Yıllardır kıyıda köşede kalmış olan “daniska” sözcüğü Rize’de Başbakan sayesinde gün yüzüne çıkıverdi.

Ve galiba ilk kez doğrudan insanı tanımlayan bir nitelik olarak kullanıldı. Oysa sözlükler, bu sözcüğün, doğrudan insanlar için değil, insanların ve cansız nesnelerin niteliklerini övmek için kullanıldığının örneklerini veriyorlar.

Ancak Türkçenin, “meşhur yanlışlar” olarak tanımlanan sözcüklerden geçilmez hale düşmüş olması, “O kadar kusur kadı kızında da bulunur” yorumunu zorunlu kılıyor.

Aslında konumuz daniska sözcüğü değil, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın kendisine ve partisine ayakbağı olarak gördüğü çevreciler için ileri sürdüğü iddialar ve “Ama ben çevrecinin daniskasıyım” böbürlenmesi.

Her ne hikmetse, Başbakan Erdoğan’ın memleketi Rize’deki Güneysu’da 22 Ağustos 2008’de yaptığı konuşmanın yukarıdaki bölümü, yandaş medyanın bir kısmında yer almadı.

İnsan, “Acaba bir bildikleri mi var” diye sormadan edemiyor. Belki de Başbakan’ın yukarıdaki sözlerinin “çevrecilere karşı çıktığı” vurgulamasıyla medyada yer alacak olmasının yanlışlığı konusundaki uyarılarından etkilenmiş oldular.

***

Türkiye çevrecileri, yaklaşık 11 yıldır, Bursa’nın en verimli tarım topraklarında kurulmak istenen Cargill fabrikasının ağır doğa ve çevre zararlarına yol açmasını engellemek için savaşım veriyorlar.

9 Aralık 1997’de Başbakanlık Yüksek Planlama Kurulu kararıyla kurulmasına izin verilen fabrika ile ilgili kararlar başta Bursa Barosu yönetimi olmak üzere kimi çevre dostlarının girişimiyle iptal edilmişti.

Ancak yöneticiler, iptal kararını geçersiz kılmak için yeni imar planları yapıp ruhsat vermekte gecikmediler. Ama çevre dostları yılmadılar. İdare Mahkemesi 2004 yılında fabrikanın kurulmasına olanak sağlayan idari kararları ve imar planlarını yeniden iptal etti. Böylece de fabrika, tamamen izinsiz ve ruhsatsız duruma düştü, ama yargı kararları, iktidarın gelenekselleşen tutumu nedeniyle uygulanmadı.

Çevre dostları bundan da yılmadılar. İptal kararlarının uygulanması istemiyle ilgililere başvurdular.

Uygulanmamakta direnilmesi nedeniyle de kendisini “çevrecinin daniskası” olarak tanıtan Başbakan başta olmak üzere, ilgili bakanlar, vali ve belediye başkanına tazminat davası açtılar.

Ancak yerel mahkeme tazminat istemini reddetti. Davacılar kararı temyiz ettiler.

Av. Fikret İlkiz’in verdiği bilgiye göre, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin kararını “Verilmiş yürütmeyi durdurma kararları üzerine bizzat başbakan tarafından imzalanmış 6 Haziran 2003 tarihli yazı ile fabrikanın işletilmesine devam edilmesi bildirilmiştir” vurgusunu da yaparak iptal etti.

Daire’nin 2008/7002 karar sayılı kararında, idarenin yargı kararlarına uymamakta direnmesi ve davacıların çabaları özetlendikten sonra şöyle deniliyor:

“Böyle bir durum hukukun üstünlüğü ile yönetilen devletin temel ilkelerinin ihlal edilmesi anlamına geldiğinden, davacıların medeni hakları kapsamındaki sosyal kişilik değerlerine zarar verdiği kabul edilmeli ve olayın gösterdiği tüm özellikler değerlendirilmek suretiyle uygun miktarda tazminat verilmelidir.”

Görülüyor ki çevreci başbakanı “kelle” sözcüğünden sonra yeni bir tazminat daha bekliyor.

Bu durumu ayrıca değerlendirmek gerekmiyor.

Özellikle de yanan orman alanlarının canlandırılması gerekirken MNG şirketine turizm tesisleri kurulması için tahsis edildiğinin ortaya çıkmasından sonra.

oerinc@cumhuriyet.com.tr