Pazar günü Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yıldönümünü kutlayacağız. Çok şanslıyım! Türkiye Cumhuriyeti’nin 50. kuruluş yıldönümünü gazeteci olarak yaşadım. Pazar günü, 100. yıldönümünü de yine gazeteci olarak yaşayacağım.
***
50. yıldönümünde, Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk ve Başbakan Naim Talu idi... Yıldönümü “kutlamasının” değil, “kutlamalarının” ülke çapında, nasıl olacağına ilişkin bir “kanunu” TBMM’den geçirmişlerdi! “Kanun”, hazırlıklar tamamlansın, diye 10 ay önce yürürlüğe girmişti!
Söz konusu “kanun” aynen şöyleydi:
“Madde 1- Türkiye Cumhuriyeti’nin ellinci yıldönümü, bu kanun esasları içinde kutlanır.
Madde 2- Kutlama programlarının başlıca amacı:
Milletimizin istiklaline, tarihi haklarına ve yurdumuza yapılan haksız saldırılara karşı milletçe direnişi, saldırgan düşmanları yurdumuzdan kovmak için şahlanan milli şuur ve milli mücadele ‘Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir’ ilkesini temel sayan, insan hak ve hürriyetlerine dayalı, milli demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’nin doğuş ve gelişimini,
Türkiye Cumhuriyeti’nin varlık ve hayat sebebi olan Atatürk inkılabının milli hayatımızdaki önemli rolünü,
Türk milli mücadelesinin mazlum milletlerin kurtuluş çabalarına örnek ve önder oluşunu,
Modern Türk devletinin dünya milletleri aracındaki yerini,
İnsan hak ve hürriyetlerini geliştirme ve koruma azmini,
‘Yurtta sulh, cihanda sulh’ ilkesine bağlılığını,
Türk milletinin bütün fertleriyle kaderde, kıvançta ve tasada ortak bölünmez bir bütün halinde milli şuur ve ülkü etrafında birleşme gereğini bütün imkânlardan yararlanarak içte ve dışta duyurmak, anlatmak ve kavratmaktır.
Madde 3- Kutlama faaliyetlerini plânlamak, koordine etmek ve gerekli programları hazırlamak üzere Bakanlar Kurulu’nca (Ellinci Yıldönümü Kutlama Yüksek Kurulu) kurulur. Bu kurulun üye sayısı, görev ve yetkisi Bakanlar Kurulu’nca tespit edilir.
Mahalli kutlama programlarının hazırlanması ve yürütülmesi için illerde il kutlama kurulları, ilçe, bucak ve köylerde kutlama komiteleri teşkil edilir.
Bu kurul ve komitelerin kuruluş, görev vs. yetkileri valiliklerce düzenlenir. İl, ilçe ve bucaklardaki kutlama kurul ve komitelerinin başkanları mahallin en büyük mülkiye âmirleridir. Köylerde ise kutlama komitelerine muhtarlar başkanlık eder.
Dış ülkelerde bu komiteler, büyükelçi, yoksa konsoloslar başkanlığında kurulur.
Üniversiteler, akademiler ve TRT, 50’nci yıldönümü kutlama programlanın, Kutlama Yüksek Kurulu ila işbirliği yaparak hazırlar.
Madde 4- Kamu kuruluşları, kutlama natırlık ve uygulaması için; 50’nci yıl Kutlama Yüksek Kurulunun isteyeceği teknik ve idari personeli, hizmet için lüzumlu araç, gereç ve malzemeyi bu komisyon emrine vermekle yükümlüdür. Bu personelin özlük hakları esas dairelerince karşılanır.
Madde 5- Cumhuriyetin 50’nci yıldönümü dolayısıyla 1973 yılı içinde;
a) Yurdun her tarafında konferans, seminer ve festivaller tertibi; kitap, broşür, filim ve öğretici malzeme yayını, Türk bayrağı, madalya, pul, rozet dağıtımı ve tedavülü ile vs. hususlar ayrıca programlanır.
b) 50’nci yıl münasebetiyle Sivas’ta ilk fakültesi 29 Ekim 1973’te öğretime başlamak üzere, Cumhuriyet Üniversitesi adiyle bir üniversite kurulur. Üniversite kuruluşu ile ilgili ilk harcamalar bu kanunla sağlanan fondan Kutlama Yüksek Kurulu kararı ile yapılır.
c) Kurtuluş Savaşı’nda gösterilen kahramanlıkları ve Büyük Zaferi tarihe mal etmek için yurdun çeşitli yerlerinde kurum ve derneklerce yaptırılacak anıtların tamamlanmasına bu kanun ile sağlanan fondan Kutlama Yüksek Kurulu’nun kararı ile yardım yapılabilir.
Madde 6- Cumhuriyetin 50’nci yılını kutlama amacıyla yapılacak her türlü törenler, toplantılar, yayınlar ve diğer faaliyetler hakkında seçim yasakları hükümleri uygulanmaz.
Madde 7- Cumhuriyetin 50’nci yıldönümü bayramı, hazırlanacak programa göre; 26 Ekim 1973 günü saat 13.00’te başlar ve 30 Ekim 1973 günü saat 24.00’te sona erer.
Madde 8- Cumhuriyetin 50’nci yıldönümünün hatırası olarak 25 milyon TL’sine kadar altın ve gümüşten mamul paraların tedavüle çıkarılmasına Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Madde 9- Bu kanun gereğince hazırlanacak program ve yatırım harcamalarını karşılamak üzere, aşağıda yazılı kaynaklardan meydana gelen bir fon teşkil edilir;
a) 1973 yılı için Maliye Bakanlığı bütçesinden ayrılacak 80 milyon TL tutarındaki ödenek,
b) Kutlama amacı ile özel ve tüzel kişiler tarafından yapılacak bağışlar (ayni ve nakdi yardımlar),
c) Yayın, film, rozet ve benzerleri faaliyetlerle satışlar sonucu sağlanacak gelirler,
Bu fondan yapılacak her türlü harcamalar, fona katılan ödeme ve bağışlar, her türlü vergi, rüsum ve harçlardan muaftır. 50’nci yıldönümü Kutlama Yüksek Kurulu’nca onaylanan programlan için ilgili makamlar tarafından yukarıda söz konusu edilen fondan yapılacak harcamalar hakkında 2490 sayılı Artırma ve Eksiltme ve ihale Kanunu ile 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu hükümleri uygulanmaz.
Madde 10- 5’inci maddede gösterilen hizmetlere ait hesap usulleri, kutlama programı, tören süsleme ve ışıklandırma esaslan, törenlerde kullanılacak vecize, döviz ve benzerlerinin metinleri, fondan yapılacak sarfiyatın esasları, bakanlıklar ve diğer kamu kuruluşları dışından çalışmalara katılacaklara verilecek jüri ödeneği, huzur hakkı ve yol masraftan ödemesi esasları ile bu konularda 50’nci yıl Kutlama Yüksek Kurulu’na verilecek yetkiler Bakanlar Kurulu kararı ile tespit edilir.
Bu konularda gerektiğinde yönetmelikler hazırlanır.”
Bir de günümüz yönetiminin programsızlığı ile kıyaslayınız... Varsa yoksa Filistin! Cumhuriyetin 100. yılı için kanun mu? O da ne demek?
