Ezenler Ezilenlerden Yana Olamaz - Dr. Engin ÜNSAL
Olaylar Ve Görüşler
Son Köşe Yazıları

Ezenler Ezilenlerden Yana Olamaz - Dr. Engin ÜNSAL

23.01.2021 07:00
Güncellenme:
Takip Et:

Sendrom, bir insanın kendisini zora sokan koşulları kabullenmesi, ezilmesine rağmen ezenin yanında yer alması anlamına gelir. Sosyopsikolojik anlam içeren bu deyim, 1973’te Stockholm’de soygun amacı ile bir bankaya giren soyguncular dolayısıyla insan ilişkilerinde yaygın bir deyim olarak kullanılmaya başlanmıştır. Soyguncular, dört banka çalışanını altı gün boyunca 131 saat rehin almış ve polise teslim olmamıştır.

Banka etrafında toplanan kalabalık ve rehineler, polis kuşatmasına direnen soygunculara saygı duymaya, direnmenin uzaması ile alkışlamaya ve onlara destek olmaya başlamıştır. Soyguncular, altı günün sonunda teslim oldukları zaman banka çalışanları, soyguncular aleyhine ifade vermeyi reddetmiştir. Daha da ileri giderek soyguncuları savunmak üzere aralarında para toplayarak avukat tutmuşlardır.

Soygunculara duyulan bu hayranlık o kadar ileri gitmiştir ki rehinelerden bir kadın, soygunculardan biri ile evlenmiştir. Ezene duyulan bu hayranlık, günümüz insan ilişkilerinde ve özellikle emek-siyaset ilişkisinde gözlenebilir bir netlik kazanmıştır.

AKP’NİN YAPTIKLARI

2002 yılından bu yana iktidarda olan AKP, iktidarını sağlamlaştırmak ve uzun süreli kılmak için yandaş yetiştirmekte çok başarılı olmuştur. Demokrasinin tüm kurallarını ve özellikle hukukun üstünlüğünü askıya alan AKP, emek alanında da yandaş yaratmakta önemli adımlar atmıştır. Bugün çalışan kesimin, örgütlü emek gücünün ve sendikaların çoğunluğu Stockholm sendromunu yaşatarak AKP’ye destek olmaktadır. Oysa bu iktidar hiçbir zaman emekçinin yanında durmamış, sürekli güçlü olan sermayeyi ve sermaye sahiplerini savunmuştur.

Her şeyden önce “İş Yasası, Sendikalar Yasası, İşsizlik Yasası, Sosyal Güvenlik Yasası, İş Sağlığı ve Güvenliği” yasalarında bulunan ve değiştirilmesi gereken birçok maddeyi görmezlikten gelmiştir. Özellikle salgın döneminde çıkarılan yasalar, yayımlanan Cumhurbaşkanlığı genelgeleri bardağı taşıran damlalar olmuştur.

6325 sayılı Arabuluculuk Yasası, işverenlere işçileri kolay çıkarma ve geri dönmelerini önleme amacı ile işinden çıkarılan işçinin işe iade davası açmadan önce arabulucuya gitmesini dava şartı yapmış ve böylece işten çıkarmayı çok ucuz hale getirmiştir.

Arabuluculuk aşamasında işten çıkarılan işçi, uzun dava sonunda alacağı tazminat yerine işverenin önerdiği hak ettiğinin çok altındaki peşin parayı kabullenmek zorunda bırakılmıştır. 7244 sayılı yasa ile İş Yasası’na eklenen geçici 10. madde, işverenlere işçileri kısmen veya tamamen ücretsiz izne çıkarma hakkı tanımış (işten çıkarma yasağı) ancak İş Yasası’nın 25. maddesinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymadığı nedeni ile iş sözleşmesini feshetme hakkı kabul edilmiştir. İşverenler, işçinin yeni iş bulmasını ve günde 47 liralık ödenek almasını önlemek için bu maddeyi çok sık kullanmıştır.

BUZDAĞININ GÖRÜNEN KISMI

İşten çıkarma yasağı, 30 Haziran 2021’e kadar uzatılabilecek ve işçiler asgari ücretin altında yaşamaya zorlanacaktır. Ücretsiz izne çıkarılan 2 milyon 292 kişiye 7.2 milyar ödenirken aynı süre içinde işverenlere 18 milyar lira teşvik verilmişti. Asgari ücret 2 bin 825 liraya yükseltilmiş, sendikaların istekleri göz öne alınmamış, ayrıca vergi dilimi 24 bin lirayı kapsayacak biçimde değiştirilerek asgari ücretlilerin yüzde 20’lik vergi dilimine tabi olamasını ve daha fazla vergi ödemesini sağlamışlardır.

