Türkiye’nin bütün hapishaneleri dolu, dopdolu. İki kişilik bir hücreye beş kişi konuyor. Koğuşlar tıklım tıklım. İkide bir ordan burdan, dalga dalga insan geliyor. Mahkemeler, yargıçlar, savcılar anlaşılmaz bir şaşkınlık içinde... Halkımız ise böyle şeylere alıştırılmış, sesini çıkarmıyor. İçten içe yanıyor, tutuşuyor. Adalet, adalet sen bir masal mısın diye bağırıyor...

Sayıları ne kadar bilmiyorum! Binlerle mi?.. Kim bunlar? Yargılanıp mahkûm mu olmuşlar? Yok öyle şey! Mahkûm olan varsa da az, ama hapislere tıkılanlar mahkûm olmamış, yalnızca gözaltına alınmış, tutuklanmış...

Askerler, siviller, gençler, aydınlar, öğretmenler, prof’lar, hepsi “içerde”. Ama hiçbiri mahkemelerden mahkûmiyet kararı almamış... Sen git yat, bekle, demişler. Koğuşlar dolmuş taşmış, suçu ne bilinmeyen, hiçbir yasa önünde ceza almamış biçare yurttaşlarla...

Ben de üç ay hapis yatmıştım. Gerçek bir mahkûm olarak... Öyle uydurma tutukluluk değildi, hapisti yattığım! Özgürlüğe kavuşunca yurtdışına çıkmak için pasaport almaya gittim. Sordular: “Sabıkan var mı?” Ne diyeceğimi bilemedim. “Ne demek, sabıkalılıkla ne ilgim var?” diye çıkıştım. Karşımdaki sordu: “Hapis yattın mı?” “Yattım. Mahkeme üç ay ceza verdi.” “Çektin mi?” “Çektim.” Aldığım yanıt, “Sen sabıkalısın” oldu.

Sabıkalı olmak!.. Mahkeme seni yargılamış, cezalandırmış, cezanı bitirmişsin, ama sabıkalı olmuşsun! Kayda böyle geçmiş. Yaşam boyu sabıkalı olacaksın!

Ertesi gün gazeteye gelmiştim, sordum İlhan’a, Ali’ye, Dr. Erdal’a: “Siz niye sabıkalı değilsiniz?” Ben üç ay için sabıkalı olmuşum, siz iki üç yıl hapislerde yattınız, ama sabıkalı değilsiniz. Yanıtı verdiler: “Biz mahkûm olmadık, tutuklu olarak yattık.” Aylar yıllar geçirmişler, ama mahkûm olmadan!..

Şu anda binlerce insan var içerde yatan!.. Hiçbiri mahkûm olmamış!.. Hepsi tutuklu, geçici olarak tutuklu, ama geçmiyor bu tutukluluk!.. Yat yatabildiğin kadar, yetkililerin hoşlarına gittiği kadar...

Bir karar çıksa ya da ülkenin yazgısını elinde tutan kişi ya da kişiler, deseler ki: “Bu arkadaşlar mahkûm olmamışlar, belirli bir suç işledikleri kanıtlanmamış, öyleyse hepsi özgürlüklerine kavuşturulsun.” O saat, tüm Hasdal’lar, Silivri’ler, daha öteki cezaevleri boşaltılır, herkes doğal yaşantısına kavuşur...

Durup dururken niye açtım bu tatsız konuyu? Yalnız ben miyim böyle düşünen, böyle düşünmeyenlere de şaşan!..

Ya siz ne diyorsunuz, mahkûm olmadan yıllarca hapislerde acı çekenlere ve çektirenlere!..