Nilgün Cerrahoğlu
Nilgün Cerrahoğlu nilgun@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

11 Eylül ve ABD'nin Sonbaharı

13 Eylül 2011 Salı
\n

11 Eylül bilançosu üzerindeki yazılarım için bir okurum, ABDnin çökeceğine ilişkin değerlendirmeleri fazla ciddiye almamanızı öneririmdemiş.

\n

Buönerikarşısında aklıma, soğuk savaş dönemi ve soğuk savaş siyasetinin sona erdiğini kabullenmemizin ne kadar uzun zaman almış olduğu geldi

\n

90’lı yılların tamamını bu gerçekle yüzleşmeyi erteleyerek geçirdik.

\n

UmarımABDnin sonbaharınıda kayda geçmek konusunda bir o kadar çok zaman kaybetmeyiz.

\n

Fazla uzağa gitmeye gerek yok. Son İsrail-Türkiye gerginliğine bakın

\n

Süper gücünbölge üzerindeki nüfuzunda hatırı sayılır bir etki kaybı olmasa, Ankara-Tel Aviv krizi bu noktalara dek tırmanır mıydı? Washington buna göz yumar mıydı?

\n

Gerçek şu ki dünyanın jandarması ABD, artık jandarmalık yapamıyor.

\n

Tabiri caizse kendi paçasını toplamakta zorluk çekiyor.

\n

2000’lere Yeni Amerikan Yüzyılıafra tafrasıyla giren Washington; 21. yüzyılın hasta adamı olmaktankurtulmanın yollarını arıyor.

\n

Yüzyılın ilk on yılını arkada bıraktık bile

\n

Washington bugün, Irak ve Afganistanda girdiği bataklıklar, görülmemiş borç yükü, işsizlik sorunları ve inandırıcılık kaybı ile cebelleşiyor.

\n

Nereden nereye

\n

Dick Cheney, Donald Rumsfeld, Paul Wolfowitz, karanlıklar prensiRichard Perle ve neo-con takımının büyük hegemonya projelerinihatırlayın

\n

Sanki başka bir çağda kalmış gibi

\n

Oysa yalnız bundan on yıl önce, bu yüzyılın başındaydı

\n

W. Bush, Floridada oyların şaibeli sayımıyla aldığı seçimlerle henüz yeni başkan olmuştu

\n

Amerikan Yüzyılı Projesitakımı yeni başkanla, dünyayı ABDnin imajına göre yeniden şekillendirecekti

\n

11 Eylül bu yolda mükemmel birbahanesundu. 11 Eylül saldırısı ardından 24 saat geçmeden teröre karşı savaşilan edildi. Afganistanda teröre karşı savaşadı altında başlayan askeri sefer; yalan dolanla tezgâhlanan 2003teki Irak işgaliyle dört kol çengi bir emperyalizm savaşınadönüştü.

\n

Çöküş nerede başladı?

\n

ABDnin çöküş serüvenitam nerede, ne zaman başladı?

\n

Çöküşe ilişkin sorulması gereken bir soru varsa o da bu… \t

\n

Bu konuda değişik değerlendirmeler var

\n

Kimine göre, II. Bushu başkanlığa getiren 2000 yılının şaibeli seçimleri çöküşün bizatihi başlangıcıydı. George W. Bush; başkanlığı Clintondan devraldığında ABD zaten dekadansa girmişti.

\n

Bazılarına göre ise süreçIrak yalanlarıile fitillendi

\n

O dönemde, ABDninsoft powerını oluşturan tüm değerler ayak altına alındı. Özgürlüklerin kıblesi olduğu varsayılan ülkede embedded gazeteciliklemedya sindirildi. Aydınlar pıstırıldı. Savaşla eşzamanlı olarak çıkarılan Patriot Act(Yurtseverlik Yasası) sayesinde McCarthy dönemini aratmayan cadı avlarıbaşlatıldı. Hukuk devletinin baş dayanağı habeas corpus(masuniyet ilkesi) tarih oldu. Kişisel özgürlükler kısıldı.

\n

Ortaya Ebu Greyb rezaletleri; CIAnın gizli sorgu, işkence uçakları döküldü ve Costa Gavrasın Missingfilmine rahmet okutan senaryoların yaşama geçirildiği öğrenildi. Küresel Örümcek Ağıplanına dahil edilen ülkelerde cirit atan CIA ajanları; işi, yabancı ülkelerde yol ortasından Washington hesabına adam kaçırmaya dek vardırdı

\n

‘Lehman Brothers’ iflası dönüm noktası

\n

11 Eylülün ardından geçen üç dört yılda yaşanan bu olaylar; ABDnin dünya çapındaki imajına ağır hasar vermiş,inandırıcılığınıyok etmişti.

\n

Bunlar yetmezmiş gibi, 2008de üstüne bir de bir finans krizi veLehman Brothersiflası yaşandı.

\n

Olaya salt ekonomi açısından yaklaşanlar için ABDnin çöküşü; 11 Eylül ya da Irakta değil.. Lehman Brothersın iflas bayrağını çektiği 15 Eylül 2008 tarihinde devreye girmişti.

\n

Üç trilyon dolara mal olan Afganistan, Irak savaşlarının ekonomik bilançolarına, Wall Streetin hiç çökmeyecek sanılan kalelerinden birinin yıkımı da eklenmişti

\n

Giderek reel ekonomiyi de etkisi altına alan finans kriziyle birlikte, ABD 30lı yıllardan bu yana yaşanan en büyük ekonomik daralmanın içine girdi.

\n

Obama, bu çok yönlü krizortamında;Yes we can!/Başarabilirizvaadiyle başkanlığa geldi. Ama şimdiye dek, bu yuvarlanışı durdurmayı başarabileceğine dair hiçbir somut umut işareti vermedi

\n

Önümüzdeki seçim yılı 2012’de Obamanın yerine birbirinden dehşetengiz Tea Partyadaylarından biri başkanlığa yükselirse, ABDnin girdiği bu karanlık döngüden çıkması büsbütün güçleşecek.

\n

Fasit daireyi ABDde kim, nasıl kıracak? Kırabilecek mi?

\n

Halihazırda cevabı aranan soru bu.

\n

Doğrudur. ABD, dünyanın hâlâ tartışmasız en büyük askeri gücüdür.

\n

Ama topraklarında güneş batmayan Büyük Britanya İmparatorluğu da çöküşe geçtiğinde dünyanın bir numaralı gücüydü.

\n\n


Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları