Başbakan Erdoğan’ın Gazze’yi ziyaret tarihi belli oldu!

Kimi gazeteler Başbakan’ın konuşmasındaki Gazze ile ilgili gezi açıklamasını böyle vermeyi uygun görmüşler.

Başlığı okuyup, acaba hangi gün gidecek sorusuna yanıt aramak için haberi okuduğunuz tarih şöyle belirtiliyor:

“Mayıs ayının sonunda.”

21’inci yüzyılda zaman kavramında saniye bile olağanüstü önem kazanmış durumda.

Örneğin Patriotların, kimi korumak için olursa olsun getirilip kimi şehirlere yerleştirilmesinin nedeni de bu önemi vurguluyor. Oysa yaşamın, dönemin koşullarına uygun olarak sürdürülmesinin sonuçlarını, Osmanlı’nın kimi kayıtlarında ve geçmişi günümüze getiren anı kitaplarında görüyoruz.

Olaylar anlatılırken Hicri aylar üçe bölünüyor. Başlangıçtaki 10 gün, ortadaki 10 gün, sondaki 10 ya da 9 gün.

Bunları da adlandırmışlar: Evail, Evasıt ve Evahir.

Okuduğunuz anıda aktarılan olay için “evaili şabanda” deniliyorsa günü değil ama zaman dilimini öğrenebiliyorsunuz.

***

Zaman kavramının nasıl değiştiğini insan kendi yaşamından da oranlayabiliyor.

Çocukluk yıllarımızda Üstgöztepe’de otururken tek taşıtımız trendi. Bir nedenle kaçırdığımızda perondaki bankta oturur, hiç sıkılmadan yarım saate yakın beklerdik.

Bugün mahalledeki teletakside otomobil olmadığında ya da yola çıkıp üç dakikada taksi bulamadığımızda neredeyse tepemiz atıyor.

Saatler, günler değil yıllar bile hızla geçiyor.

Ben mi uydurdum ya da söyleyen birinden aşırıp da mı sahiplendim bilemiyorum.

Dünya kıdemi arttıkça yılların hızlanmasına şöyle bir açıklama getiriliyor:

“1 yıl, 1 yaşındaki çocuk için bütün bir ömür, 2 yıllık için yarısı, 50 yaş için 50’de 1’i, 60 yaş için 60’ta biri.”

***

Orhan Bursalı, AKP’nin ekonomi alanındaki başarısını, köşesinde sayılarla kanıtlıyor. İç ve dış borç bini aşmış durumda. Bütçe açık, ticaret dengesi bozuk.

Hazır Osmanlı’dan söz açmışken “Mali Yıl” kavramı oluşturulmadan önceki süreçte yaşananları anımsatayım dedim.

Ekonomi, ağırlıklı olarak tarıma dayalı olduğu için vergiler güneş yılının mevsimlerine ve aylarına bağlı olarak 365 günde toplanıyor, ama 354 günde harcanıyordu.

11 günlük fark 33 yılda 1 yıl oluşturuyordu. Bu nedenle de örneğin 1121, 1154, 1188, 1221, 1255 Hicri yılları karşılıksız kalmıştı.

Çözüm için “Mali Yıl” yaratıldı ve mali yılbaşı 1 Mart olarak belirlendi. Bu da yetmedi 1333 yılı (1917) 10 ay sayıldı.

Şimdi yılı boş geçme tehlikesi yok ama aylık sonuçlar nereye gidildiğini gösteriyor.