6 Ocak 1921 tarihine değin kolayca ilerleyip yayılmış olan Yunan ordusu ile Türk ordusu, ilk kez Birinci İnönü Muharebesi’nde karşı karşıya gelmişti. Birinci İnönü Muharebesi ile Milli Mücadele’nin askeri aşamasına geçilmekteydi.

Yunan ordusunun Birinci İnönü Muharebesi’ndeki gücü şöyleydi: 427 subay, 15 bin 816 er, 12 bin 500 tüfek, 270 makineli tüfek, 120 ağır makineli tüfek ve 72 top. Türk ordusunun kuvveti ise 4 ve 11. Tümenlerin gelmesinden sonra 8 bin 500 kişi, 5 bin 500 tüfek, 18 hafif makineli tüfek, 47 ağır makineli tüfek ve 28 toptu.

BEKLENMEYEN MUKAVEMET

Birinci İnönü Zaferi, kurtuluşun başlangıcı olmuştu. TBMM Başkanı Mustafa Kemal Paşa, TBMM adına 12 Ocak 1921 tarihinde Batı Cephesi Komutanlığı’na gönderdiği tebrik telgrafında şöyle diyordu:

“İnönü Meydan Muharebesi’nde Batı Cephesi birliklerinin uğurlu ve ezici komutanız altında kazandıkları kesin galibiyetten dolayı yüksek kişiliğinize ve kahraman ordumuzun bütün komutanlarıyla subay ve erlerine BMM’nin kalpten tebriklerini iletir ve bu başarının mukaddes topraklarımızı düşman istilasından büsbütün kurtaracak olan kesin zaferin hayırlı bir başlangıcı olmasını Tanrı’nın lütfundan diler ve bu tebriklerin bütün Batı Ordusu er ve subaylarına ulaştırılmasını rica ederim.”

İsmet Bey de İnönü’de kazanılan başarıyı şöyle değerlendirmekteydi: “Aslında Birinci İnönü Muharebesi, askeri bakımdan mütevazı ölçüde bir muharebedir. Yunanlar taarruz etmişler, bizim mevzileri söktürmüşler, bundan sonra hazırlıksız geldiklerini, ilerisinin daha çok tehlikeli olduğunu anlayarak, kendileri çekilip gitmişlerdir. Yunan Ordusu Başkumandanı Papulas, Ethem ile de ayrı bir cephede muharebe ettiğimizi hesaba katarak, bizden böyle bir mukavemet beklemiyordu.”

TBMM tarafından kurulmuş olan düzenli ordunun Batı Cephesi’ndeki ilk başarısı, Birinci İnönü Muharebesi olmuştu. Birinci İnönü Muharebesi’nin kazanılmasıyla, Türk ulusunun varlığına ve savaş gücüne sahip olduğu kanıtlanmış ve TBMM Hükümeti’nin içte ve dışta tanınması ve itibarının artması sağlanmıştı. Birinci İnönü Zaferi, Türk insanının kendisine olan güvenini pekiştirmiş ve Türk ordusunun yeniden dirilmeye başlamasının ilk adımını oluşturmuştu. Bu muharebenin kazanılmasının bir sonucu da Ankara Hükümeti’nin İstanbul Hükümeti karşısında üstünlük sağlamasıydı.

‘HER ŞEY KURTARILMIŞTIR’

Mustafa Kemal’in, bu zafer haberini aldığında söylediği şu sözler her şeyin özetiydi. Falih Rıfkı Atay yazıyor:
“...Asıl sevinç Mustafa Kemal’de idi. Birinci İnönü Zaferi olunca ‘Bu muharebe ile pek çok şey kurtarılmıştır!’ demiş, sonra da bu sözünü şöyle tamamlamıştı: ‘Hayır, her şey kurtarılmıştır!’” 

DOÇ. DR. HÜNER TUNCER