Carl von Clausewitz “Savaş Üzerine” adlı kitabında, savaş olgusunu incelerken “mutlak savaşı” başlangıç noktası olarak almış ve düşüncelerini bu esasa göre geliştirmiştir. Mutlak savaş, politikanın etkilerinden arındırılmış, gerçek savaşın sorunlarından etkilenmeyen, şiddetin sınırsız kullanıldığı, ideal ve sanal savaş şeklidir.

Mutlak savaşa en yakın savaş şekli ise “topyekûn savaştır.” Topyekûn savaş, birçok ülkenin veya en az iki blokun karşı karşıya geldiği savaş anlamına gelmektedir. Topyekûn savaşta, kullanılan silah çeşitleri, uygulanan şiddetin derecesi, savaşın uygulandığı coğrafi bölge ve amaçlanan politik hedefler ile ilgili olarak kısıntılar azaltılmış, uygulanan şiddet genişletilmiştir. Topyekûn savaşta, politika dahil tüm kaynaklar savaşa yoğunlaşmış, siviller ve şehirler savaşın hedeflerine dönüşmüştür. Birinci ve İkinci Dünya savaşları topyekûn savaşlar olarak gerçekleşmiştir. 

Eğer, yeni dünya savaşı başlarsa, bu büyük bir olasılıkla, nükleer silahların da kullanıldığı topyekûn savaş olarak gerçekleşecek ve uygulanacak şiddetin derecesi, bu savaşı mutlak savaşa yakınlaşacaktır. Nükleer düello olasılığı, bu olasılığın neden olabileceği potansiyel karşılıklı yıkım nedeni ile bu savaş, kabul edilemez küresel felaket anlamına gelmektedir. Potansiyel nükleer düellonun karşılıklı yıkım gücünün oluşturduğu caydırıcı ve koruyucu etki, yeni bir dünya savaşını önleyecektir. Soğuk Savaş döneminde de böyle olmuştur.

Günümüzde sık sık önemli siyasi aktörler yeni dünya savaşı olasılığını gündeme getirmekte, bu olasılık sürekli tartışılmaktadır. Bu tartışmalarda, dünya savaşına neden olabilecek üç kriz bölgesinin olduğu ifade edilmektedir. Asya-Pasifik’te Tayvan, Avrupa’da Ukrayna ve Ortadoğu’da Gazze savaşı.

ÇİN AĞIR BİR ÇARPIŞMAYA GİRMEDEN HASMIN DİRENCİNİ KIRMAYI AMAÇLAR

Asya-Pasifik’te Tayvan krizi nedeni ile ABD ile Çin arasında savaş başlaması ve bu savaşın tırmanarak dünya savaşına dönüşmesi uzak bir olasılıktır. Çünkü, bu olasılığın gerçekleşmesi için küresel güç mücadelesi içinde farklı jeostratejik yöntem ile jeopolitik nüfuz alanını sabırla ve devamlı genişleten Çin’in inisiyatif kullanması, askeri gücü ile zaten kendi toprağı olan Tayvan’a müdahale etmesi gerekir. Oysa Çin, stratejik kültürü gereği, ağır bir çarpışmaya girmeden hasmın direncini kırmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, zaman Çin’in lehine çalışmaktadır.

ABD’nin Çin’in yükselişini önlemek amacı ile Tayvan için Çin ile savaşı ve bu savaşın topyekûn savaşa dönüşmesi riskini kabul etmesinin başarı garantisi yoktur. Çünkü, bu savaş Çin’in küresel yükselişini sarssa bile önleyemeyecektir. Ayrıca ABD, yaklaşık on bin mil uzaktan gelerek savaştığında, uzun ikmal hatları edeni ile bu savaşı kazanamayacağını bilmektedir. ABD’nin bu savaşın bedelinin ne olacağını, küresel ekonominin bu savaştan nasıl etkileneceğini de mutlaka hesaplamış olması gerekir. İki ülkenin de sahip olduğu nükleer kapasite, savaşın ve savaşın tırmanmasının önündeki engeldir.

SADECE NEW YORK’A VEYA MOSKOVA’YA BİR NÜKLEER BOMBA ATILSA ETKİSİ NE OLUR?

Avrupa cephesinde, Ukrayna savaşının yayılarak nükleer silahların da kullanıldığı dünya savaşına dönüşmesi de uzak bir olasılıktır. Ukrayna savaşında Rusya, ABD liderliğindeki NATO’ya karşı, Ukrayna ise Rusya’ya karşı meşru müdafaa halindedir. İki buçuk yılı aşan süre içinde Ukrayna’da politik amaçlarına ulaşmakta zorlanan Rusya’nın, otuz iki üyeli NATO’ya tehdit oluşturması ve Rusya’nın savaşı Avrupa’ya yayması mümkün değildir. 

Rusya’nın, zaman zaman, nükleer silahların kullanılabileceğini ifade etmesinin amacı, NATO’nun Ukrayna savaşına fiilen katılmasını önlemektir. Ayrıca, Rusya’nın nükleer kapasitesi, Ukrayna savaşının yayılmasını ve dünya savaşına dönüşmesini önleyen ciddi bir etkendir. ABD ve Rusya, topyekûn savaşta, sadece New York’a veya Moskova’ya atılacak tek bir nükleer bombanın nasıl etki ortaya koyacağını bilmektedir. Ayrıca, otuz iki üyeli NATO’nun politik karar verme mekanizması, Ukrayna savaşının genişlemesi, nükleer silahların da kullanıldığı topyekûn savaşa dönüşmesi önündeki engeldir.

Ortadoğu istikrarsız ve riskli bir bölgedir. Ancak, Gazze savaşı ve potansiyel İsrail-İran savaşı dikkate alınsa bile bölgedeki gerginlik, dünya savaşına dönüşmeyecek, bölgesel savaş seviyesinde devam edecektir.

SON SÖZ

Yeni dünya savaşı ticaret, üretim, yaptırım, siber istihbarat ve saldırı, teknoloji, yapay zekâ geliştirme, çip üretme, stratejik mineralleri ele geçirme, uzayda üstünlük sağlama, ülkeleri içlerinde istikrarsızlaştırma, vekil güç kullanma, terör örgütü üretme, demokrasi yayma, rejim değiştirme, ticaret yollarını denetleme veya engelleme, yeni ticaret yolları üretme alanlarında devam etmektedir.

Yeni dünya savaşı olasılığının sürekli gündemde tutulmasından ve bu nedenle silahlanma yarışının hızlanmasından en çok askeri endüstriyel kompleks yararlanmaktadır.