8.6.2022 tarihli 7409 sayılı yasayla Avukatlık Kanunu’nun 16. maddesine “Avukatlık stajına fiilen engel olmamak şartıyla herhangi bir işte sigortalı olarak çalışılması avukatlık stajının yapılmasına engel değildir. Adli ve idari yargı hâkim ve savcı adayları ile hâkim ve savcılar hariç olmak üzere, kamu kurum ve kuruluşlarının kadro veya pozisyonlarında görev yapanlar da görevleri sırasında avukatlık stajı yapabilir” şeklinde fıkra eklenmiş ve bu fıkranın uygulanmasına ilişkin yönetmelik 22.6.2022 tarih ve 31874 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
AMAÇ BAŞKA MI?
Söz konusu düzenlemelerde avukatlık stajının anlam ve önemini yitirtecek, avukatlık mesleğinin gelişimini engelleyecek hükümlere yer verilmiştir. Hâkim ve savcı stajyerleri devlet güvencesi ile sigortalı çalışan meslek grubu iken avukat stajyerlerine avukatlık stajına ilişkin aynı nitelikte ekonomik ve sosyal güvence sağlanmamıştır.
Stajyer avukatlar zorunlu staj döneminde mesleği öğrenebilecekleri bir çalışma ortamına değil, aksine asgari ücretle çalışabilecekleri diğer işlere yönlendirilmektedir. Fiilen başka işte çalışılarak avukatlık stajı nasıl yapılacaktır?
Farklı işte çalışırken staj yapmak ve fiilen işinde çalışan kamu görevlisine staj yaptırmak, stajın gerektiği şekilde yapılamaması sonucunu doğuracaktır. Mevcut stajyer avukatların ekonomik ve sosyal sorunları çözülmezken, hukuk fakülteleri plansız olarak mezun vermeye devam ederken, stajın daha nitelikli hale gelmesi beklenirken aksi yönde adımlar atılmıştır.
Kamu kurumlarında çalışan meslektaşlara, çoklu barolar oluşturulurken üye yapmak gayesi ile baskılar yapıldığı bilinmektedir. Çoklu baroların üye sayısı sıkıntısı dikkate alındığında, bu şekildeki bir düzenleme kamu kurumlarında çalışan avukat sayısının artırılarak 2 No’lu baroların üye sayısını artırmayı da hedeflediğini düşündürmektedir.
SAVUNMAYI ÖNEMSİZLEŞTİRMEK
Yönetmelikte yer alan “Kamu kurum ve kuruluşları, stajyerlerin yarı zamanlı, dönüşümlü, vardiyalı, nöbet usulü, uzaktan veya esnek çalışma gibi imkânlardan yararlanmalarını sağlar” (m. 5/3) şeklindeki hüküm, verimsiz geçecek bir staj döneminin tarifidir. Kamu kurum ve kuruluşlarının çoğunun ve adliyelerin mesai saatleri içinde çalıştıkları düşünüldüğünde getirilen zorlama bir hükümdür, ya kamu kurumundaki işlerin aksatılması ya da stajın yapılmaması anlamına gelecektir.
TBB’nin Staj Yönetmeliği’ne aykırı uygulamalarını, belli bir kesim için öngörmek anayasanın 10. maddesindeki “eşitlik” ilkesine de aykırıdır. Getirilen düzenleme ile belli bir kesime, hem de kamu kurumunda ekonomik güvencesi olan kesime imtiyazlı staj hakkı tanınmaktadır. Bu düzenleme ayrıca “Staj kesintisiz yapılır” kuralına da aykırıdır. (m. 13, 18)
Çıkarılan yönetmelik, avukatlık stajının daha iyi yapılması ve mesleğin gelişimini sağlamak bir yana avukatlık mesleği için önemli olan stajın verimli şekilde geçirilmesine engel düzenlemedir. Naylon stajın yolunu açmaktadır. Hâkim ve savcının stajyerinin ayrık tutulması, yargılamada yargının kurucu unsurlarından olan savunma kurumunun önemsizleştirilmeye çalışıldığının göstergesidir.
Sonuç olarak, yeni yasal düzenlemeler stajyer avukatların ekonomik sorunlarına bir çözüm getirmekten çok uzaktır. Hâkim ve savcı stajyerlerine tanınan ekonomik ve sosyal güvenceler avukat stajyerlerine de sağlanmalıdır. Çoklu barodan sonra getirilen bu yeni düzenlemeler avukatlık mesleğini ve savunmayı zayıflatmaya yönelik anlayışın uzantısıdır.
AV. FİLİZ SARAÇ
TBB İSTANBUL BAROSU DELEGESİ
