Asıl adı Osman Nevres’ti. 1888 yılında Selanik’te doğmuştu. Selanik Fevziye Mektebi’nden sonra İttihat ve Terakki tarafından burslu olarak Paris Sorbonne Üniversitesi’nde siyasal bilimler öğrenimi görmüştür. Paris’te İttihat ve Terakki Fırkası’nda ve Teşkilat-ı Mahsusa’da görevlendirilmiştir. İstanbul’a döndükten sonra Osmanlı Devleti aleyhine Balkanlar’da İngiltere adına çalışan Buxton kardeşlerin çalışmalarını önlemekle görevlendirilmiştir. Bükreş’te Buxton kardeşlere bir suikast düzenlemiş, on yıl hüküm giymiştir.

1916 yılında Almanya’nın Balkanlar’a girmesi sonucunda salıverilmiş ve İstanbul’a dönmüştür. Teşkilat-ı Mahsusa silahşoru olarak Hasan Tahsin adını almıştır. 1918 yılında İzmir’e yerleşen Hasan Tahsin, Hukuk-u Beşer gazetesini yayımlamaya başlamıştır. Gazetedeki yazılarında “Vatanperver Hasan Tahsin” adını kullanır.

Hasan Tahsin, Türkiye’de kadın haklarını savunan ilk kişidir. İzmir’i Yunanlara teslim etmek istemeyenlerce kurulmuş olan “Redd-i İlhak Heyeti Milliyesi” üyesidir. 14 Mayıs’ı 15 Mayıs’a bağlayan gece binlerce İzmirli, eski Musevi mezarlığında toplanmıştı. Hasan Tahsin, mitingin ikinci konuşmasını yapmış ve halkı direnmeye çağırmıştır. Gazetesinde yazdığı yazılarda da “Burayı Yunana vermeyeceğiz” diyordu.

BİR GÜNDE 2 BİN ŞEHİT

15 Mayıs 1919 sabahı Yunan askerleri saat 08.55’te karaya çıktı. Yunan yetkililer, İzmir’e girdiklerinde hiçbir direniş ile karşılaşmayacakları, Türklerin bu işgale karşı çıkmayacakları güvencesini vermişlerdi. Hasan Tahsin Kordon Boyu’nda bekliyordu. On binlerce yerli Rum, ellerinde Yunan bayrakları ve çiçeklerle Yunan askerlerini karşılıyordu. İzmir metropoliti Hrisostomos gelenleri kutsuyordu. Osmanlı yönetiminin istemi üzerine bu işgale kimse karşı çıkmıyordu.

Ali Nadir Paşa, bütün subaylarını Sarı Kışla’da toplamış, silahlarını da almıştı. Yunan konvoyunun yürüyüş kolunun baş tarafı kışla hizasını geçip yola saptıktan sonra Hasan Tahsin, kalabalığın arasından çıkarak öne geçti. “Böyle bir şey olamaz, ellerini kollarını sallayarak giremezler” diyerek elindeki silahla Yunan konvoyunun bayraktarını yere serdi.

Böyle bir direniş beklemeyen Yunan alayı şaşırmıştı. İlk şaşkınlıkları geçince Hasan Tahsin’i şehit ettiler. Ve cesedini süngüleyerek metrelerce sürüklediler. İlk gün İzmir’de 2 bin Türkü şehit ettiler. Rum piskoposu Hrisostomos, bu katliamı destekliyor ve sürmesini istiyordu. Böylece Kurtuluş Savaşı’nın ilk kurşunu Hasan Tahsin tarafından atılıyordu.

27 Mayıs 1919 günü Aydın işgal edildi. Acımasız katliamlar burada da sürdürüldü. Aydın, 3 yıl 3 ay 10 gün işgal altında kaldı. O günlerde Aydın’da Kuvayi Milliye kuruldu. Yörük Ali Efe ve kızanları düşmana karşı yaman bir savaş verdi. 31 yaşında yaşama veda eden Hasan Tahsin’in sıktığı ilk kurşun, Türk Kurtuluş Savaşı’nda diğer yerlerde örnek oluşturdu.

Aydınlı efelerin Hasan Tahsin’in eylemi için “Bir genç, düşmana ilk kurşunu sıkmış, bundan sonrası bize düşer” dedikleri bilinir. Aydın’da da tüm halkın genç-yaşlı, kadın-erkek bu direnişe yürekten katıldıkları bilinir. Menderes köprü başında, yaz sıcağında Kuvayi Milliyeciler Aydın’ı düşmandan geri almak için savaşırken Menderes’e yakın Baltaköy’ün kadınlarının kurşun yağmuru altında hiç korkmadan ellerindeki testilerle su, ekmek, peynir, katıklarla gelip savaşçılarımıza destek ve yürek verdikleri bilinir ve dilden dile söylenir. Aydın’da Kuvayi Milliyecilerin Yunana karşı yaptıkları baskınlar ve yürekli savaş, düzenli ordumuza zaman kazandırmış ve sonuçta ordumuzun 7 Eylül 1922 günü Aydın’a girmesiyle son bulmuştur.

Cumhuriyet kurulduktan sonra TBMM, Yörük Ali Efe’ye İstiklal Madalyası vermiştir. Bugün Aydın’ın Yenipazar ilçesinde Yörük Ali Efe’nin yaşadığı evde güzel bir müze yapılmış ve müzeye Yörük Ali Efe adı verilmiştir.

KUTSAL EMANET

26 Ağustos 1922 günü ordularımızın Büyük Taarruz’u başlamıştır. Yabancı gözlemcilerin “Türkler bu cepheyi yedi yılda bile yaramaz” dedikleri Yunan cephesi birkaç saat içinde yarılmıştır. 2 Eylül 1922 günü Yunan generali Trikupis, Uşak yakınlarında Ahmet Çavuş tarafından tutsak edilmiş ve Mustafa Kemal’in karşısına çıkarılmıştır.

Mustafa Kemal, Trikupis’e çok iyi davranmıştır ve 9 Eylül 1922 günü ordularımız İzmir’e girmiştir. Eylül ayı Ege kentlerimizin emperyalizmden kurtuluş ayıdır. Manisa yönünden gelerek İzmir’e ilk giren birliğin komutanı Yüzbaşı Şerafettin, yaralı olarak hükümet konağına şanlı bayrağımızı dikmiştir. Başta Mustafa Kemal olmak üzere tüm şehitlerimizi ve gazilerimizi saygıyla anıyoruz.

Bize düşen, Cumhuriyeti gelecek kuşaklara aldığımız gibi teslim etmektir.