Üniversite sınav sonuçları açıklandıktan sonra sokaklarda özel üniversitelerin ilanları var.

“Hayat bir tercihtir” türünden ilanlar bunlar.

Ama öğrenciler nasıl bir tercih yapacaklar?

Konuştuğum öğrencilerin çoğu sınava girmeden önce gerçek tercihlerini tam olarak bilmiyordu. Daha doğrusu, alabilecekleri puanlar bir yana, herkesin okuması gereken bölümleri tercih etmeye çalışıyorlardı.

Bunda sanırım anne babaların ve öğretmenlerin de rolü var.

Öğrencilerin gerçek ilgi alanları, yetenekleri, sevdikleri branşlar yerine, onları kafalarında kurdukları başarı modeline yönlendirmeye çalışıyorlar.

Bunun için dünyanın parasını harcayıp özel okullara, olmazsa dershanelere gönderiyorlar.

Doğal olarak da o kadar yıllık yatırımın karşılığını bekliyorlar.

***

Liseyi bitirdiğim zaman “felsefe” okumak istediğimi söylediğim zaman çevremdeki tepkileri iyi hatırlıyorum. Herkes deli olduğuma iyice emin olmuştu.

Şimdi en iyi okulları en iyi derecelerle bitiren sonra yurtdışında yine iyi okullarda yüksek lisans yapan öğrencilere bakıyorum. Dünyanın en büyük uluslararası şirketlerine girmek için çırpınıyorlar. Bu şirketler, dünyanın en zeki ve iyi eğitimli çocuklarına son derece düşük maaş, fazlasıyla çalışma ve kendi markaları ve sistemleri sayesinde iyi bir gelecek vaadediyor.

Günümüzün iş anlayışı, çok büyük bir rekabet karşısında en iyi eğitimli, en zeki, en yetenekli gençlerin bile sistemin her an vazgeçilebilir bir üyesi olmasını öneriyor.

Onlara, her yolu deneyip dünyanın dört bir yanından gelmiş kendileri gibi zeki, başarılı gençlerin önüne geçmeleri için sistemin bütün isteklerini yerine getirmelerini öğütlüyor.

Hayat bir tercih mi? Belki tercihlerinizin toplamı. Ama gençler acaba kendi gerçek tercihlerini yapabiliyor mu?

***

Almanya’da bir lise müdürü, her öğretim yılı başında öğretmenlere şu mektubu gönderirmiş:

“Bir toplama kampından sağ kurtulanlardan biriyim. Gözlerim hiçbir insanın görmemesi gereken şeyleri gördü. İyi eğitilmiş ve yetiştirilmiş mühendislerin inşa ettiği gaz odaları, iyi yetiştirilmiş doktorların zehirlediği çocuklar, işini çok iyi bilen hemşirelerin vurduğu iğnelerle ölen bebekler, lise ve üniversite mezunlarının vurup yaktığı insanlar... Eğitimden bu nedenle kuşku duyuyorum. Sizlerden istediğim şudur. Öğrencilerinizin insan olması için çaba harcayın. Çabalarınız bilgili canavarlar ve becerikli psikopatlar üretmesin. Okuma, yazma, matematik çocuklarınızın daha fazla insan olmasına yardımcı olursa ancak o zaman önem taşır.”

\n\n