AKP, yeni işyeri açmaya dönük yatırımlar yapmayı unuttuğundan ve mevcutları da sattığından bugün geniş tanımlı işsiz sayısı 10 milyonu bulmuştur. İşsizlik fonunda biriken 150 milyar lirayı amacı dışında ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Yasası’na aykırı biçimde kullanarak fonun zayıflanmasına neden olmuştur. İşsizlik ödeneği artırılacağına işverenlere bu fondan büyük oranlarda teşvik verilmiştir. Fondan işsizlerden daha çok, işverenler yararlanmıştır. Bunlar sadece buzdağının tepesinde gönen, işçi aleyhine yapılan AKP uygulamalarının bir bölümüdür.

BU BÖYLE SÜRMEMELİ

AKP’nin israfa batmış ekonomi anlayışı böylesine işçi aleyhine iken işçiler ve sendikalar kitlesel protesto haklarını kullanmamış, sendikalar sessiz kalmıştır. Bu nedenin altında, kurulan polis devletin ve sözleşme yetkisi alabilmek için sendika yöneticilerinin çoğunun yandaşlık yarışına gitmesi sayılabilir. İşçilerin çoğunluğunun AKP’ye oy vermesi, ezilenlerin ezene destek olmasından başka bir şey değildir.

Üyesini ve üyelerini siyaseten bilinçlendiremeyen sendikaların kâğıttan kaplana dönüşmesi kaçınılmazdır. Bu durum, demokrasimiz için büyük bir tehlikedir ve siyaset fukarası sendikalar, rafa kaldırılan demokratik ilkelerin başlıca sorumlusudur.

Bu düzen değişmelidir ve bunu 20 milyonluk emek gücü rahatlıkla yapabilir. Sendikalar, ücret sendikacılığı yerine sınıf sendikacılığı yaparak işçi sınıfına daha güvenli bir yaşam sağlayabilir. Siyasetten korkan sendikaların tarihin sayfalarında kaybolan gerçeği unutulmamalıdır.

DR. ENGİN ÜNSAL
GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ

Yazarın Son Yazıları

Geleceğin savaş alanı, Türkiye ve Karadeniz - Doğu Silahçıoğlu

“Erken Cumhuriyet dönemi”nde (1923-1938) savunma sanayisindeki gelişmeler Türkiye’yi; başta uçak olmak üzere harp silah araç gereçlerinde dış satım yapan bir ülke konumuna getirmişti.

Devamını Oku
12.12.2025
Gençlik MESEM’den büyüktür - Kaan Eroğuz

AKP iktidarı tarafından 2016 yılında örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alınan mesleki eğitim merkezleri (MESEM), çocuk işçiliğinin yaygınlaşmasında ve “kurumsallaşmasında” kritik bir rol oynuyor

Devamını Oku
12.12.2025
İnsan onuru ve demokrasi - Ayşe Atalay

TDK sözlüğünde “onur” kavramı insanın kendisine karşı duyduğu saygı olarak tanımlanıyor.

Devamını Oku
11.12.2025
Komisyonda emekçinin adı yok - Şükrü Karaman

Milyonlarca emekçinin yeni ücrete ilişkin alacağı kararı merakla beklediği Asgari Ücret Tespit Komisyonu çalışmalarına yarın başlayacak.

Devamını Oku
11.12.2025
Karadeniz’de neler oluyor? - Can Erenoğlu

Dünyanın en güvenli ve istikrarlı denizi Karadeniz dünyanın en tehlikeli deniz alanına mı dönüştürülüyor?

Devamını Oku
10.12.2025
Gelir adaletsizliği tırmanıyor! - Devrim Onur Erdağ

Türkiye'de emeğin değeri uzun zamandır siyaset meydanında sıkça dile getirilen bir konu.

Devamını Oku
10.12.2025
Yeni feodal çağ ve dijital baronluk - Doğan Sevimbike

Yanis Varoufakis’in No Kings Means No Barons başlıklı yazısı, çağımızın ekonomik ve siyasal düzenini “yeni bir feodalizm” olarak niteliyor.

Devamını Oku
09.12.2025
Erdoğan’ın 2005’teki hayalleri - Kadir Serkan Selçuk

Yıl 2005. Dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, o dönem henüz el konmamış olan Sabah gazetesinin 20. kuruluş yıldönümü için gazeteye bir yazı yazmıştı.

