Türkiye’nin ilk bisiklet sporu muhabiri Cumhuriyet Gazetesi yazarı Tuncer Benokan’dı. Dünyadaki benzerleri, sonradan L’Equipe olacak L’auto; La Gazzetta dello Sport gibi Cumhuriyet de Türk bisiklet sporunun hamiliğine soyunmuştu. Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu (TUR), köken aldığı 1950’li yıllardaki yarışlardan başlayarak, Benokan’ın kalemi ve değerli karikatüristlerinin çizimleriyle tam sayfa gazetede yer aldı. Yani daha kimseler yok iken Cumhuriyet vardı!
TUR, bugünlerin kötü bir terimi(!) olan “Askerin vesayeti” ile başladı. Organizasyonda askeri cipler ve barakalar kullanıldı. Karşılamalar, törenler askerin öncülüğünde gelişti. Büyük şampiyon Rıfat Çalışkan’ın TUR birincilikleri, spor aracılığıyla ulusal duyguların kabarmasına da yol açıyordu.
TUR’un kurumsallaşmasına önem veren, dönemin en iyi sporcusu ve sonradan idarecisi Talat Tuncalp, Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel ile ilişki kurarak bunu sağladı. TUR artık en sağlam himayede idi ama o makam da siyaset üstü olduğu için, yarışın düzenlenmesi konusunda hiçbir dönemde belirleyici olmayı düşünmedi.
Sonraki yıllarda da TUR’a siyaset karışmadı. TUR bir siyasi görüşün propaganda aracı haline getirilmedi. Varsa yoksa genel müdürlük, bakanlık ve sporun gerçek aktörlerinin arasındaki çıkar çatışmaları, dedikodu niteliğinde basına yansıdı.

Van-D.Bakır parkuru
1971 yılında, Şeker Fabrikaları Genel Müdürü iken bisiklet federasyonu başkanlığına getirilen Necdet Baykut zamanında, Konya TUR’a ilk kez etap olarak dahil edildi. O yıla ilişkin yazısında Benokan, “Her ne kadar Baykut bu sporu Anadolu’ya yayıyoruz diyorsa da, böyle çorak parkurlarda koşmakla, şeker fabrikaları koğuşlarında yatmakla bu turun yapılamayacağını bilmesi gerekirdi!” demişti… Sporun -o zamanlar da!- tek sahibi olan devlet, parasını veriyor ve organizasyonun yapılmasını sağlıyordu. Sonradan dünyadaki gelişmeye koşut olarak sponsorluk yöntemleri devreye girdi. Beklendiği gibi bu tür alımların, akçeli işlerin konuşulduğu yerde pis kokular türedi, soruşturmalar açıldı.
Zamanla TUR organizasyonu büyüyünce, federasyon dışında profesyonel firmaları devreye girmeye başladı. İlk kez 1999 yılında, spordan sorumlu Devlet Bakanı Fikret Ünlü’nün zamanında, İntermed firması ile Ankara Hilton Oteli’nde, açık kapılar önünde(!) bir sponsorluk anlaşması imzalandı.
Spora uzun yıllar hizmet vermiş Ünlü, başka bir ilke de imza atmış, 2001 yılında TUR’u Akdeniz sahillerinden alıp Anadolu’nun içlerine taşımıştı. Yarış 22-29 Nisan tarihlerinde, Van- Diyarbakır arasında 781 kilometrelik bir parkurda gerçekleşmişti.
2016 yılına gelindiğinde, son 8 yıldaki atılımıyla TUR dünya çapında bir organizasyon olmuştu. Ama bir eksiği vardı; cumhurun sesi Cumhuriyet, TUR’a tanıklık edemeyecekti…