Bizim 68’lilerin öncü liderleri arasında Sönmez Targan ismi ön sıralarda bilinmez. İçindekiler elbette yakından tanıyorlardı. Çünkü yaşının azıcık daha küçük olması ile bağlantılı yüksek tekniker okullarının hak kazanımı savaşımında ön saflarda yer almıştı. Ancak 1990 yılları 68’liler Birliği Vakfı’nın çalışmaları kapsamında çok farklı kökenler, kimlikler, örgütlenmelere uzanmış yeni görevler, toplumsal etkinlikler kapsamında hepsini bir çatı altında tutabilmede çok başarılı olmuştu.

Doğal olarak vakıf çatısı altında uzun süreli başkanlık çalışmaları bir yana dönemin tüm kurum, örgütlenmelerine dönük katkılarda yüksek enerjili, özverili koşturmacaları ile çok sevildi. Benim şaşkınlıkla izlediğim duruşlarından biri ise aldığı eğitimin kökenlerinden kaynaklanmayan, kendini kültürel geliştirmenin de ötesinde, olumlu, toplumcu yaklaşımlarıyla yorulmaksızın sunduğu katkılardı.

Kısa, öz olarak, iflas masasına düşmüş Cumhuriyet gazetesinin geleceğine dönük olumlu katkılarda bulunma adına, Berin Nadi’nin kurduğu, yönetim, yaşatma sorumluluğunu da İlhan Selçuk’a yüklediği Cumhuriyet Vakfı için, emek, katkıları sınır tanımayan olumlu boyutlara varmıştı. Cumhuriyet okurlarının Cumhuriyet gazetesini ayakta tutma adına kurdukları CUMOK’taki işlevi ancak başlangıç sayılabilir. Hemen arkasından çok ender olan karşılıksız özveri olarak kuruluşuna doğrudan katıldıkları, ortak oldukları Cumhuriyet Mahallesi’nin kuruluşunun her aşamasında görev aldı.

Yetmedi KOOP-C’nin oluşumundan, sonrasi etkinlik çalışmalarına uzanan halkalarda kesintisiz sorumluluklar üstlendi. Cumhuriyet Mahallesi’nin içindeki İlhan Selçuk Kültür Evi içindeki, yakın, pek çoğu uzaktan katılımların, otobüs turları ile oluşturulan kalabalıkların, tek sözlük karşılığı, ortak katılımlarla yapılan etkinliklerin içeriklerinin, güncel sorgulamalara, arayışlara yanıt veren içerikleriydi.

***

Silivri Ergenekon yargılamalarında susmayan kitlelerin direniş eylemlerinde, hakların gasp edilmesine karşı susmaya niyetli olmayan her renk, yelpazeden 1968’li kuşaklardan gücünü almış, gençlik, işçi, meslek örgütlenmelerinin tümünü birden kapsayan bir güçbirliği gündemdeydi. Ankara CUMOK ile Cumhuriyet Mahallesi çevresinde toparlanmış kadrolar, Haliç bölgesi ile Kartal-Maltepe bölgeleri işçi sendikal tabanları içinde, İşçi Partisi içinden kopan çizgisi ile Aybar’ın siyasi hareketleri, akla gelebilen tüm meslek örgütlenmelerinin topunun birleşkesine, İzmir odaklı Ege, Akdeniz bölgeleri katkılarını eklemleyin.

Sönmez Targan’ın kişisel katkıları gerçeğinde tümü ile birden iletişim kurma, doğru gelen her insan hakkı için savaşımda yer alma çabası olarak özetlenebilir. Tam da bu nedenle, galiba kadın olmanın kimliği, doğurganlığın yapıcılığı söz konusu direngenliklerde kadınların sayısal olarak da öne çıkmalarını getirdi. Hukuksuzluğun olduğu her yerde, kadın direnişlerinin öne çıkması hep çok etkilendiğim, onurlandığım güçlü direnişleri de üretmekteydi. Tıpkı 1960 gençliğinin direnişinde sayısal azınlıkta olan kadınların güçlü etkinlik yaratabilme işlevlerinde olduğu üzere..

12 Mart-12 Eylül askeri darbeleri süreçlerinden sonra da İnsan Hakları Derneği’nin kuruluşundaki öncü katkılarının üzerine, Ergenekon’dan günümüze akla gelebilen direnişlerin hepsinde birden, elbette kadın haklarına, çocuklar tüm zayıfların haklarına dönük acımasız saldırılarda direngen güçlerine tanıklık ettik. Evet Sönmez Targan’ın kendi sağlığına hiç özen göstermeyen koşturmacasındaki sorunlara karşı da bizim 68’li bir avuç kadın, kendisine rağmen, yaş gücü, sevincine bakarak çok katkı yapmaktan hiç yorulmadılar.

Bir tek organizatörlükte başrolü gönüllü üslendiği için simge isim olarak Nigar Sancak’ın adını simge göstererek sevgili Sönmez Targan’ın kollarına girerek kendi yaptıkları cerrahi operasyonlara götüren güçlü 68’li kadınlarımızı kutlamak gerek. Ömrüne ömür kattılar. Ama sevgili İlhan Selçuk Ağabeyimizin dediği gibi; “Bedenin bir miladı var”

Sönmez Targan da aramızdan ayrılıp uçtu gitti. Yolu açık, ışıklı olsun...