Devamını Oku
09.12.2025
Terörist başının ayağına gitmek... - Hatice Topçu

Ulus devletler; tarih bilinci, ortak coğrafya ve dil birliğine dayanır.

Devamını Oku
08.12.2025
‘Kırkyama’ siyaset… - Prof. Dr. Utku Yapıcı

Türk siyasetinde son yıllardaki en ilginç gelişme siyasi kimlikler düzleminde yaşanıyor.

Devamını Oku
08.12.2025
Çocuklarımız artık kimsesiz mi? - Özgür Hüseyin Akış

Cumhuriyetin kuruluş yıllarında söylenmiş bir cümle hâlâ kulaklarımızda çınlar:

Devamını Oku
07.12.2025
Çözüm mü, çözülme mi? - Ülgen Zeki Ok

Emperyalist güçlerin Ortadoğu’daki kirli emellerinin önündeki en büyük engel olan Atatürk’ü Türk halkının yüreğinden söküp atmak, yani öldürebilmek için bir gri propaganda yöntemi uyguluyor.

Devamını Oku
06.12.2025
Tek Çin ilkesi - Wei Xiaodong

Türkiye’de Çin’in Tayvan bölgesi yaygın olarak bilinse de bu bölgeye ilişkin tarihi ve siyasi bilgiler genellikle sınırlı kalmaktadır.

Devamını Oku
05.12.2025
Cumhuriyete sahip çıkma konuşması: Atatürk’ün ‘Bursa Nutku’ - Hamdi Yaver Aktan

Mustafa Kemal Paşa, 3 Şubat 1933 akşamı İzmir Kordon’daki köşkte akşam yemeği sırasında Bursa’daki olayı öğrenir.

Devamını Oku
03.12.2025
Demokraside seçilenler özgür olmalı - Hüseyin Mert

Demokrasi; çağdaş yaşamın, mutluluğun, ekonomik kalkınmanın ve her türlü gelişmenin önkoşulu, altyapısı ve temelidir.

Devamını Oku
03.12.2025
İktidarın eğitimdeki U dönüşleri - Nazım Mutlu

Siyasal yaşamının toplamı çeyrek yüzyılı bulan iktidar partisinin kısa tarihi, sayısız U dönüşleriyle doludur.

Devamını Oku
03.12.2025
Tekke ve zaviyelerin kapatılması - Doç. Dr. Hüner Tuncer

Tekkeler ve zaviyeler, İslamdaki tarikatların dinsel tören, toplantı ve eğitim yerleridir.

Devamını Oku
02.12.2025
Suyun akışını sürdürmek - Dr. Anıl Yıldırım Poyraz

“Su ateşe galiptir ancak bir kaba girerse ateş onu kaynatıp yok eder.” - Mevlana

Devamını Oku
02.12.2025
21.yüzyılda Türkiye’de sosyal demokrasi - Halil Sarıgöz

Sosyal demokrat partilerin tarihsel serüvenine baktığımızda, parti programlarının yalnızca birer teknik metin değil; toplumun yönünü, siyasal aklın niteliğini ve iktidar imgelemini belirleyen kurucu belgeler olduğunu görürüz.

Devamını Oku
01.12.2025
Gıda güvenliği sistemimiz alarm veriyor - Adnan Serpen

Gıda yaşam için olmazsa olmazdır ancak kirlenirse hastalığa, hatta ölüme bile neden olabilmektedir.

Devamını Oku
01.12.2025
Buğra Gökce, Silivri'den Cumhuriyet'e yazdı

Otuz altıncı pazar...

Devamını Oku
29.11.2025
İhanetin adı barış olamaz… - Erol Ertuğrul

Güzel yurdumuzda 23 yıldır uygulanan politikalarla, üniter devlet yapımıza ve Cumhuriyetimizin kuruluş anlayışına uymayan görüşler seslerini yükseltmeye başladı.

Devamını Oku
29.11.2025
İddianame hukukla bağlı mı? - Doğan Erkan

İmamoğlu iddianamesi başından beri hukuk dili yerine tercih edilen siyasal retoriğiyle, delil boşluğuyla, rivayet anlatımlarıyla tartışılıyor.

Devamını Oku
28.11.2025
İmralı ziyareti ve TBMM - Hüseyin Özkahraman

Türkiye’de “Kürt meselesi”, etnik kimlik tartışmalarını aşan; devlet-toplum ilişkilerini, siyasal katılım biçimlerini, demokratikleşme dinamiklerini ve meşruiyet tartışmalarını doğrudan etkileyen çok katmanlı bir olgudur.

