Geçen yıl 24 Haziran’da yitirdiğimiz Prof. Dr. Ayhan (Okçuoğlu) Çavdar’ı, çok daha önce “Cumhuriyet” gazetesindeki bir yazımda Cumhurbaşkanlığı’na önermiştim. Kurtuluş Savaşı ve Atatürk devrimlerinden sonra, Asya ve Müslüman ülkelerde kadın devlet başkanı konusunda sıranın en başında biz olmalıydık. Siyasetin kendi dengeleri ağır bastı ve Sn. S. Demirel bu göreve geldi.

Asya’da ilk kadın Başbakan Bn. S. Bandaranaika’dır. Onun ve (sonra Sri Lanka Meclis Başkanı olan oğlu) Onura’nın bende ortak imzalı resimleri var. Onura ile Birleşmiş Milletler’de Afrika’da ve Filistin’de ırkçılık konusunda 1976’dan bu yana ortak çalışmalarımız oldu. Asyalı kadın önderlerden İndira Gandhi ve Benazir Bhutto ile de görüşmüşlüğüm ve anı fotoğraflarım var. 

Çalışması, yayınları, ünü ve etkisi sınırlarımız dışına da yayılmış olan Prof. Çavdar’ı hem çocuk hastalıkları ve kanser uzmanı hem de Türkiye Bilimler Akademisi’nin (TÜBA) kurucularından, ilk ve uzun yıllar örnek başkanı olarak yakından tanıdım. Onunla fotoğrafım yok. Ama kanser üstüne yayını hep elimin altında; tutuculuğa ve yersiz kayırmalara karşı yetenekli direnişi de belleğimde. 

ÖRNEK AYDIN

Kendine özgü nitelikleri olan Ankara Tıp’tan hekim olup ABD’de çocuk kan hastalıkları ve kanser uzmanı olduktan sonra yurda dönmeden oradaki bölümün yöneticisi Prof. Dr. Hartman’a veda için uğradığında, bu bölümün başına yakında Türk hanım doktor olarak onun geçeceğini söylemesi üzerine Ayhan Hanım’ın yanıtı:
“Olanakları kısıtlı olan ülkem bana hiç harcama yaptırmadan hekimlik eğitimi sağladı. Dönerek Türk üniversitesinde hizmete ve başkalarını yetiştirmek görevine odaklanmak istiyorum.”

Bu yanıtın içtenliğini ve değerini anlayacak Cumhuriyet kuşağındanım. Ben de (yalnız tek tümceyle) 1950’lerde birkaç ABD üniversitesinden gene birkaç diplomayla, 1972’de de görevle yollandığım Sovyet Bilimler Akademisi’ndeki iki yıllık çalışmalarımdan yurda hizmet için hemen döndüm. Prof. Çavdar’la benzer hamurdanız. O da dönünce uzmanı olduğu bölümü, Türk üniversitelerinde kurdu.

Başarılarıyla yurtta ve dışarıda birkaç kez ödüllendirilen Türk hekimidir. Bilimsel gerçeklere bağlı, çağdaş düşünceli, bilim ve devrim ilkelerine saygılı, Atatürkçü, ilkesizlerin karşısında yürekli, çalışkanlığıyla üreticiliği yarışan, yazdıklarında inandırıcı, meslek ve kişisel aktöre alışkanlığında örnek bir aydındı. Sağlık konusunda rastlantıya yer vermeyen sorumluluğunun ve dikkatinin tanığı oldum. Zamanında T.C. Cumhurbaşkanı olmayışını ülkemizin sıra hakkını yitirişi olarak kabul ederim. Ayrıca, ülkemize daha da saygınlık kazandıracaktı.