Yıllardır deprem konusu ne zaman gündeme gelse, inşaat mühendisleri, jeologlar, mimarlar, meslek odaları temsilcileri uzun uzun anlatır, bina stokunun güçlendirilmesi gerektiğini söyler.

Aslında hepimiz durumu biliriz ama kendi oturduğumuz evler de dahil hiçbir denetime, imzaya güvenmeyiz.

Bir deprem olduğu zaman da bu konuda yurttaşlarını güvenceye alması gereken, standartları uygulaması gerekenler çıkar, hiç sıkılmadan, “İnsanımız bilinçsiz, evin temeline değil, mutfağına bakıyor alırken,” gibi ipe sapa gelmez şeyler söylerler.

İnsanlar ev alırken bir evin temeline bakamaz. Baksa da anlamaz. Bu nedenle de bir ev alan insan oranın deprem bölgesi olup olmadığını, o evin nasıl yapıldığını, yıkılıp yıkılmayacağını bilemez. Bunları bilmesi ve o izni verirken sorumluluğu alması gerekenler bellidir.

Kaldı ki bir insan kendi kendisine zarar vereceğini bilerek bir ev bile yapsa o sorumluların onu engellemesi gerekir.

***

Yıllar önce Almanya’da, aslında kırsal kesim diyebileceğimiz bir kasabadaydım.

Orada bir arkadaşım yeni bir ev yaptırmıştı. Evin belki de ilk konukları bizdik. Pazar sabahı kahvaltıya gittik. Biraz sonra kapı çalındı ve ellerinde aletler, matkaplar, çiviler birtakım adamlar geldi.

Biz evin henüz bazı işleri bitmedi, işçiler geldi diye düşündük.

Ama gelenler belediye görevlileriydi. Evin çeşitli yerlerinden örnekler aldılar laboratuvara götürmek üzere...

Evi yaparken izinler alındıktan sonra kimse ne yaptığınıza karışmıyor. Ama sonra standartlara uyup uymadığınız kontrol ediliyor.

“Peki ya eksik bir şey bulunursa ne oluyor?” diye sorduk.

“O zaman evi yıkarlar,” dedi dostumuz.

Biz tabii buna inanmadık. Koskoca ev yapıldıktan sonra yıkılır mı diye düşündük. Bir arkadaşımız, “Rüşvet çalışmaz mı burada?” diye sordu.

“Bilmem,” dedi arkadaşımız, “belki çalışıyordur ama bir evin bedelini düşünün, yıkılacağını düşünün, bunun rüşveti ne olur onu hesaplayın.”

***

Yine Almanya’da bir başka arkadaşım, kendi evinde, evin içindeki kalorifer borularını duvarın dışına aldırmak istedi. Borular duvarın içinde. Arkadaşım da boruların eski usul dışarıda olmasını istiyormuş. Zevk meselesi diyeceksiniz...

Hayır değil.

Tesisatçı gelip onun ne istediğini anlayınca bunu yapamayacağını çünkü bu durumda lisansının iptal edileceğini söylemiş.

Arkadaşım, “Ev benim, ayrıca dışardan görünmüyor, kimsenin görüntüsünü bozmuyor, inşaat açısından bir zararı yok, neden yasak olsun,” diye direnmiş.

Tesisatçı Yunanlıymış. “Ben,” demiş, “seni anlıyorum, ama burada işler böyle yürümüyor, bunu kimseye yaptıramazsın, yapanın da mesleği gider elinden...”

Bilmem bu iki örnek bize saatler süren “bina stokunu nasıl düzeltiriz” tartışmalarından farklı bir şey anlatıyor mu?

\n\n