“Benzine, motorine, otogaza ve doğalgaza döviz kuru artışı nedeniyle yapılacak zamları, zamana yaymak ve yumuşatmak için Akaryakıt İstikrar Fonu (AFİF) oluşturulmalıdır.”

“Hazineden de verilecek destekle akaryakıt zamlarını hafifletecek AFİF ve Kılıçdaroğlu’nun Karakış Fonu birlikte oluşturulursa fakir fukaranın bu kışı en az hasarla atlaması sağlanabilir.”

Son zamanlarda, dünyadaki fiyat artışları ve doların TL karşısında yükselişi nedeniyle benzin, motorin, LPG gibi petrol ürünlerine neredeyse her hafta zam yapılması tüketicileri çileden çıkardı. Son olarak, benzine 52 kuruş, motorine 50 kuruş, otogaza 45 kuruş gibi çok yüksek zam geldi. Böylece İstanbul’da benzinin litresi 8.69 TL oldu. Benzine, 16 Ekim’de 14 kuruş, 25 Ekim’de 44 kuruş zam yapılmıştı.

BENZİN KUYRUKLARI BAŞLADI

Zamların uygulanması öncesi akaryakıt istasyonlarında uzun kuyruklar oluştu. Taksicisinden kamyon sürücüsüne, çiftçiye, sanayiciye kadar birçok kesim için sık sık yapılan zamlar maliyetlerin hesaplanmasında, üretim ve nakliye nedeniyle satış fiyatlarının belirlenmesinde sorun ve sıkıntı yaratıyor. 

Geçmişte, Ağustos 2002 tarihine kadar, AFİF uygulaması ile dünyadaki fiyat artışları ve doların yükselişi nedeniyle pompa fiyatlarına yansıyan zamları, zamana yaymak ve yumuşatmak mümkün oluyordu. 

ÖTV İLE AFİF KALKTI

ÖTV yürürlüğe girince AFİF kaldırıldı. Fonun kaynağı, gümrüklü rafineri çıkış fiyatı ve gümrüklü ithal fiyatı üzerinden kesilen primlerden oluşuyordu. Fonda biriken para ile akaryakıttaki artış hemen tüketici fiyatlarına yansıtılmadan, yumuşatılarak zamana yayılıyordu. 

Zamanlamada piyasanın durgun, mevsimsel hareketler gibi koşulları değerlendiriliyordu. Çiftçi tam hasada başlamışken motorin zammı ileriye atılabiliyordu. Kış çok soğuk geçerken fuel oil’e hemen zam yapılmıyordu. 

AKARYAKIT SÜBVANSE EDİLİYORDU

Benim de Petrol Ofisi yöneticisi olarak sektörde görev yaptığım yıllarda ve daha sonra uluslararası piyasadaki büyük artışlara rağmen içerde tüketici fiyatlarına sınırlı zam yapılıyordu. Maliyetle satış fiyatı arasındaki fark AFİF’den ve Hazine’den karşılanıyordu. 

AKP yönetimi zaman zaman akaryakıttan alınan ÖTV’den indirim yaprak eşel mobil sistemi ile pompa fiyatlarında artış yapmama yoluna başvurdu. Ancak son zamanlarda dövizdeki artış ve petrolün yurtdışı piyasalardaki yükselişi doğrudan tüketiciye yansıtılıyor. Akaryakıta yapılan zamlar, üretim maliyetlerini ve nakliyeyi etkilediği için iğneden ipliğe tüm fiyatlara yansır ve enflasyonu artırır. 

Merkez Bankasının faiz indirimleri nedeniyle dolardaki büyük yükseliş kaçınılmaz olarak akaryakıt fiyatlarına yansıyor. AFİF tekrar oluşturularak benzin, motorin, LPG ve doğalgazdaki fiyat artışlarını zamana yayma ve yumuşatma yoluna gidilmelidir. 

KARAKIŞ FONU

CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğ-lu’nun “Karakış Fonu” önerisi ile Akaryakıt İstikrar Fonu oluşturma önerimiz birlikte değerlendirilirse ve doğalgaz da bu bağlamda ele alınırsa özellikle kış aylarında vatandaşın mağduriyetine bir ölçüde çare olunur. AKP iktidarı kendi yarattığı sorunlardan enflasyon altında ezilen insanımıza yardımcı olacak, çare bulacak yerde “Ama bizde köprü yaptık, havaalanı yaptık, şehir hastanesi yaptık” diye övünüyor. 

Geçmişte akaryakıta zam geldiğinde, dağıtım şirketleri ve istasyonlar beyanname vererek fark öderlerdi. Ufak tefek zamlar yapıldığında beyanname alınmayabilir. Ancak son zamanlarda yapılan zamlar, büyük stokları olanlara haksız kazanç sağlıyor. Stok beyanı yönteminin tekrar getirip bu yolla alınan farkları AFİF yoluyla tüketiciye yansıtmalıyız. 

MUSTAFA ÖZYÜREK

ESKİ PETROL OFİSİ GENEL MÜDÜRÜ