Devamını Oku
28.11.2025
Kurucu felsefeye dönüş - Mehmet Tomanbay

Son açıklanan TÜİK verileri enflasyon, işsizlik ve derinleşen yoksulluğun gittikçe büyüyen sorunlar olduğunu göstermektedir.

Devamını Oku
27.11.2025
Seçimin sakatlanması - Cihangir Dumanlı

Anayasamızın 2. maddesine göre Türkiye Cumhuriyeti demokratik bir devlettir.

Devamını Oku
27.11.2025
Düzensiz dünya nereye gidiyor? - Nejat Eslen

Yeni bin yılın ilk yüzyılının ilk çeyreği yakında bitecek.

Devamını Oku
26.11.2025
İmralı vesilesiyle CHP dövmek - Esat Aydın

İmralı vesilesiyle CHP dövmek - Esat Aydın

Devamını Oku
26.11.2025
Eğitim sürecinde öğretme ve öğrenme - Cihat Karaali

Geçmişte eğitimciler yalnızca öğretmen değillerdi.

Devamını Oku
26.11.2025
Radbruch formülü ve Türkiye bağlamı - Başar Yaltı

Daha önce bu sütunlarda yayımlanan “Adaletsizliği Görmek” (Cumhuriyet, 07.11.2025) başlıklı yazımızda; adalete giden yolun adaletsizliği görmekten geçtiğini, bir hukuk düzeninde karar veren konumundaki tüm görevliler ile hukuk normlarını uygulayan tüm yetkililerin adaletsizliği görmek, önlemek ve adaleti yerine getirmekle görevli olduklarını, adaletsizliği görme yetisine sahip olmayanların yargıç ve savcı yapılmaması gerektiğini belirtmiştik.

Devamını Oku
25.11.2025
Türkiye Araf’ta - Gani Işık

Şimdilerde Türkiye’ye bir hal oldu; Cumhur İttifakı, İmralı ile hemhal oldu.

Devamını Oku
25.11.2025
Öğretmenim, canım benim! - Duran Güldemir

24 Kasım Öğretmenler Günü’nün anlamını ve önemini anlatmak için söylenecek çok söz var elbette ancak Ceyhun Atuf Kansu’nun “Dünyanın Bütün Çiçekleri” şiirinin bu dizeleri sanki bir başka söze gerek yoktur der gibi derin bir duygusallık içine sürüklemektedir bizi.

Devamını Oku
24.11.2025
Uçak kazasının düşündürdükleri... - Cumhur Utku

Geçen hafta Azerbaycan-Gürcistan sınırında düşen askeri uçağımızla ilgili bir tanımı düzeltelim

Devamını Oku
22.11.2025
Türkiye’de şap hastalığı neden hâlâ bitmiyor? - Gülay Ertürk

Türkiye’de hayvancılığın en büyük sorunlarından biri, aradan geçen yüzyıllara rağmen hâlâ kontrol altına alınamayan şap hastalığıdır.

Devamını Oku
21.11.2025
Bir döneğin anatomisi - Çiğdem Bayraktar Ör

Dün söylediğini bugün unutuyor; hayır, unutmuyor; “Dün söylediğini yutuyor”!

Devamını Oku
21.11.2025
‘Ot otlayanlar’dan bugüne - A. Celal Binzet

Günümüzün yakıcı sorunlarından birisi olan vergi, bozuk sistemin ana nedenlerinin başında geliyor.

Devamını Oku
21.11.2025
Dünya Çocuk Hakları Günü - Recep Nas

Çocuk Haklarına İlişkin Sözleşme, 20 Kasım 1989 günü Birleşmiş Milletler’ce kabul edilmiş, 2 Eylül 1990’da yürürlüğe girmiştir.

Devamını Oku
20.11.2025
CHP'nin iktidar kurultayı - Ziya Yergök

Türkiye’nin kurucu ve birinci partisi, iktidarın en güçlü adayı CHP, 28- 30 Kasım tarihlerinde 39. olağan kurultayını yapacak.

Devamını Oku
20.11.2025
Kemalizm karşıtlığının maskesi - Tunay Şendal

Türkiye, 10 Kasım’ın manevi ağırlığı altında, Mustafa Kemal Atatürk’ün mirasına yönelik tartışmaların bir kez daha alevlendiği bir kırılma anına tanık olmuştur.

Devamını Oku
19.11.2025
Gözden gönüle akan bir aydın - Mücteba Binici

Veteriner hekim Nihat Köse ile ilk karşılaşmamız, 1988 yılının ağustos ayında Samsun Sahra Sıhhıye Askeri Okulu’nda başladı.

Devamını Oku
19.11.2025