-Son üç değişikliğin, sıkışan Zancani’nin takipten kaçma hamlesi olduğunu anlamak zor değil.
Nitekim, Kont’taki hisselerini devrettikten hemen sonra ABD Hazinesi, Zancani’nin mal varlığını Nisan 2013’te donduruyor. ABD Yabancı Varlıkları Denetim Ofisi (OFAC) Direktörü Adam Szubin’in duyurusunda, Zancani’nin iki pasaportunun da numarası yer alıyor. Ekim 2013’e gelindiğinde İran parası ve petrolünü, “kitle imha silahlarını yaygınlaştırmak” amacıyla transfer ettiği gerekçesiyle Kont Investment’ın bütün faaliyetleri durduruluyor.
Cohen: Acımasız olacağız!
Gelelim 4 Kasım 2013’e... Yani 17 Aralık operasyonundan bir buçuk ay öncesine... Amerikan Hazinesi’nin Terörizm ve Mali İstihbarat Sekreteri David Cohen, Zancani’nin adını anarak bir açıklama yapıyor:
Yaptırımların artarak “boğucu hale” gelmesi nedeniyle İran’ın kara para aklama tekniklerine başvurduğunu, suç gelirlerini “hileli yollar ve sahte isimlerle” transfer ettiğini söyleyen Cohen, “Uluslararası yaptırımlardan kaçma çabası içine giren İran’ın girişimlerini engelleyeceğiz ve onları teşhirde acımasız olacağız” diyor.
Bu tabloda öne çıkan en önemli unsur şu ki; Zancani, Türkiye’de BDDK’den asla alamayacağı bankacılık lisansını, muvazaalı bir işlemle, yine Türk yasalarını kullanarak hülle ile Tacikistan’dan almayı başarıyor.  



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Hoşça kalın 9 Eylül 2018

Günün Köşe Yazıları