Yurdumuzda günümüzde uygulamada örneğini gördüğümüz (geç kapitalist dönemde) ekonomik krizlerin  devlet müdahalesi ile çözülmeye çalışıldığı, bunda zaman zaman da başarı sağlandığı görülmekle birlikte sistemdeki krizler tam olarak bir türlü giderilememektedir. Son seçimler ve sonuçları ekonomik krizin muhalefetin tüm çabalarına rağmen (öne çıkarma gayretlerine rağmen) ekonomik kriz yurdumuz insanı tarafından ciddi bir kriz olarak algılanmamıştır. Öyle görünüyor ki muhalefetin “devlet politik açıdan taraf tutuyor iddiası” halkın iktidara olan güveninin sarsılmasına ve meşruiyetinin sorgulanmasına da yetmemiştir. Çünkü genelde, toplumda meşruiyet, devletin ve onun yönlendirdiği kültür kaynakları yoluyla ve ikna metoduyla oluşmaktadır. Sistemin önce adil, dürüst ve rasyonel olduğu yolunda toplumu ikna etmeden meşruiyet sadece seçimlerle sağlanamaz. Ülkemizde insanların sisteme ve iktidara olan güvenlerinin azalmasına rağmen yönetimi değiştirmek istemedikleri bu son seçimle bir kere daha anlaşıldı. 

Ayrıca son seçimlerin bundan başka sonuçları da mevcut olup başlıcaları şunlardır: Toplumun eğitim ve bilgi düzeyinin iktidarların meşruiyet kazanımları üzerinde etkili olduğu ve uzun tartışmalara neden olduğu. Mevcut uygulanan ekonomik sistemde rasyonel dönüşümün yurdumuzda yaşanan ekonomik krizle gündeme gelmeyeceği asıl önemli krizlerin ekonomik değil “düşünsel krizler” olduğu, bunda da kültürel ve ideolojik faktörlerin önemli rol oynadığı görüldü. Bu durum ve varılan sonuçlar yurdum insanı ve aydını tarafından en azından sorgulanmayı gerektiriyor olmalı. 

Ancak son seçimlerde manevi çöküntü yaşayan muhalefetin halen olan biteni doğru değerlendiremediği görülmektedir. Kişisel olmayan toplumsal ilişkileri önceleyerek bir liderin yaptığı etkinliklere, uyguladığı program ve yöntemine bakarak rasyonel toplum anlayışımıza uygun bir lider seçimi yapamıyoruz.. Ancak son genel seçimlerde seçimi Kılıçdaroğlu kaybetti demek bu yönü ile haksız ve hatalı bir tespittir. Kültürel ve ideolojik faktörleri bir tarafa bırakıp lider üzerinden sonuç almak muhalefet açısından yeni yanılgılara yol açacak gibi görünmektedir. Hepimizin konu ettiği kültürel ve ideolojik farklılıklar nasıl rasyonel bir zeminde bir araya getirilebilir ve böylece sonuç alınır düşüncesi esas alınmalı, bu yönde politikalar geliştirilmelidir. 

AV. ALİ YILMAZ GÜRKAN

İSTANBUL BAROSU